جوان آنلاين: حدود شش
ماه از به قدرت رسیدن آلکسی سیپراس در یونان گذشته و او که به دنبال انتخابات
پارلمانی 25 ژانویه توانست حزب چپ‌گرای سیریزا را به پیروزی برساند، امیدهای زیادی
در مردم یونان به خصوص اقشار متوسط و کم‌درآمد این کشور به وجود آورده بود. اولین
امید به خلاصی یونان از سیاست ریاضت اقتصادی بود که از سوی رهبران اتحادیه اروپا و
با حمایت قاطع آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، به این کشور تحمیل شده بود و دومین
امید به بازگشت هزاران کارمندی بود که به دلیل همین سیاست از کار بی‌کار شده
بودند. از همان ابتدای کار هم معلوم بود که سیپراس برای برآورده کردن امیدهای رای‌دهندگان
یونانی کار سختی را در پیش دارد زیرا او باید با طرف اروپایی به خصوص تروئیکای
متشکل از کمیسیون اروپا، بانک مرکزی اروپا و صندوق بین‌المللی پول بر سر بدهی‌های
یونان و بسته نجات اقتصادی وارد مذاکره و به بیانی بهتر، مشاجره‌ای طولانی بشود.
این
مشاجره در این چندماه گذشته ادامه داشته و شخص سیپراس و وزیر دارایی او، یانیس واروفاکیس،
بارها و بارها با رهبران اتحادیه و وزرای اقتصاد این اتحادیه دیدار و گفت‌وگو
داشته‌اند اما فرایند طولانی و سخت مذاکرات نتیجه‌ای برای دولت چپ‌گرای یونان در
پی نداشته تا آن که پاسخ قانع‌‌کننده‌ای برای شهروندانش داشته باشد. حالا سیپراس
تنها یک راه در پیش روی خود می‌بیند و آن رو آوردن به شهروندانش است تا آن که
تصمیم در مورد پیشنهادهای اتحادیه به عهده مردم یونان باشد. این تصمیم برای رهبران
اتحادیه غیرمنتظره است اما باید گفت که سخت‌گیری آنها است که سیپراس را به اینجا
رسانده است.
معلم
سخت‌گیر اروپایی
قبل از
انتخابات 25 ژانویه هم معلوم بود که سیریزای چپ‌گرا پیروز انتخابات است و به همین
جهت بود که طرف‌های اروپایی از همان ابتدای آماده رویارویی با نتیجه انتخابات و
پیروز آن بودند. ماریو دراگی، رییس بانک مرکزی اروپا، سه روز قبل از آن انتخابات
گفت که برنامه خرید بدهی کشورهای حوزه یورو تا حد 60 میلیارد دلار در ماه در مورد
یونان مشروط می‌باشد. این حرف دراگی خط و نشان آشکار برای مردم یونان بود به این
معنا که بدهی‌های کلان چند صد میلیاردی این کشور تنها در حد 60 میلیارد در ماه آن
هم با شرایط تروئیکا خریده می‌شود؛ شرایطی که مردم یونان می‌خواستند در آن
انتخابات به آنها نه بگویند. خانم کریستینا لاگرد، رییس صندوق بین‌المللی پول، هم
دو روز بعد از انتخابات اعلام کرد که ما نمی‌توانیم برای این یا آن کشور استثنایی
قایل بشویم و با این حرف به رای‌دهندگان یونانی نشان داد با رای دادن به سیریزا به
فکر تغییر شرایط نباشند.
رهبران
اروپایی با این نحو موضع‌گیری‌ها قصد خود را برای ایستادگی در برابر مردم یونان
جزم کرده بودند هم‌چنان که بنوا کره، عضو هیئت اجرایی بانک مرکزی اروپا، در چند
هفته بعد از پیروزی سیریزا و تشکیل دولت به رهبری سیپراس گفت که یونان باید
بپذیرد که این قاعده بازی اروپا است. در
واقع، رهبران اروپایی در این چندماه تنها طرف مذاکره با سیپراس و دولت او نبوده‌اند
بلکه با این نحو برخورد در مقام معلمی سخت‌گیر ظاهر شدند که قصد تعلیم قواعد بازی
به نخست وزیر جوان یونان را دارند. آنها در این تعلیم از هیچ سخت‌گیری کوتاهی
نکردند حتی از توهین و تحقیر به نحوی که برای مثال ولفگانک شویبل، وزیر دارایی
آلمان، در دهم مارس به طور علنی همتای یونانی خود را تحقیر کرده و او را «ساده‌لوحی
ابله، نامید و مجله آلمانی اشپیگل هم در تلاشی برای توجیه این تحقیر، آن را کلامی
خیرخواهانه خواند در تاسف به این که یونان محکوم به شکست است و اگر نخواهد اتحادیه
اروپا را ترک کند باید واروفاکیس را کنار بگذارد!
