جوان آنلاين: برگزاری انتخابات
ریاست جمهوری سوریه ضمن اینکه صحنه داخلی اين كشور را بشدت تحت تاثیر قرارداده،
بازتاب های منطقه ای و بین المللی داشته و از همین رو بسیاری از تحلیلگران این
انتخابات را بمثابه نقطه عطفی در روند تحولات این کشور بحرانزده تلقی می کنند. یکی
از مسائل سرنوشت ساز در این انتخابات مساله میزان مشارکت مردم سوریه در آن است که
به منزله معیاری برای سنجش مقبولیت دولت سوریه تلقی می گردد.
در واقع میزان مشارکت مردم سوریه در خارج از این کشور را
می توان به مثابه معیاری برای سنجش مشارکت مردم در داخل سوریه تلقی کرد. برگزاری
مرحله اول این انتخابات در خارج از سوریه، با استقبال بالای سوری های مستقر در
خارج بویژه در کشورهایی مانند لبنان مواجه شده است. در این راستا، کمیته قضایی عالی
انتخابات سوریه، نسبت مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری 2014 این کشور در خارج از کشور
را بالای 95 درصد اعلام کرد. کمیته قضایی عالی انتخابات ریاست جمهوری سوریه اعلام کرد
که انتخابات در 43 سفارت این کشور در خارج برگزار شده و نسبت مشارکت افرادی که در آن
نام نویسی کرده بودند، بالای 95 درصد است.
این کمیته همچنین اعلام
کرد که نتائج انتخابات ریاست جمهوری 2014 سوریه در کشورهای خارجی با نتایج انتخابات
در داخل این کشور ادغام خواهد شد و در چهارچوب نتایج نهایی، یک جا اعلام خواهد شد.
انتخابات ریاست جمهوری سوریه در داخل این کشور در 13 خرداد(3 ژوئن)برگزار می شود.
این در حالی است که بر آوردهای سازمان
های اطلاعاتی غربی نیز موید این مساله است که مردم سوریه اقبال قابل توجهی به بشار
اسد رئیس جمهور کنونی در انتخابات پیش رو خواهند کرد. در این زمینه سازمان اطلاعات
مرکزی آمریکا "سیا" در گزارشی اعلام کرد که با توجه به عدم وجود رقیب جدی،
75 درصد مردم سوریه، بشار اسد رئیس جمهور این کشور را در انتخابات ریاست جمهوری سال
2014 انتخاب خواهند کرد و بدین ترتیب ریاست جمهوری وی تا سال 2020 ادامه خواهد داشت.
سیا اعلام کرد که این گزارش از اطلاعات داخل سوریه و نیز نظرسنجی ها جمع آوری شده است.
انتخابات و نامزدها
در همه‌پرسی مربوط به قانون اساسی جدید سوریه
در سال ۱۳۹۰ این قانون با اصلاحاتی تصویب شد. بر اساس قانون اساسی
جدید، احزاب دیگر نیز می‌توانند تشکیل شوند. در حالی که طبق قانون اساسی قبلی تنها
حزب بعث حق فعالیت رسمی داشت (نظام تک‌حزبی) و در انتخابات‌های قبلی نیز تنها همه‌پرسی
تایید رئیس‌جمهور برگزار می‌شد. طبق قانون جدید انتخابات ریاست‌جمهوری سوریه که اسفند
۱۳۹۲ به تصویب مجلس
این کشور رسید، نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری سوریه باید این شرایط را داشته‌باشند:
1- پیش از اعلام نامزدی دست‌کم ده سال در سوریه زندگی
کرده باشند (طبق این بند طیفی از رهبران مخالفان که خارج از سوریه زندگی می‌کنند نمی‌توانند
در انتخابات شرکت کنند)
2- از ۲۵۰ نماینده مجلس سوریه ۳۵ تن از او حمایت کنند
(با توجه به اینکه مخالفان مسلح انتخابات مجلس سوریه را تحریم کرده‌بودند و در مجلس
نماینده‌ای ندارند، طبق این بند حق شرکت در انتخابات را ندارند).
3- داشتن ملیت سوری و تبعه کشوری
دیگر نبودن، همچنین نامزدها باید دارای پدر و مادر سوری و همسر سوری باشند.
4- بهره‌مندی از حقوق سیاسی و مدنی، نداشتن
محکومیت‌های جنایی.
