سید رحیم نعمتی
هنوز بيش از هفت ماه به انتخابات پارلماني عراق مانده اما به نظر مي‌رسد بعد از آزادي موصل از دست گروه تروريستي داعش و در حالي که نيروهاي عراقي خود را براي پاک کردن تلعفر از وجود اين گروه آماده مي‌کنند، گروه‌ها و جريان‌هاي سياسي به انتخابات آينده توجه دارند. اين توجه گروه‌هاي سياسي هم در داخل و هم خارج از اين کشور ديده مي‌شود، چنانکه تشکيل احزاب و صف‌بندي‌ها و ائتلاف‌هاي تازه در داخل عراق گواه اين موضوع است، جداي از اينکه سفرهاي خارجي شخصيت‌هاي مطرح وجهه خارجي موضوع را تشکيل داده است. در اين بين، سفر مقتدي صدر به عربستان و ديدار او با محمد بن سلمان، وليعهد و وزير دفاع سعودي اهميت خاصي پيدا کرده، چراکه او مثل حيدر العبادي يا قاسم الاعرجي، نخست‌وزير و وزير کشور عراق، مقام رسمي ندارد تا سفرش مثل سفر اين دو در عربستان در قالب روابط ديپلماتيک باشد و نحوه استقبال و بازتاب سفر او از طرف سعودي‌ها آنقدر جدي بوده که بايد توجه خاصي به اين موضوع کرد. اين توجه خاص نمي‌تواند بدون در نظر گرفتن دخالت‌هاي آل‌سعود در امور داخلي عراق باشد، چنانکه دست‌کم يک‌بار باعث تغيير سفير سعودي‌ها در عراق شد و حالا بايد گفت که آنها با اين نوع ديدارها آماده چيدن دام و دانه‌اي براي انتخابات آينده عراق مي‌شوند.
کميسارياي عالي انتخابات عراق پنج‌شنبه گذشته از دادن مجوز فعاليت به 9 حزب جديد خبر داد تا بتوانند در انتخابات آينده پارلماني شرکت کنند. اين احزاب عبارتند از: اتحاد نيروهاي ملي، جريان اصلاح ملي، جنبش دموکراتيک آشوري، حزب‌الله عراق، توافق ملي عراق، طليعه اسلامي، جريان شهيد اول، وطن و دولت عادل که از اسامي اين احزاب پيداست جريان‌هاي متنوع طايفه‌اي و مذهبي را نمايندگي مي‌کنند. از طرفي ديگر، کناره‌گيري عمار حکيم از رياست مجلس اعلاي عراق و تشکيل حزب جديدي به نام الحکمه الوطني و با شعار «عراق پل همکاري و نه ميدان جنگ» در اين روزها اتفاق افتاد که اين موضوع نقطه کانوني و مهم در تشکيل احزاب جديد به شمار مي‌رود. شکل‌گيري احزاب جديد بي‌شک در جهت آمادگي براي انتخابات پارلماني و فتح 328 کرسي آن است و حکيم هم از اين موضوع مستثني نيست و او با انگشت گذاشتن بر تفاوت‌هاي امروز عراق با گذشته است که از مجلس اعلي کناره‌گيري کرده و حزب جديدي تشکيل داده است تا بتواند ائتلاف سياسي تازه‌اي را رقم بزند. تاکنون اکثر نمايندگان مجلس اعلي به حزب او و فراکسيوني به نام شهروند پيوسته‌اند، جداي از اينکه احزابي مثل المواطن، تجمع الامل و جنبش ترکماني وفاء هم به ائتلاف با حزب او پاسخ مثبت داده‌اند.
سفر مقتدي صدر به عربستان وجه ديگري از تحولات سياسي عراق نسبت به انتخابات ماه آوريل است که به نظر مي‌رسد محمد بن سلمان مي‌خواهد نقشي در آن داشته باشد. گفته مي‌شود که او در ديدار محرمانه‌اش با صدر از اشتباهات دولت قبلي آل‌سعود گفته و گويا به اين وسيله خواسته تا به نحوي از صدر دلجويي کرده باشد. شکي نيست اين دلجويي محمد بن سلمان بدون طمع نيست و براي استفاده از جريان صدر است تا جاپايي مطمئن‌تر در پارلمان و شايد سهمي از کابينه آينده عراق به دست بياورد. اين خط با توجه به تحرک اياد علاوي قابل توجيه است که بعد از شکست فهرست‌هاي العراقيه و الوطنيه او در انتخابات‌هاي قبلي، حالا رو به جريان صدر آورده تا بتواند از بدنه اجتماعي اين جريان براي پيروزي در انتخابات استفاده کند.
اين تحرک به معناي ائتلاف جديدي از علاوي با جريان صدر است که ماجد الغراوي از جريان صدر آن را تأييد کرده و از آن به عنوان طرح مقتدي صدر ياد کرده آن هم با اين ادعا که قصد تشکيل ائتلافي فرامذهبي را دارد. در هر صورت، روند اين ائتلاف مدتي است که در جريان بوده و حتي گفته مي‌شود علاوي ديدارهايي با صدر داشته و جداي از ائتلاف ميهني عراق به رياست علاوي، گروه‌هايي مثل جريان مدني دموکرات عراق و ائتلاف عراق هم به آن پيوسته‌اند. روابط علاوي با آل‌سعود بر کسي پوشيده نيست تا آنجا که خود او سه سال قبل و در مصاحبه‌اي با روزنامه کويتي الجريده به اين موضوع اعتراف کرده و حتي گفت که به آن اعتراف مي‌کند. به همين جهت است که علاوي در ميان جريان‌هاي سياسي عراق مشهور به «عامل عربستان» است و حالا که اين عامل ائتلافي با صدر تشکيل داده، بايد از خواب و خيال سعودي‌ها و شخص محمد بن سلمان براي انتخابات ماه آوريل گفت. محمد بن سلمان با استفاده از اين عامل قصد دارد مداخله‌جويي در عراق را برخلاف گذشته پيش ببرد که به جاي استفاده از گروه‌هاي تروريستي، از روند نرم انتخابات بهره‌برداري کند، آن هم با ظرفيت اجتماعي جريان صدر تا با ادعاي ائتلاف فرامذهبي، عناصري مثل علاوي را در ترکيب کابينه آينده عراق قرار بدهد. به اين جهت است که بايد با دقت روند تشکيل ائتلاف‌هاي سياسي در عراق را رصد کرد تا دام و دانه سعودي‌ها نتواند شيريني پيروزي بر داعش را مبدل به تلخي انتخاباتي کند.