رو
آوردن به روسیه
سیپراس
در گیرودار این مشاجرات بود که به او برنامه سفرش به روسیه را یک ماه جلو انداخت و
در هشتم آوریل به این کشور رفت. این سفر از نظر رهبران اتحادیه اروپا یک هشدار از
سوی او بود چرا که او در وضعیت تنش کامل بین این اتحادیه و روسیه بر سر اوکراین رو
به مسکو آورد. این موضوع باعث شد تا گمانه استفاده سیپراس از کارت روسیه در
مشاجراتش با رهبران اروپایی مطرح شود به این معنا که در صورت ادامه سخت‌گیری‌های
معلم اروپایی، او گزینه روسیه را در اختیار دارد تا با گشاده‌دستی کرملین از پس
بدهی‌های کشورش و بازپرداخت اقساط آن بربیاید. این گزینه آن قدر برای اروپایی‌ها
سنگین بود که الکساندر شولتس، رییس پارلمان اروپا، در گفت‌وگویی با روزنامه آلمانی
بیلد نسبت به تلاش سیپراس برای ترساندن شرکای اروپایی خود هشدار داد و گفت: «او در
جریان سفر به برلین با فهرستی از اصلاحات خود تلاش کرد تا بار دیگر اعتمادآفرینی کند،
اما این قابل قبول نیست که وی از روسیه درخواست کمک کند و سیاست اروپا در قبال روسیه
را به بازی بگیرد».
با وجود
نگرانی و هشدارهایی از این دست از سوی رهبران اروپایی اما معلوم بود که آن سفر
تنها یک حرکت تاکتیکی از طرف سیپراس بود علاوه بر کمک‌هایی که می‌توانست از کرملین
دریافت کند. یک دلیل در مشکلات روسیه بعد از رو در رویی با اتحادیه اروپا و جریان
تحریم‌ها است که باعث شده روسیه خود با مشکلات قابل توجه اقتصادی درگیر بشود و
نتواند کمک اصلی به یونان در جنگ بدهی‌هایش با طرف اروپایی بکند. یک دلیل دیگر در
عواقب رفتن به طرف روسیه در مناقشه این کشور با طرف اروپایی است که سیپراس آگاه به
آن است و نمی‌تواند هزینه چنان عواقبی را برای کشورش قبول کند و مشکلاتش را سنگین‌تر
از آنچه که هست بکند. به همین جهت است که او بعد از آن سفر باز به میز مذاکره
برگشت به این امید که حرکت تاکتیکی او تاثیری به طرف مقابل گذاشته باشد و نرم‌تر
از گذشته رفتار کند.
آخرین
چاره
سیپراس
به این وسیله تمام راه‌های ممکن را رفته و در آخر سر مجبور شده به مردم خود رجوع
کند. او در یک سخنرانی تلویزیونی به مردم یونان گفت که پیشنهادهای اروپایی ارایه
شده به یونان نقض صریح مقررات اروپایی در زمینه کار، برابر و منزلت انسانی هستند و
«هدف برخی از شرکاء و نهادهای طرف مذاکره با یونان یک راه حل مورد قبول همگان نیست
بلکه تحقیر مردم است». این حرف سیپراس نشان می‌دهد که او دیگر از سخت‌گیری‌های
معلم اروپایی خسته شده و نمی‌تواند فشارها و در واقعیت امر، تحقیر و توهین‌های این
معلم را تحمل کند که در قالب پیشنهادهایی به او داده‌اند تا سیاه‌مشقی برای مردم
یونان باشد.
این
پیشنهادها که تحت عنوان فریبنده اصلاحات اقتصادی مطرح می‌شوند به طور عمده همان
سیاست‌های ریاضتی است که تا پیش از این به مردم یونان تحمیل شده بود و موجب کاهش
یک چهارمی اقتصاد یونان از 2010 به این سو و افزایش 27 درصدی نرخ بیکاری در این
کشور شده بود و در نتیجه یونان به سراشیبی بی‌سابقه‌ای از بحران‌های اجتماعی و
انسانی فروغلتید. این پیشنهادها همان دستورالعملی است که یونان در انتخابات 25
ژانویه به آن نه گفتند و حالا معلم اروپایی با سخت‌گیری تمام عیار می‌خواهد با
تحمیل آنها مردم این کشور را تنبیه کرده تا دیگر جرأت نه گفتن را نداشته باشد.
