ذگروه جهادی سفیران رهبر سال ۱۳۹۸ از دل بسیج دانشجویی دانشگاه باهنر کرمان متولد شد و حالا بعد از گذشت بیش چند سال نزدیک به ۱۰۰ نفر عضو دارد. گروهی که در حوزههای مختلف ازجمله فرهنگی، آموزشی و عمران دستی بر آتش دارد. شهرستانهای رمشک، قلعهگنج و رودبار پاتوق اصلی حضور جهادیهای دانشگاه باهنر کرمان معرفی شدهاند. خودشان میگویند، دلیل انتخاب منطقه رمشک به بیانات مقاممعظمرهبری باز میگردد، منطقهای که حالا بهعنوان خانه دوم اعضای این گروه جهادی انتخابشده و عمده فعالیتها و خدماترسانیها در آنجا هم به حوزه فرهنگ معطوف است. نکته مهم درباره این گروه جهادی آن است که برای ورود به هر منطقه، ابتدا اردوی شناسایی برگزار میکند تا بعد از اطلاع از نیازهایشان در حوزههای مختلف، بتواند اردوهای دوم و سوم را در راستای رفع آن کمبودها برنامهریزی کند. البته اصول کاریشان اینطور است که اردوی دوم نیز عمدتاً بهنحوه ارتباطگیری با مردم مناطق هدف خلاصه میشود. به سراغ مهدی نظری، مسئول این گروه جهادی رفتیم تا برایمان از مناطق هدف، نوع برنامهریزی و دستاوردهایشان بگوید.
چطور شد تصمیم گرفتید در فعالیتهای عامالمنفعه شرکت کنید و هم اکنون برنامهریزیهایتان برای هر منطقه چگونه است؟
اولین اردویی که به همراه ۷۰ نفر از دوستان و جهادگران در آن شرکت کردم، مربوط به اواخر سال ۹۸ است، درست زمانی که برای اولینبار به منطقه قلعهگنج رفته و توانستیم ارتباطات نسبتاً خوبی با این منطقه برقرار کنیم. شروع فعالیتهایمان نیز با کارهای عمرانی از قبیل ساخت سرویس بهداشتی و مدرسه عباسآباد بود.
سال بعد یعنی در شهریور ۱۳۹۹ مسئولیت گروه را عهدهدار شدم. البته فعالیتی که ما از سال ۱۳۹۹ شروع کردیم ادامه فعالیتهای سال ۱۳۹۸ در منطقه قلعهگنج بود. گروه جهادی سفیران رهبر، راهبردی کلی دارد که براساس آن چندسالی را در منطقه هدف میمانیم و در فواصل زمانی نزدیک رفتوآمد مستمری در منطقه داریم. معتقدیم این کار باعث میشود، هم با مردم منطقه ارتباط نزدیکتری بگیریم و هم بتوانیم بخشی از برنامههایی که برای حل مشکلات آنجا تعیین کردهایم به نتیجه برسد.
فکر میکنید گروههای جهادی چطور باید پیش بروند که نتایج خوبی حاصل شود؟
نبود برنامه آموزشی مشخص برای تازهواردها به گروههای جهادی، یکی از موضوعاتی است که میتواند مشکلساز شود. متأسفانه ما آموزش خاصی برای جهادگران نداریم. درحقیقت هیچ نوع فضای آموزشی در اختیار نداریم، البته پیش از کرونا آموزشهایی را برای انجام فعالیتهای عمرانی و فعالیت در حوزه کودک و نوجوان برای اعضا داشتیم که با همهگیری این بیماری، عملاً این بخش رو به تعطیلی رفت.
راهبرد شما برای رفع چالشها چیست؟
اگر در یک جمله بخواهم پاسخ شما را بدهم باید بگویم که راهبردمان بهره گرفتن از ظرفیت مردم بومی مناطق محروم برای رفع مشکلات، کمبودها و چالشهاست.
گروههای جهادی معمولاً از ابتدای شکلگیری اهداف مشخصی را دنبال میکنند؛ اهدافی که با شرایط کشور رنگوبوی متناسب با فضای روز به خودشان میگیرند. جهادیهای سفیران رهبر با توجه به نامی که برای خودشان انتخاب کردهاند، محور اصلی فعالیتهای خود را تحقق بیانات و مطالبات مقاممعظمرهبری گذاشتهاند.
