علائمي كه نشان مي‌دهد «خداحافظي خاتمي» پازلي از بازگشت به قدرت است

جوان‌آنلاين: حدود يك ماه پيش بود كه محمد خاتمي گفت ديگر به عرصه قدرت باز نمي گردد. جمله اي كه به شدت رسانه اي شد در حالي كه هنوز ابهاماتي پشت آن باقي مانده بود. اين مسئله در كشورمان كاملا عادي شده است كه وقتي سياستمداري از قدرت فاصله مي گيرد پس از مدت كوتاهي بار ديگر ميل به بازگشت دارد. موضوعي كه خاتمي را در سال 87 نيز به اين سمت كشاند اما پس از مدتي و با حضور همفكراني همچون ميرحسين موسوي از كانديداتوري براي انتخابات رياست جمهوري در سال 88 انصراف داد.

وي اواخر خردادماه سال جاري طي سخناني كه در حضور «اعضای کانون زندانیان سیاسی قبل از انقلاب» انجام شد، تاكيد كرد: «نه قصد داشتم و نه دارم و نه زمینه اش فراهم است که به قدرت بازگردم». اين مسئله كه محمد خاتمي از ابتدا «قصد نداشت» در انتخابات رياست جمهوري حضور داشته باشد را مرتضي حاجي در گفت و گوي امروز خود با روزنامه آرمان تكرار كرده است.

حاجي، رئيس ستاد انتخابات خاتمي بود و در دوره رياست جمهوري وي وزارت تعاون و آموزش و پرورش را در دورهاي اول و دوم رياست جمهوري خاتيم در اختيار داشت و همچنين از اعضاي تشكيل دهنده بنيان باران است. بنابراين بسيار طبيعي است كه در حال حاضر نيز رابطه نزديكي با رئيس جمهور اسبق داشته باشد و از علايقش آگاه باشد.

حاجي در اين مصاحبه تاكيد كرده است كه زماني كه خاتمي در كتابخانه ملي مشغول به كار بود «براي نامزدي رياست جمهوري به سختي مقاومت مي كرد و اين كار را براي خود مناسب نمي ديد و با تعابير مختلفي پيشنهادهايي كه به ايشان مي شد را رد مي كرد. به هر حال ايشان وقتي راه را در اين ديد كه از محيط دلخواه خود فاصله بگيرد و به خواست دوستان، هواداران و اهل علم و اهل فرهنگ و دانشگاهياني كه با مراجعات مكرر از ايشان مي خواستند كه در صحنه سياسي كشور حضور پيدا كند موافقت كرد،‌ در واقع بر خلاف علايق و منويات خود رفتار كرد. آقاي خاتمي نيازي به قدرت و قدرت طلبي نداشت. .. آقاي خاتمي بر اساس احساس وظيفه و پاسخ دادن به تقاضاي فراوان فرهيختگان كشور وارد صحنه فعاليت سياست شد.»

وي در خصوص چرايي و چگونگي شركت خاتمي در دور دوم انتخابات رياست جمهوري نيز گفت: «در آن زمان هم آقاي خاتمي با توجه به مشكلاتي كه بر سر راهشان به وجود آوردند با اكراه فراوان در مقابل استدلال هاي متعدد و مكرر فرهيختگان مردم، تن به شركت دوباره در دور دوم انتخابات رياست جمهوري دادند.»

مواضع محمد خاتمي براي حضور نيافتن در عرصه قدرت بخصوص اين بخش كه «نه زمینه اش فراهم است» و همچنين سخنان مرتضي حاجي كاملا حكايت از اين دارد كه وي از «ابتدا» هم علاقه اي نداشت وارد كارزار انتخاباتي با «ناطق نوري» شود اما «شرايط» به گونه اي پيش رفت كه بالاخره راضي شد. حال سوال اين است كه آيا بار ديگر چنين استدلالي دوباره عنوان نخواهد شد و چنان «شرايطي» دوباره شكل نخواهد گرفت! و بار ديگر خاتمي و حاميانش نخواهند گفت كه «مردم فرهيخته تقاضا كرده اند و شرايط هم مهيا است پس بهتر است كه «مشاركت» داشته باشم.»؟

البته اين پرسش را مرتضي حاجي در همين گفت و گو اينگونه پاسخ داده است: «البته من خودم تحليلم اين است كه اگر شرايط كشور به گونه اي اقتضا كند كه شرايط حضور آقاي خاتمي در عرصه فعاليت سياسي مهيا شود، ممكن است دوباره استدلالي كه فرهيختگان جامعه و آحاد مردم داشته باشند ايشان دوباره احساس وظيفه كنند و به خواست عمومي احترام بگذارند،‌ اما قطعا خود ايشان به استقبال چنين اتفاقي نخواهند رفت.»

اين گفته هاي مرتضي حاجي مي تواند نشانه اي از تمايل محمد خاتمي به بازگشت به قدرت باشد. بخصوص كه وي از ياران و نزديكان رئيس جمهور اسبق است و مهمتر از همه اينكه اصلاح طلبان به هر شكل به اين اصل رسيده اند كه دولت فعلي همان خواسته هاي اصلاح طلبان را دنبال نمي كند و آنها نمي توانند تمايلات و اهدافشان را از طريق دولت يازدهم دنبال كنند. مسئله اي كه به وضوح از سخنوران اصلاح طلب ديده و شنيده مي شود.

اما مسئله آخر در خصوص روش روساي سابق براي بازگشت به قدرت است كه مي توان گفت چندان جديد هم نيست اما طي سال هاي اخير به شدت مورد استفاده قرار مي گيرد و آن اينكه «من تمايلي ندارم اما هجوم مردم و خواهش آنها باعث حضور من شده است.» جمله اي كه قطعا در آينده بيشتر خواهيم شنيد...