جوان آنلاین: در کشاکش زورآزمایی امریکا علیه قدرتهای رقیب و نوظهور و محوریت یافتن جنگ ۱۲ روزه این کشور علیه ایران، جهان تحولات عمیقتری را تجربه میکند.
درحالی که امریکا گمان میکرد جنگ هماهنگشدهاش با رژیمصهیونیستی، ایران را در سراشیبی تضعیف قوای درونی قرار میدهد و وادار به عقبنشینی از مواضع اصولی میکند، اقدامات سازنده ایران، عکس آن را روایت کرده است.
ترامپ بارها در سخنان خود، ایران را به دلیل صدمات و آسیبهای جنگ، واجد شرایط تسلیمپذیری در برابر خود میدانست، اما در واقعیت ایران نه تنها به سرعت به سمت بازیابی قوای خود شتافت که حتی یک گام بالاتر، فرصتهای دیگری را برای ضربه به اعتبار امریکا پدیدار کرد.
واکنش هراسناک رسانههای رژیمصهیونیستی به رزمایش موشکی «اقتدار پایدار ۱۴۰۴» نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در آبهای شمال اقیانوس هند، عملاً نگرانیهای مستتر امریکا در بازنمایی قدرتگیری دوباره ایران را نشان داد.
در حال حاضر نیز رزمایش مشترک ایران و روسیه و در پی آن رزمایش مشترک با کشورهای روسیه، چین، آفریقای جنوبی، اتیوپی و اندونزی در بندر کیپتاون آفریقای جنوبی در چارچوب تقویت همکاریهای نظامی و ارتقای امنیت دریایی میان اعضا و شرکای بریکس، پیامهای جدی را از سوی ایران به کاخ سفید مخابره کرده است.
آگاهی ایران از نقشه راههای امریکا
مهمترین پیام راهبردی رزمایشهای ایران در مناطق ژئواستراتژیک، درک واقعیتهای جاری در حوزه امنیت دریایی و نقشه راه امریکا برای ماجراجوییهای جدید آبی است. ایران با برگزاری این رزمایشها به خوبی نشان داد از حرکت بعدی امریکا مطلع است و برای هر گونه اقدامات ضدامنیتی آن آمادگی دارد.
از طرفی، حضور ایران در رزمایش ترکیبی با برخی اعضای بریکس هم بیانگر حضور جدی ایران در تأمین امنیت فرامرزی است. امروزه، ناوهای جنگی همان پایگاههای نظامی سیالی هستند که قادرند تهدیدات خود را حتی در حد هستهای در هر نقطه آبی جهان عملی کنند. از این جهت، در نظر گرفتن ترتیبات بازدارندگی نیاز به درک تأمین امنیت دریایی دارد. گسیل فشرده ناوهای پیشرفته امریکایی به آبهای پیرامون غرب آسیا برای پاسبانی از رژیمصهیونیستی و افزایش تهدید برای محور مقاومت، مؤید اهمیت نبردهای دریایی در دوران کنونی است. بر همین اساس، توسعه و ارتقای ناوگان رزمی دریایی و همکاریهای نظامی- دریایی در دستور کار بسیاری از کشورها قرار گرفته است. حضور ایران در این رزمایش ائتلافی، نشان داد کشور به خوبی خود را با تهدیدات و تحولات جدید در ابعاد جهانی منطبق میکند و اقدامات متناسب با آن را در برنامه خود گنجانده است. علاوه بر آن، این رزمایش توانایی تهران برای گسترش مرزهای بازدارندگی خود در سراسر جهان و عدممحدودیت در منطقه را به تصویر کشید.
«توسعه قدرت نظامی» خطر جدی برای امریکا
همکاریهای نظامی ایران با کشورهای عضو بریکس که تمایلات ضدغربی دارند در دوران پساجنگ، از چند وجه قابل ارزیابی است. نخست آنکه، ایران برخلاف تبلیغات گسترده امریکا، قادر است توانمندیهای نظامی خود را با دیگر کشورهای کلیدی جهان به اشتراک بگذارد و به طور معکوس هم این کشورها با فهم معادلات جدید در جهان، لازمه اجماع با ایران برای تثبیت بازدارندگی را ضروری میدانند. دوم آنکه، برخلاف آنکه امریکا تلاش دارد با اعمال تحریمهای حداکثری و فعالسازی مکانیسم ماشه، سازوکارهایی را برای انزوای ایران در عرصه جهانی مهیا کند، حضور ایران در معادلات امنیتی جهان این امر را در انظار عمومی باطل کرده است. رزمایشهای مشترک که حتی پیش از جنگ نیز در دستور کار ایران قرار داشت، پس از آن نیز تداوم یافته است که این امر، حاکی از تثبیت جایگاه ایران در عرصه مناسبات بینالمللی است.
سوم آنکه، مستقیماً به توسعه همکاریهای نظامی ایران اشاره میکند. رزمایشهای ترکیبی نشان میدهد ایران با حفظ توانایی و قدرت نظامی خود، همچنان قادر است در تأمین امنیت در سایر نقاط جهان نقشآفرینی کند؛ امری که تسهیلگر توسعه قدرت نظامی ایران در جهان و در نتیجه افزایش تهدید فرامرزی برای امریکا و سایر متحدانش خواهد بود.
فرصتهای پیش روی ایران
تهاجمیترشدن رویکرد امریکا با تغییر نام وزارت دفاع به وزارت جنگ، به دامنه فعالیتهای ضدغربی کشورهای مخالف سیاست غرب خواهد افزود. آنچه مسلم است اینکه امریکا با نگرانی از تغییر نظم جهانی از تکقطبی به چندقطبی، درصدد بحرانسازی و شروع جنگهای جدیدی علیه رقبایش است.
در واکنش به این رویکرد، فعالیتها علیه امریکا تشدید شده و ائتلافهای ضدغربی تقویت و گروههای جدیدی را برای مقابله با سیاستهای امریکا به ویژه جنگافروزی پدید خواهد آمد. این کشورها، برای حفظ موقعیت و منافع خود، تلاش خواهند کرد اقدام جمعی را در راستای تأمین امنیت همگانی در رأس قرار دهند.
هر اندازه که امریکا تهدیداتش علیه ایران و سایر رقبایش را افزایش دهد، زمینه گسترش همکاریهای نظامی را فراهم میکند و لزوم حضور ایران را نیز در معادلات امنیتی، روشنتر میسازد. این موقعیت، فرصتهای جدیدی را برای ایران به وجود میآورد و دریچههای همکاریهای جدید و بهروزشدهای را برای ایران خواهد گشود. با این تفاسیر، ایران میتواند با تکیه بر تغییر مناسبات بینالمللی متأثر از تغییر نظم جهانی، الگوی جدیدتری از خود برای جهانیان ارائه دهد؛ الگویی که مبتنی بر لزوم رفع تهدید مشترک، یعنی امریکا باشد و بتواند ظرفیتهای جدیدی را برای توسعه همکاریها نمایان سازد؛ ظرفیتهایی که نه تنها در حوزه نظامی، بلکه در حوزه سیاسی و دیپلماسی قابلیت ادغام ایران در نظم جدید جهانی را فراهم میکند. در مقابل هم، ماندن و سکون رویکرد ایران در جهان و عدمتطابق با تحولات جدید ضدغربی، این فرصت مناسب را از بین خواهد برد.