جوان آنلاین: سفر یعنی جابه‌جایی و دورشدن از محل زندگی از یک شب تا چندماه که می‌تواند فواید زیادی از جمله دور هم بودن خانواده و دستاورد‌های روحی و جسمی حاصل از این دورهمی را داشته باشد، اما در این روز‌ها سفر مانند خیلی از موضوعات دیگر تزئینی و ویترینی برای نشان دادن توانایی‌های مالی شده است. از جمله سفر‌های خارجی که تب داغی گرفته و جدای از هدف سفر که سپری‌کردن لحظات خوش زندگی کنار دیگر اعضای خانواده است، با فشار‌های مالی بر خانواده کارکرد اصلی‌اش که همان بازیابی روحیه و رسیدن به آرامش است را کنار زده و به سمت‌و‌سوی یکی از عادات ناپسند اجتماعی، یعنی همان چشم و همچشمی کشیده شده است.
هر چند گفته‌اند در جهان سفر کنید تا با آشنایی با فرهنگ‌های مختلف انسانی کامل شوید، اما این را هم توجه داشته باشیم که نه به هر قیمت.
گفت‌و‌گوی زیر با پدر خانواده، همسر و فرزندانش است.
پدر: برویم مسافرت؟
اهل خانه: بله خیلی هم خوب.
پدر: کجا برویم؟
اهل خانه: شما کجا را پیشنهاد می‌دهید؟
پدر: نمی‌دانم. شما‌ها بگویید.
اهل خانه: اگر خارج از کشور باشد خیلی خوب است وگرنه یک سفر لاکچری در داخل ایران برویم. در بهترین هتل و با هواپیما.
پدر: الان شرایط مالی‌اش را ندارم. ما یک خانواده چهار نفره هستیم. حساب و کتابش را دارید؟
پسر خانواده:پس چطور دوستانم می‌توانند به این سفر‌ها بروند؟!
مادر خانواده: برو از شوهرخواهرت یاد بگیر. یک‌سر به گروه خانوادگی بزن عکس‌های سفر خارجی خواهرت را ببین. نمی‌دانم من و بچه‌هایم از آنها چه کم داریم!
پدر: من زندگی خودم و درآمدم را می‌بینم به کسی کاری ندارم.
اهل خانه: پس همین خانه خوب است! حوصله اینکه برویم سفر و روی زیرانداز غذا بخوریم و در چادر بخوابیم را نداریم....
پدر: به لذت سفر فکر کرده‌اید؟ لذت یعنی هواپیما سوار شدن و هتل چند ستاره رفتن؟! یا بگو و بخند در طبیعت و روی سنگ و کلوخ....
این گفتگو و نمونه‌های دیگر دوری خانواده از اهداف سفر و گرفتارشدن در تجمل‌گرایی و چشم و همچشمی را نشان می‌دهد که باید فکری کرد تا لذت سفر تحت‌الشعاع قرار نگیرد.
لذت سفر با سادگی و برنامه‌ریزی
سعید محمودی ازناوه، عکاس طبیعت، ایرانگرد، مدرس دانشگاه و کارشناس میراث فرهنگی با اعتقاد بر اینکه چشم و همچشمی می‌تواند در انتخاب‌های مربوط به سفر فشار‌های مالی زیادی را بر خانواده‌ها وارد کند به عواملی مانند مقایسه‌شدن با دیگران، دیدن سفر‌های دوستان و آشنایان در شبکه‌های اجتماعی و شنیدن داستان‌های سفرشان، فشار‌های اجتماعی، آگاهی نداشتن از گزینه‌های جایگزین با تصور اینکه برای داشتن یک سفر خوب، الزام به هتل‌های گرانقیمت رفتن و غذا‌های لوکس مصرف‌کردن، تربیت و فرهنگ خانوادگی بستگی دارد.
وی درباره پیشگیری از این مسئله گفت: «خانواده‌ها باید قبل از سفر، بودجه‌ای مشخص برای تمام هزینه‌ها در نظر بگیرند و به آن پایبند باشند. اولویت‌بندی نیاز‌ها به جای تمرکز روی تجملات باید روی نیاز‌های واقعی خانواده و لذت‌بردن از لحظات با هم‌بودن تمرکز شود و کشف جاذبه‌های محلی و ارزانقیمت به جای رستوران‌های لوکس، ایجاد تجربیات مشترک به جای رقابت در هزینه‌کردن، تغییر نگرش و تمرکز روی خوشبختی و رضایت از خود و خانواده به جای مقایسه با دیگران، آموزش فرزندان، گفتگو با دوستان و آشنایان در مورد اهمیت ساده‌زیستی از جمله راهکار‌هایی است که می‌توان به کار گرفت.»
