جوان آنلاین: مفاهیمی، چون دموکراسی، حقوق بشر و آزادیبیان که بارها و بارها به عنوان دستاوردها و داشتههایشان مطرح میشد، یک به یک در حال از بین رفتن است. شعار آزادی بیان سر میدهند، اما پای عمل که میرسد با آزادیبیان به طور جدی مخالفت میکنند و هر کس را که مقابلشان بایستد، تهدید به اخراج از کار، زندان رفتن یا حتی قطع کردن بودجه میکنند! دولت ترامپ به تازگی اعلام کرده که اعتراضات در مدارس و دانشگاهها ممنوع است. امریکا که تمام تلاشش را کرده تا چهره خود را به عنوان الگوی جهانی در زمینه حقوق بشر و آزادیبیان به رخ جهان بکشد، در سالهای اخیر، به ویژه با روی کار آمدن ترامپ، این چهره نمایشی به چالش کشیده شدهاست. دستور ترامپ برای ممنوعیت اعتراضات غیرقانونی در مدارس و دانشگاهها نمونهای از این چالشهاست.
رئیسجمهور امریکا در شبکه اجتماعی متعلق به خودش نوشت که تمام بودجههای دولت فدرال برای مؤسسات آموزشی که اعتراضات غیرقانونی را مجاز بدانند، قطع خواهد شد. او همچنین دانشجویان معترض را به زندانی شدن یا اخراج تهدید کرد.
هنوز از یادها نرفته که حدود ۱۱ ماه پیش، اعتراضات گستردهای در حمایت از مردم غزه در بیش از ۱۴۰ دانشگاه در امریکا به وقوع پیوست. این اعتراضات، که چندین هفته به طول انجامید، با سرکوب شدید پلیس مواجه شد و تعدادی از دانشجویان و اساتید بازداشت و برخی نیز اخراج شدند. این سیاستها که به ظاهر در چارچوب دفاع از نظم و امنیت ملی امریکا تعریف میشوند، نهتنها به سرکوب منتقدان و مخالفان داخلی میپردازند، بلکه نشاندهنده نقض آزادی بیان در کشوری هستند که خود را مدافع این آزادی میداند.
تصمیم ترامپ، اما با واکنشهای مختلفی از سوی دانشجویان، اساتید و کارشناسان مواجه شدهاست. برخی معتقدند که این اقدام میتواند به سرکوب آزادیبیان و حقوق دانشجویان منجر شود. بدون شک این تصمیم ترامپ نشاندهنده نقض آشکار آزادیبیان در دانشگاههاست، چراکه این حق مسلم دانشجویان است که نظرات خود را به صورت مسالمتآمیز بیان کنند.
سابقه تجمعات اعتراضی در دانشگاههای امریکا
بررسیها نشان میدهد در سالهای اخیر برخی دانشگاههای امریکا شاهد اعتراضات ضداسرائیلی بودهاند، به ویژه در واکنش به درگیریهای اسرائیل و فلسطین. اعتراضاتی که عمدتاً به درگیری با نیروهای امنیتی یا نقض قوانین محلی منجر شدهاست. این بررسیها همچنین نشان میدهد که دانشجویان همچنان به روشهای خلاقانهتری برای ابراز نظر خود متوسل میشوند، مثلاً حدود ۱۰۰ دانشجوی دانشگاه هاروارد با چسباندن بروشورها به لپتاپهای خود و گذاشتن برگههای اعتراضی روی میزها، اعتراض خاموشی در کتابخانه Widener انجام دادند. در دانشگاههایی مانند «تولین» و «تگزاس» نیز دانشجویان تابلوهایی حاوی پیامهای اعتراضی مانند «نسلکشی، بودجه شماست» را روی لپتاپهای خود نصب کردند.
در این میان دانشگاهها بهمنظور کنترل اعتراضات، قوانین جدیدی را اجرا کردند که شامل محدود کردن زمان و مکان اعتراضات، ممنوعیت حضور در فضاهای آکادمیک (مانند کتابخانهها) برای معترضان و حتی بازداشت یا اخراج دانشجویان شد. برخی از این اقدامات شامل ممنوعیت تظاهرات بعد از ساعت ۱۱ شب در دانشگاه بلومینگتون و افزایش تعداد افسران پلیس در محوطه دانشگاهها برای کنترل معترضان گزارش شدهاست. حال دستور جدید ترامپ برخوردها با اعتراضات دانشجویان را سختتر و جدیتر از قبل خواهد کرد.
ترامپ در دوران اول ریاستجمهوری خود (۲۰۱۷–۲۰۲۱) همواره از اسرائیل حمایت کرد و با جنبشهای طرفدار فلسطین مخالفت نشان داد. پس چنین دستوری از سوی او برای برخورد با دانشجویان معترض چندان دور از انتظار نبود. با نشستن دونالد ترامپ بر صندلی ریاست جمهوری این نگرانی همواره وجود داشت که او اقدامات سختگیرانهتری را علیه دانشجویان معترض اتخاذ کند.