ما فکر میکنیم در عملی کردن بیانات و پیادهسازی آن از طریق فعالیتهای جهادی کمتوجهی یا کوتاهی شده است. به همین دلیل هدفمان را تحقق این مطالبات گذاشتهایم و نهتنها منطقه هدفمان را بر این اساس انتخاب میکنیم، بلکه فعالیتهایمان بهویژه در حوزه فرهنگی را نیز طبق صحبتهای رهبری برنامهریزی میکنیم. البته طبیعتاً این کار را براساس فهم خودمان دنبال میکنیم. ادعای ما این است که سفیران کار و تلاش هستیم و در داخل منطقه نیز براساس این شعار جلو میرویم.
در مورد اجرایی کردن این تفکرتان توضیح دهید.
سعی میکنیم جوانان روستا را به کارهای جهادی تشویق کنیم، قطعاً این فضا بسیار به ما کمک میکند و برکات عظیمی برایمان داشته است. طبیعتاً وقتی مردم یک منطقه آن هم منطقهای که از امکانات اولیه بیبهره هستند، خودشان پای کار میآیند، میبینیم اثرات کارهای جهادی طولانیمدت و مادامالعمر میشود.
البته من باید ابراز تأسف کنم از برخی تفکرات که در میان مسئولان رایج است و خودشان را از مردم جدا میکنند. یکی از اهداف ما این است که مردم روستا را رشد دهیم تا جلو بیایند و خودشان برای حل مشکلات روستا قدم بردارند. یکی از اصلیترین راهبردهای ما این موضوع است. یعنی شناسایی مناطق و برنامهریزی برای رفع محرومیتها که با در نظر گرفتن ظرفیت مردم بومی صورت میگیرد.
اگر قرار باشد یکی از ویژگیهای منحصربهفرد گروهتان را نام ببرید، به چه موردی اشاره میکنید؟
فکر میکنم، کمتر پیش میآید یک گروه جهادی بخواهد در منطقهای کار علمی و پژوهشی کند؛ کاری که با توجه به شرایط مناطق هدف و کمبودها و فقری که در آنها حاکم است، شاید در وهله اول خندهدار بهنظر برسد. اما جهادیهای سفیران رهبر جزو معدود گروههایی هستند که از سال ۱۳۹۹ بخشی از توان خود را برای این مهم صرف میکنند. انرژیای که طبیعی است در سالهای اول نهتنها نتیجهبخش نباشد، بلکه اگر بخواهیم از بیرون به آن نگاه کنیم، هدردادن توانمندیها و ظرفیتهای اعضای گروه تلقی شود.
مثلاً وقتی میخواستیم وارد روستای چهلمنی شویم، در همان ابتدا و برای آغاز فعالیتهای علمی و پژوهشی خودمان با اهالی جلسهای گذاشتیم و پس از آن، دیداری با مسئول جهاد کشاورزی روستای سرخ قلعه صورت دادیم. هدف اصلی، انجام فعالیتهای علمی در حوزه کشاورزی است تا بتوانیم بهنوعی زمینه را برای اشتغال بدون ریسک اهالی مناطق محروم آماده کنیم؛ و در روستای چهلمنی چه کار کردید؟
وقتی وارد روستای چهلمنی شدیم، آبوخاک منطقه را مورد آزمایش قرار دادیم. البته باید این مسئله را بگویم که این فعالیت برای اولینبار صورت گرفت و به این دلیل که در این بحث تجربهای نداشتیم، آنطور که باید به سرعت به نتیجه نرسیدیم و نمونهگیری به مشکل برخورد. تجربهای در این موضوع کسب کردیم و طبیعتاً آزمونوخطایی داشتیم، اما قرار شد بهزودی برای فاز دوم آن اقدام کنیم. ما اطمینان داریم اگر بتوانیم این پایش را با روشی درست در روستاها پیادهسازی کنیم، شاهد تأثیرات بسیاری در حوزه کشاورزی مناطق محروم خواهیم بود.
