جوان آنلاین: در تحولی مهم در روند مذاکرات مربوط به جنگ اوکراین، منابع دیپلماتیک میگویند که امریکا بهطور ضمنی و در چارچوب توافقات پشت پرده، حاکمیت روسیه بر شبهجزیره کریمه را پذیرفته است؛ اقدامی که میتواند گشایشی در مسیر مذاکرات صلح ایجاد کند. این تغییر موضع نشاندهنده تلاش واشینگتن برای پایان دادن به جنگ فرسایشی و جلوگیری از گسترش بحران به جبهههای تازه در اروپا است.
درحالی که مذاکرات روسیه و امریکا برای توقف درگیریها در اوکراین در هفتههای اخیر با موانع جدی مواجه شده بود، گزارشها حاکی از آن است که امریکا با هدف تسریع در پایان دادن به جنگ اوکراین، بهطور غیررسمی حاکمیت مسکو بر بخشهایی از مناطق اوکراین را به رسمیت شناخته است. به گزارش بلومبرگ، منابع آگاه جمعه شب گفتند که ایالات متحده آماده است کنترل روسیه بر منطقه شبهجزیره کریمه در اوکراین را بهعنوان بخشی از یک توافق صلح گستردهتر بین مسکو و کییف به رسمیت بشناسد. بلومبرگ به نقل از منابع خود نوشت که کاخ سفید تصمیم نهایی در این مورد نگرفته است.
این درحالی است که استیو ویتکاف، مذاکرهکننده ارشد امریکا، هفته گذشته پس از دیدار با «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه گفت که مذاکرات بر سر وضعیت کریمه و چهار منطقه دیگر روسیه که کییف هم روی آنها ادعا دارد، متمرکز است. به گزارش بلومبرگ، امریکا روز پنجشنبه طرحی را به متحدان اروپایی خود ارائه داده که شامل توقف درگیریها در امتداد خط مقدم کنونی و کاهش تحریمها علیه مسکو بهعنوان بخشی از آتشبس است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا و «مارکو روبیو» وزیر خارجه امریکا بهتازگی اشاره کردند که اگر بهزودی پیشرفت چشمگیری حاصل نشود، امریکا ممکن است تلاشها برای میانجیگری میان روسیه و اوکراین را رها کند.
به گزارش راشاتودی، روسیه خواستار آن شده که برای رسیدن به صلح پایدار، اوکراین باید از ادعاهای ارضی خود صرفنظر کند و نیروهایش را از بخشهایی از مناطق تحت کنترل روسها، خارج کند. مسکو اعلام کرده است که هرگونه توافق آینده باید به «ریشههای اصلی» این درگیری بپردازد. کرملین از جمله به گسترش ناتو به سمت شرق و برنامههای اوکراین برای پیوستن به این ائتلاف، بهعنوان دلایل اصلی آغاز جنگ اشاره دارد. شبهجزیره کریمه که بیشتر ساکنان آن روستبار هستند، در سال ۲۰۱۴ به تصرف روسیه درآمد. مقامات اوکراینی حاکمیت روسیه بر این شبهجزیره را به رسمیت نمیشناسند و مدتهاست بر بازگرداندن مرزهای اوکراین به وضعیت سال ۱۹۹۱ اصرار دارند. پذیرش حاکمیت روسیه بر کریمه بخشی از خواستههای روسها است و مقامات مسکو که ۱۵ درصد از استانهای شرقی و جنوبی اوکراین را تصرف کردهاند معتقدند که اوکراین باید از این مناطق هم چشمپوشی کند ولی مقامات کییف هرگونه صلح را به خروج روسها از این مناطق اشغالی منوط کردهاند.
پذیرش ضمنی حاکمیت روسیه بر کریمه میتواند گشایشی در مسیر مذاکرات ایجاد کند، زیرا یکی از اصلیترین اختلافات غیرقابلحل تا حدی کنار گذاشته شده است. درحالی که هنوز مشخص نیست روسیه چه موضعی در برابر این پیشنهاد اتخاذ خواهد کرد، تحلیلگران معتقدند این تغییر در سیاست امریکا نشان میدهد که واشینگتن اولویت را از بازپسگیری کامل اراضی اوکراین به مدیریت بحران و مهار تبعات جنگ تغییر داده است. با این حال، پذیرش این وضعیت از سوی واشینگتن میتواند به اختلافات تازهای میان امریکا و متحدان اروپاییاش، به ویژه لهستان و کشورهای بالتیک، منجر شود که همواره نسبت به هرگونه امتیازدهی به روسیه حساس بودهاند. برخی ناظران هشدار میدهند که این تصمیم میتواند الگویی خطرناک برای سایر قدرتهای جهانی ایجاد کند و مشروعیت نظام بینالمللی مبتنی بر تمامیت ارضی کشورها را بیش از پیش تضعیف نماید.
طرح آتشبس دائمی روی میز غرب
با اینکه هنوز راه درازی تا رسیدن به توافق بین روسیه و اوکراین وجود دارد، کشورهای غربی طرحهای خود را روی میز گذاشتهاند تا در صورت نهایی شدن، بتوانند به این جنگ چهارساله پایان دهند. نیویورکپست روز شنبه به نقل از منابعی در دولت امریکا گزارش داد که امریکا و دیگر متحدان کییف قصد دارند طرحی را برای یک آتشبس کامل در اوکراین در نشست هفته آینده در لندن تأیید کنند. این روزنامه به نقل از یک مقام امریکایی نوشت: «ما هفته آینده در لندن میخواهیم برای آتشبسی کامل و جامع تصمیمگیری کنیم تا دریابیم که دو طرف در چه موقعیتی قرار دارند. پس از آن، با روسها مذاکره کرده و میگوییم این آخرین و بهترین پیشنهاد است.» به گفته این مقام ممکن است امریکا برای ترغیب روسیه برای مذاکرات بر سر این پیشنهاد، به روسیه پیشنهاد دهد تا تحریمهای ضد روسی را کاهش دهد و احتمال آزادسازی داراییهای مسدودشده روسیه در غرب را ارائه دهد.
نیویورکپست همچنین به نقل از یک مقام دولتی بلندپایه واشینگتن نوشت، وزیر دفاع اوکراین به مقامهای امریکایی اعلام کرد کییف «۹۰ درصد» با چارچوب صلح ارائه شده از سوی دولت ترامپ موافق است. به ادعای این روزنامه، مسئله اکنون بر سر موافقت مسکو با این توافق صلح پیشنهادی ایالات متحده با هدف پایان دادن به جنگ اوکراین است. مقام مورد استناد نیویورکپست گفت: «ما میخواهیم طی هفته پیش رو در لندن نسبت به یک آتشبس جامع و کامل تصمیم بگیریم. نیت این است که سپس مذاکراتی را با روسها داشته و بعد بگوییم این هم بهترین و آخرین پیشنهاد شما، و بفهمیم که دوطرف چه موضعی دارند.»