واکنشکارشناسان
بارها و بارها کارشناسان مسائل بیالمللی درباره وضعیت آزادیبیان در امریکا انتقاداتی را مطرح کردند. دکتر زینتالسادات مطهری، پژوهشگر مسائل امریکا، در مقالهای با عنوان «آزادی بیان در دانشگاههای امریکا و دوگانههای تکراری تمدن امریکایی» به بررسی ناآرامیهای اخیر در دانشگاههای امریکا پرداخته. او معتقد است که این ناآرامیها نشاندهنده تعارضات درونی در نظام حقوقی و سیاسی امریکا است و میگوید: «جنبش دانشجویی حامی فلسطین توانسته است چهره اصلی فلسفه امریکایی «عملگرایی» را به عنوان عامل تداومبخش «زور» که دموکراسی غرب مفهوم «آزادی» را برای مقابله با آن معرفی کرد، برملا کند.»
همچنین فؤاد ایزدی، کارشناس و تحلیلگر مسائل بینالملل در گفتوگویی با یکی از خبرگزاریها میگوید: «همه آگاهند که امریکا دشمن حقوق بشر و آزادیبیان است؛ هیچ کسی در دنیا دیگر شعارهای امریکا درباره حقوق بشر و آزادی بیان را باور ندارد؛ اگر کسانی همچنان در خواب بهسر میبرند، اتفاقات اخیر باید آنها را بیدار کند.»
آزادیبیان به سبک امریکا
گویا تعریف امریکا از آزادیبیان چیز دیگری است و سبک و سیاق خودش را دارد!
در آخرین اعتراضات در دانشگاه کلمبیا، چهار دانشجو پس از حضور در اعتراضاتی در حمایت از دانشجویان حامی فلسطین تعلیق و ممنوعالورود شدند. این دانشجویان در تظاهرات حامیان فلسطین در کتابخانه میلستاین کالج بارنارد شرکت کردند و خواستار بازگشت به تحصیل دانشجویان اخراجی شدند. در همین حال، دولت امریکا اعلام کرده که حدود ۴۰۰میلیون دلار کمک مالی به دانشگاه کلمبیا را به دلیل برگزاری اعتراضات دانشجویی در محوطه دانشگاه و محکوم کردن جنگ اسرائیل علیه غزه، لغو کردهاست! آنطور که مشخص است دانشگاههای امریکا مقررات سختگیرانهای را برای جلوگیری از تکرار اعتراضات علیه جنگ غزه اعمال میکنند؛ اقدامی که دانشجویان، اعضای هیئت علمی و فعالان دانشجویی در آن درباره تأثیر آن بر نقض آزادیبیان هشدار دادهاند.
حملات چندجانبه!
دولت ترامپ تمام تلاشش را میکند تا صدای مخالفان خاموش شود. هایدی کیتروسر، استاد برجسته امریکایی، در مصاحبهای با شبکه الجزیره میگوید: «ما شاهد یک حمله چندجانبه به توانایی روزنامهنگاران و همچنین افراد برای زیر سؤال بردن هر کاری که دونالد ترامپ یا دولت ترامپ انجام میدهد، هستیم. ما شاهد تلاش برای تسلیم کردن خبرنگاران نهتنها برای جلوگیری از انتقاد از ترامپ و افرادی که زیر نظر او کار میکنند، بلکه برای جلوگیری از گزارش اخبار به هر شکلی که او دوست ندارد، هستیم.»
این نظرات نشاندهنده نگرانیهای دانشجویان و اساتید درباره تهدید آزادیبیان در امریکا و تأثیرات آن بر جامعه است.
از شعارهای پوشالی تا نمایانشدن چهره واقعی
دستور جدید ترامپ باعث شد برای بار دیگر نقاب از چهره امریکا بیفتد. دستوری که برای ممنوعیت اعتراضات غیرقانونی در مدارس و دانشگاههاست و نگرانیهایی درباره سرکوب آزادیبیان و حقوق دانشجویان به وجود آوردهاست. بدون شک، بعد از اجراییشدن این دستور از سوی دولت امریکا، باید منتظر اتفاقات به مراتب بیشتر و تلختر از آن بود، چراکه دیگر چهره واقعی این کشور نمایان شده و آنها هیچ ابایی از هیچ کار عجیب و غریب دیگری ندارند! آنها که بارها و بارها شعارهای بشردوستانه سر دادند، اما دیگر این شعارها حتی در کشور خودشان نیز به کار نمیآید، چراکه قرار است هر شهروندی را که با آنها مخالفت کند، با ابزارهای مختلفی، چون اخراج یا زندان سرکوب کنند! بیتردید تهدید آزادیبیان در دانشگاهها، تأثیرات گستردهای بر نظام آموزشی امریکا میگذارد؛ تأثیراتی که همه چیز را به یکباره نابود میکند و هیچ راه بازگشتی برایشان به نقطه قبلی باقی نمیگذارد.