همچنین طبق این قانون همه احزاب می‌توانند
در انتخابات شرکت کنند نام‌نویسی نامزدان از ۱ اردیبهشت آغاز شد. با توجه به این ملاکها از میان نامزدهای
ثبت نام کننده 21 نفر رد صلاحیت شدند و3 نفر صلاحیتشان را دادگاه قانون اساسی سوریه
تایید کرد. بدین ترتیب سه نفر در انتخابات ریاست جمهوری سوریه رقابت می کنند:
*
بشار حافظ اسد: بشار اسد رییس‌جمهور کنونی سوریه که اعلام کرده‌بود
در انتخابات سال 1393 نامزد
خواهد شد، وی در انتخابات ثبت‌نام
کرد و نامزد حزب بعث است. ستاد
انتخاباتی بشار اسد شعار تبلیغاتی وی را "سوا" (همه با هم) تعیین کرده است.
وی ۴۹ ساله و علوی مذهب
است.
*ماهر
عبدالحفیظ حجار: ماهر عبدالحفیظ حجار دبیرکل حزب اراده ملی و نماینده مردم
حلب در مجلس سوریه از فهرست جبهه مردمی برای تغییر و آزادی -که در انتخابات مجلس گذشته
با فهرست حزب بعث رقابت می‌کرد- در انتخابات سوریه نام‌نویسی کرده‌است. وی پیشتر عضو
حزب کمونیست سوریه بوده‌است که از آنان جدا شد، بعدتر با برخی رهبران حزب کمونیست کمیته
ملی وحدت کمونیست‌های سوری را پایه‌گذاری کرد که در سال ۲۰۱۱ میلادی به «حزب اراده ملی»
تغییر نام داد. وی سنی مذهب است.
*حسان
عبدالله نوری: حسان عبدالله نوری رییس دانشکده فنی و حرفه‌ای خاورمیانه
و مرکز مطالعات بازاریابی و اداری MMC
و مدیر مرکز مطالعات مشاوره توسعه اداری و افزایش توانمندی‌ها معروف
به MDCCB
ژنو نیز نام‌نویسی کرده است. او مشاور بین‌المللی مرکز مشاوران بین‌المللی
آمریکا است و وزیر مشاور در امور رشد و توسعه اداری و نیروی کار و پارلمان است. وی
نماینده مجلس سوریه در دوره نهم و دبیرکل اتاق صنایع دمشق بود. نوری
شیعه است.
این در حالی است که با توجه به اینکه
طرفداران بشار اسد، نامزد ریاست جمهوری، بسیار بیشتر از دونامزد دیگر هستند، شکی نیست
که وی پیروز این انتخابات خواهد بود.
سوریه و انتخابات
انتخابات ریاست جمهوری تنها در بخش‌های تحت
واپایش و سیطره ارتش سوریه برگزار خواهد شد و در منطقه‌های تحت تسلط گروههای تروریستی
مانند داعش و جبهه النصره و دیگر مخالفان مسلح از جمله رقه و بخش‌هایی از ریف دیرالزور
و حلب برگزار نمی‌شود. از مجموع ۲۳ میلیون
شهروند سوری در این مناطق حدود ۱۹میلیون
و ۴۰۰هزار تن در مناطق تحت حاکمیت ارتش
زندگی می‌کنند. ابتدا اعلام شده بود که انتخابات در اردوگاه‌های پناهجویان سوری و سفارت‌های
خارجی سوریه برگزار نمی‌شود، ولی بعدا اعلام شد که انتخابات سوری های مقیم خارج در
۷ خرداد در برخی کشورها برگزار می‌شود. برخی
کشورهای مخالف دولت سوریه مانند فرانسه، آلمان و شماری از کشورهای عرب مانع از برگزاری
این انتخابات در کشورشان شدند. هم چنین برغم فقدان ناظران بین‌المللی، همه رسانه‌های
منطقه‌ای و بین‌المللی می‌توانند انتخابات را پوشش دهند و به منزله ناظران خواهند بود.
هر چند طبق برخی گزارشها، روس‌ها ناظرانی
را به سوریه اعزام کرده‌اند. انتخابات در خارج از سوریه که در 43 سفارتخانه سوریه برگزار شد، بسیار گسترده
توصیف شد که به همین علت انتخابات ۵ ساعت
تمدید گردید. بویژه در لبنان به علت
حضور بالای سوری ها دررای گیری، انتخابات یک روز تمدید شد.