گروه شما کار اقتصادی نمیکند؟
در این باره معتقدیم، ورود به فعالیتهای اقتصادی برای گروههای جهادی کار حساسی تلقی میشود. اقتصاد یک رشته وسیع است و نیاز به اطلاعات تخصصی دارد.
در بین گروههای جهادی دیدهایم بعضی وقتها در این مورد بهصورت غیرتخصصی کار میکنند و بهجای اینکه افراد روستا را نسبت به گرههای جهادی خوشبین کنند، خروجی معکوس میشود. برای مثال گروهی مرغداری کوچکی را در اختیار مردم منطقه قرار داده بود، اما ظرف چندماه همه مرغها تلف شدند. ما برای اینکه چنین فضایی پیش نیاید و صرفاً کار ظاهری انجام ندهیم، به این بحث ورود نکردیم؛ چراکه اگر کارهایی از این دست شکست بخورد گروه جهادی وجهه خود را در بین مردم از دست میدهد و دیگر اعتماد مردم را مثل قبل نخواهد داشت.
آیا برای انجام کارهایتان، از طرف سازمان، نهاد یا مردم مورد حمایت هستید؟
بحث مالی مهم است، اما نمیتوان گفت اگر پولی نباشد کار جلو نمیرود. زمانی که به منطقهای میرویم اگر پول داشته باشیم و بتوانیم افراد را پای کار بیاوریم شرایط متفاوت میشود، اما اگر نباشد هم میتوانیم بهنوعی کار را پیش ببریم. شاید دلیلی که ما درگیر مسائل مالی نشدیم، این است که مردم پای کار بودند. همچنین از لحاظ گرفتن مجوز مشکلی نداشتیم و مسئولان استان کرمان همیشه همراه ما هستند.
حمایتهای صورتگرفته رضایتبخش است. حمایتها تا به اینجا کار ما را راه انداخته است. مسئولان دانشگاه نیز همراهتر شدهاند. در افتتاحیه اردوهای جهادی یا اختتامیه آن حضور پیدا میکنند و از لحاظ معنوی حمایتهای خوبی از ما دارند. از لحاظ مادی نیز حمایت محدودی از گروه جهادی میشود. بحث حمایتها شاید کمی بیشتر شده باشد، اما همین که درحالحاضر کار ما سریعتر پیش میرود بسیار خوب است.
این اواخر اردوهایمان را با حضور حدود ۸۰ جهادگر برگزار میکنیم و تمرکزمان بر تعمیر مساجد در مناطق چاهبلوچ، میریخانی، میرزاآباد و شمسگز است. در بحث فرهنگی نیز برنامهها در قالب بحثهای آموزش و اربعین صورت میگرفت. البته با توجه به اربعین حسینی زمینه را برای حضور روحانیون در این منطقه فراهم کردیم تا به سؤالات مردم پاسخ دهند.
از چه راههایی برای اطلاعرسانی در مورد عملکرد گروه استفاده میکنید؟
جهادیها کمتر در فضای مجازی حضور دارند و ترجیح میدهند آنچه در مناطق محروم میبینند و اقداماتی که برای رفع محرومیتها انجام میدهند، در همان خطه از کشور باقی بماند. جهادیهای سفیران رهبر، اما نگاه متفاوتی به بستر فضای مجازی دارند و تلاش میکنند از این ظرفیت در راستای اطلاعرسانی نسبت به اقداماتشان بهره ببرند و آن را به محلی برای جمعآوری کمکهای مردمی در قالب نقدی و غیرنقدی تبدیل کنند. صفحه مجازی این گروه جهادی را میتوان نمونه خوبی برای الگوگیری دیگر گروههای جهادی دانست. اطلاعرسانی از آنچه از سوی گروهها صورت گرفته و میگیرد، موضوعی است که مقاممعظمرهبری نیز به آن اشاره داشته و عنوان کردهاند «کارهای خود، پیشرفتهای خود، موفقیتهای خود، تواناییهای روزافزون خود را بهشکل هنرمندانه به اطلاع همگان برسانید.» موضوعی که نشان میدهد جهادگران مناطق محروم باید در حوزه اطلاعرسانی نیز حضوری جهادیوار داشته باشند.