محمودی از فعالیت‌های جایگزین برای صرفه‌جویی در هزینه‌های سفر مانند پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، برگزاری بازی‌های خانوادگی در اوقات فراغت، آشپزی در اقامتگاه به جای صرف غذا در رستوران‌ها، شرکت در کارگاه‌های آموزشی و فرهنگی در مقصد سفر نیز نام برد.
این کارشناس ترس از قضاوت دیگران، عدم برنامه‌ریزی دقیق برای سفر، تغییرات ناگهانی در برنامه سفر را نیز از جمله موانع سفر دانست و افزود: «با رعایت این نکات، می‌توان سفر‌های خانوادگی را با هزینه کمتر و لذت بیشتری تجربه کرد، فراموش نکنیم که چشم و همچشمی سفر را از معنا و هدفش دور می‌کند.»
راهکار‌های جذب خانواده‌ها به ایرانگردی
در تعریف سفر به هر دو سفر داخلی و خارجی اشاره می‌شود که یک گردشگر بنا به دلایل مختلف آن را انتخاب می‌کند، اما این بدان معنا نیست که بی‌دلیل و فقط به دلیل داشتن یک سفر لاکچری و به رخ‌کشیدن این دسته از سفر‌ها به اقوام و دوستان، دیدنی‌های کشوری مانند ایران فراموش و ناچیز دیده شود.
محمودی ازناوه با توجه به اهمیت توسعه گردشگری داخلی و مزایای متعدد آن، برای ترجیح سفر‌های داخلی به خارجی و راهکار‌های تشویق خانواده به سفر در داخل کشور بر نکاتی تأکید می‌کند که در زیر می‌آید:
۱- ترویج جاذبه‌های گردشگری داخلی:
بازاریابی هدفمند: با استفاده از رسانه‌های مختلف، شبکه‌های اجتماعی و کمپین‌های تبلیغاتی جذاب، جاذبه‌های گردشگری داخلی را به خانواده‌ها معرفی کنیم.
تولید محتوا: تولید محتوا‌های جذاب و متنوع مانند فیلم، عکس، وبلاگ و راهنما‌های سفر برای معرفی جاذبه‌های کمتر شناخته شده است.
بسته‌های سفر متنوع: طراحی بسته‌های سفر متنوع و جذاب با توجه به علایق مختلف خانواده‌ها مانند طبیعت‌گردی، تاریخی، فرهنگی و ورزشی.
۲- تسهیل سفر‌های داخلی:
تسهیل در رزرو و خرید: ایجاد پلتفرم‌های آنلاین ساده و کاربرپسند برای رزرو هتل، بلیت و سایر خدمات سفر.
توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل: بهبود وضعیت جاده‌ها، راه‌آهن و حمل‌و‌نقل عمومی برای دسترسی آسان به مقاصد گردشگری.
تأمین امنیت و ایمنی: ایجاد احساس امنیت در سفر‌های داخلی با تقویت نظارت بر اماکن گردشگری و ارائه خدمات امداد و نجات.
۳- ارائه تخفیف‌ها و مشوق‌ها:
تخفیف در اقامتگاه‌ها: ارائه تخفیف‌های ویژه برای خانواده‌ها در هتل‌ها، اقامتگاه‌های بومگردی و کمپ‌ها.
تخفیف در حمل و نقل: ارائه تخفیف در بلیت‌های هواپیما، قطار و اتوبوس برای مسافرت‌های داخلی.
تخفیف در اماکن گردشگری: ارائه تخفیف در ورودی اماکن تاریخی و فرهنگی.
۴- توسعه گردشگری روستایی و عشایری:
حمایت از بومگردی‌ها: حمایت از توسعه بومگردی‌ها و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای پذیرایی از گردشگران.
معرفی آداب و رسوم محلی: معرفی آداب و رسوم محلی و صنایع دستی مناطق مختلف کشور به گردشگران.
تجربه زندگی روستایی: فراهم کردن امکان تجربه زندگی روستایی و مشارکت در فعالیت‌های محلی برای گردشگران.
۵- ایجاد رویداد‌های گردشگری:
برگزاری جشنواره‌ها: برگزاری جشنواره‌های فرهنگی، هنری و ورزشی در مناطق مختلف کشور.
رویداد‌های خاص: برگزاری رویداد‌های خاص مانند نمایشگاه‌ها، کنسرت‌ها و مسابقات ورزشی.
تور‌های موضوعی: طراحی تور‌های موضوعی با موضوعات خاص مانند طبیعت‌گردی، تاریخ و فرهنگ.
۶- ترویج گردشگری مسئولانه:
حفاظت از محیط‌زیست: ترویج گردشگری مسئولانه و حفاظت از محیط‌زیست و منابع طبیعی.
حمایت از جوامع محلی: حمایت از جوامع محلی و ایجاد اشتغال برای آنها.
ترویج فرهنگ گردشگری: ترویج فرهنگ گردشگری و احترام به فرهنگ و آداب و رسوم محلی.