دیدگاهها در باره پیامدهای انتخابات
در شرایط کنونی، رویدادهای میدانی و نظامی
سوریه حکایت از برتری نظام سوریه دارد، نظامی که با برتری میدانی بر گروه های مسلح
و تروریست ها از حمایت مردمی برخوردار است و این روند همچنان ادامه دارد. انتخابات
ریاست جمهوری سوریه، از نظر حامیان دولت سوریه شرایط لازم برای صلح در این کشور را
فراهم می‌آورد در حالی که از نظر مخالفان دولت سوریه، این شرایط تنها پس از تشکیل دولت
موقت ائتلافی و سپس برگزاری انتخابات ریاست جمهوری بدون وجود بشار اسد پدید می‌آید.
دیدگاه موافقان
سئوال مطرح این است که انتخابات ریاست جمهوری
در مقطع کنونی چه پیامدها و پیام هایی را بدنبال خواهد
داشت.باید گفت از دیدگاه دولت سوریه و بشار اسد رئیس جمهوراین کشور ، این انتخابات می
تواند پیامدهای ذیل را بهمراه داشته باشد:
۱. این انتخابات به مثابه اقدامی سرنوشت ساز برای
تقویت مشروعیت و مقبولیت دولت سوریه و بشار اسد در نزد مردم سوریه محسوب می شود.
۲. برگزاری موفقیت آمیز و سراسری این انتخابات نشانه
اقتدار و توانمندی نظامی دولت سوریه برای مقابله موفقیت آمیز بامخالفان
است و بمثابه نشانه ای از پیروزی دولت سوریه در جنگ داخلی این کشورتلقی می گردد.
۳. نتایج این انتخابات می تواند به افزایش اعتبار دولت
سوریه نزد پشتیبانان خارجی بویژه ایران و روسیه منجر شود.زیرا پیروزی بشار اسد در
این انتخابات می تواند به منزله دلیلی مستحکم برای مشروعیت دولت سوریه و نیز به مثابه توجیهی مستدل برای موضعی که این دو
کشور در قبال بحران سوریه اتخاذ کردندمحسوب شود.
دیدگاه مخالفان
اما در سوی دیگر این مساله ، برای مخالفان
دولت سوریه هم در داخل و هم در خارج، انتخابات ریاست جمهوری سوریه و نتیجه آن
پیامدهای ذیل را به دنبال دارد:
۱. دولت سوریه با توجه به پشتوانه مردمی خود
تمایلی به سازش با مخالفان مسلح و واگذاری عرصه قدرت به آنها ندارد.بدین ترتیب
مخالفان خود را با دولت و رئیس جمهوری رویاروی خواهند یافت که بسیار بیش از قبل،
موضعی قاطعانه در قبال آنها دارد.
۲.بشار اسد رئیس جمهور سوریه همچنان نظام سیاسی حاکم و قدرت را در اختیار خواهد
داشت و به برخورد قاطع با گروههای تروریستی مسلح ادامه خواهد داد.ادامه زمامداری
بشار اسد در واقع بمنزله ناکامی مخالفان در نیل به خواسته اصلی شان یعنی کنار رفتن
وی از قدرت خواهد بود.
۳. در شرایط سیاسی جدید وبا ادامه
ریاست جمهوری بشار اسد، بحران سوریه از طریق سازو کارهای جاری بویژه از مجرای
مذاکرات به بن بست رسده ژنو قابل حل و فصل نخواهد بود. بنابراین چشم اندازی برای رسیدن
به صلح در سوریه از طریق ابتکارهای جاری از جمله از مجرای سازمان ملل وجود نخواهد
داشت. این در حالی است که استعفای اخضر ابراهیمی از سمت خود بعنوان نماینده ویژه
دبیر کل سازمان ملل در امور سوریه به مثابه دلیل دیگری است که این ادعا را تقویت می‌کند.
انتخابات و قدرتهای خارجی
روسیه و ایران مشروعیت انتخابات ریاست
جمهوری سوریه را پذیرفته‌اند ، در حالی که آمریکا،اتحادیه اروپا و برخی کشورهای عرب(مانند
عربستان سعودی وقطر) چنین رویکردی ندارند. از دیدگاه غربی ها و متحدان عرب آنها
،برگزاری انتخابات در بحبوحه جنگ داخلی که تاکنون تلفات و خرابی بسیاری داشته، مساله
ای بحث برانگیز محسوب می شود. این در حالی است که اختلافات میان روسیه و آمریکا در
مورد اینکه این انتخابات باید یا نباید برگزار شود، مساله ای گویا و معنادار است. واشنگتن
این انتخابات را به عنوان مانعی برای مذاکرات ژنو می‌بیند، در حالی که مسکو بر این
باور است که این انتخابات فرایند مذاکرات را تسریع می‌کند. آمریکایی‌ها مدعی هستند
که انتخابات عادلانه تنها پس از شکل گرفتن دولت انتقالی ائتلافی ممکن می‌شود که باید
پیش از انتخابات محقق گردد. روس‌ها از طرف دیگر بر این باورند که برگزاری این
انتخابات به تثبیت اوضاع کمک می‌کند و شرایط لازم برای مصالحه و تشکیل دولت انتقالی
را فراهم می‌آورد.
در عین حال این اوضاع به واسطه بحران اوکراین پیچیده‌تر
شده است؛ بحران اوکراین به شدت تنش در میان بازیگران خارجی بحران سوریه یعنی روسیه و غرب
را تشدید کرده است و در حالی که این بازیگران تا چندی پیش درباره بحران سوریه
دیدگاههای مشترکی مانند برگزاری کنفرانس ژنو برای حل و فصل مسالمت آمیز بحران
سوریه داشتند ، اکنون به دشمن یکدیگر تبدیل شده‌اند. در این شرایط، روسیه موضع قاطع
تری را در قبال موضوع سوریه اتخاذ کرده است. روسیه که اکنون با توجه به بحران
روابطش با غرب ارزش بسیاری برای روابط با ایران قائل است، در واقع موضع ایران در قبال
انتخابات سوریه را در پیش گرفته و خواهان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سوریه
است.نکته جالب اینکه به باور برخی تحلیلگران غربی ،پیروزی بشار اسد برای مسکو چندان
هم خوشایند نیست. به عقیده تحلیگر اندیشکده آمریکایی "کارنگی" ، بشار
اسد پیش از این هم توجه چندانی به خواسته‌های روسیه نمی‌کرد و پیروزی در این انتخابات
به او توان مانور بیشتری داده و استقلال بیشتری از روسیه را برای او فراهم می‌آورد.این
در حالی است که مسکو از سوی دیگر نمی‌تواند با مخالفان سوری همگام شود، زیرا بخش
قابل توجهی از مخالفان سوریه را گروههای تروریستی تکفیری تشکیل می دهند که معامله با
این قبیل گروهها پیش از این هم برای مسکو غیر ممکن بود. همزمان روس‌ها هیچ زمینه مشترکی
با مخالفان لیبرال سکولار سوریه ندارند، مخالفانی که حاضرند در صورتی که روسیه حمایت‌های
خود از دولت سوریه قطع کند، با مسکو همکاری کنند. این در حالی است که روسیه در
ماههای اخیر نشانه های آشکاری در حمایت از دولت سوریه و بشار اسد از خود بروز داده
که یکی از مهمترین آنها اعلام تحویل هواپیماهای آموزشی جنگنده یاک-130 به نیروی هوایی
سوریه است.
ادامه جنگ افروزی
غربی ها در برهه زمانی کنونی با توجه به
پیروزی های ارتش و دولت سوریه علیه مخالفان مسلح و نیز پیش بینی نتایج مثبت
برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سوریه، راهکار افزایش تنش ها و درگیریها در سوریه
را بار دیگر در سر لوحه اقدامات خود قرار داده اند. در این زمینه، آمریکا و متحد استراتژیک
آن یعنی انگلیس تلاش می کنند تا بار دیگر راهبرد سنتی خود یعنی افزایش فشار بر دولت
سوریه از یک طرف و تقویت مخالفان از طریق اعطای
انواع کمکهای مالی و تسلیحاتی را دنبال کنند.در این زمینه آخرین گزارشها حاکی از
آن است که امریکا موشک های ضد هوایی قابل حمل
دوش پرتاب را در اختیار مخالفان سوریه قرار داده است.در این زمینه وزارت دفاع آمریکا
( پنتاگون ) فاش کرد که به تازگی برخی گروه های مخالفان در سوریه از سوی آمریکا تعداد
محدودی موشک های ضد هوایی قابل حمل توسط نفر از نوع " اف‌آی‌ام-۹۲ استینگر " دریافت
کرده‌اند.آمریکا پیشتر، به مخالفان سوریه موشک های ضد تانک تاو که موشک های موثری
برای از بین بردن تانک ها و تجهیزات زرهی محسوب می‌شوند، داده بود.این اولین بار است
که پنتاگون، مخالفان سوریه را به موشک های استینگر مسلح می‌کند.به نظر می رسد هدف
پنتاگون از این اقدام ، افزایش توانمندی مخالفان سوریه در زمینه مقابله با تهدیدات
هوایی ودر نتیجه کاهش عملیات و کارایی نیروی هوایی سوریه در قبال مخالفان باشد.
تشدید تسلیح گروههای مخالف مسلح در سوریه پس از جدی شدن موضوع
برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سوریه در سال 2014 بار دیگر مورد توجه غربی ها قرار
گرفت. پس از آغاز جنگ داخلی در سوریه و گسترش دامنه آن، راهبرد آمریکا و متحدین غربی
و عربی اش در قبال سوریه ، راهبرد فروپاشی
دولت سوریه بوده و اقدامات زیادی را در این راستا انجام داده اند .این اقدامات از پشتیبانی
مالی ، لجستیکی، اطلاعاتی و تسلیحاتی تا آموزش نیروهای مسلح مخالف و حمایت مالی از
آنها را در بر گرفته است.این در حالی است که پیروزی های آشکار ارتش و نیروهای مردمی
سوریه در مناطق مختلف از یکسو و تشدید درگیری های داخلی بین گروههای تکفیری سوریه ،
عملا چشم انداز دستیابی به پیروزی نظامی در جنگ داخلی سوریه را از میان برده است.با
توجه به این ملاحظات و بی نتیجه ماندن دور دوم مذاکرات ژنو ، غربی ها بار دیگر به رویکرد نظامی با افزایش
قابل توجه کمکهای نظامی به گروههای تروریستی در راستای افزایش فشار بر دولت سوریه روی
آورده اند.کما اینکه چندی قبل نیز دولت آمریکا بر تجدیدکمکهای نظامی و تسلیحاتی به
گروههای مخالف در سوریه بویژه تسلیحاتی مانند سلاح های ضد تانک و موشکهای ضد هوایی تاکید کرده بود.در این زمینه باراک
اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا در اواسط فوریه 2014 با نوعی افشای سیاست آمریکا در قبال
دولت قانونی سوریه ، بر این مساله تاکید کرد که باید گام‌های سریعی برای اعمال فشار
بیشتر بر بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه برداشته شود و به همکاری با تمام گروهها و طرف‌های
درگیر که نگران اقدامی مناسب برای یافتن یک راه‌حل دیپلماتیک هستند، ادامه داده شود.
در واقع هدف غربی ها این است که با تقویت گروههای تروریستی، ضمن تضعیف دولت سوریه و
جلوگیری از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در این کشور ،دولت سوریه را وادار کنند در
هر مذاکره بعدی امتیازات چشمگیری به مخالفان بدهد.با این همه دولت سوریه نشان داده
که در برابر فشارهای غربی ها و متحدین عرب آنها سرخم نمی کند و بر مبارزه با گروههای
تروریستی و بازگشت آرامش به این کشور تاکید دارد.
سخن پایانی
دولت سوریه با قاطعیت پیگیر برگزاری
انتخابات ریاست جمهوری در این کشور است. مسلما برگزاری موفقیت آمیز این انتخابات،
از یک طرف پیروزی چشمگیری برای دولت و بشار اسد و از سوی دیگر شکست عظیمی برای
مخالفان مسلح خواهد بود.با توجه به این ملاحظه، غربی ها و حامیان عرب آنها تمام
تلاش خود را برای جلوگیری از برگزاری موفقیت آمیز این انتخابات صورت می دهند و در این
راستا باید منتظر افزایش دامنه عملیات های مسلحانه و انتحاری گروههای تروریستی
تکفیری در نقاط مختلف سوریه بود. با این همه می توان پیش بینی کرد که با وجود تمام
کارشکنی ها و موانع، دولت سوریه در این زمینه توفیق چشمگیری پیدا خواهد کرد و
همین ملاحظه است که نگرانی غربی ها و عربهای حامی مخالفان سوریه را برانگیخته
است. در واقع صرف برگزاری این انتخابات، به مفهوم بطلان تمام ادعاهای مخالفان در
زمینه داشتن دست بالا در تحولات سوریه و نیز بی نتیجه ماندن همه تلاش های جبهه
غربی –عربی در سرنگونی
دولت قانونی سوریه ظرف چهار سال گذشته است.در عین حال برگزاری این انتخابات به
مفهوم مشروعیت بخشی به موضع ایران در قبال سوریه مبنی بر دفاع از دولت قانونی
سوریه در قبال تهاجم بیگانگان و مخالفان است،زیرا رای اکثریت قاطعی از مردم سوریه
به بشار اسد ضمن اینکه به تقویت بیش از پیش موقعیت و اقتدار وی می انجامد، مهر
بطلانی بر ادعای مخالفان مسلح در باره
نداشتن پایگاه مردمی بشار اسد خواهد بود.با توجه به همین ملاحظات می توان انتخابات
ریاست جمهوری سوریه را بمنزله نقطه عطفی بر بحران سوریه تلقی کرد.
