جوان آنلاین: اجرای قرارداد‌های گازی اخیر بین ایران با روسیه و ترکمنستان در زمینه توسعه تعاملات گازی، گامی مهم در گذار ایران به سمت تبدیل شدن به هاب گاز مرکزی در منطقه است. ایران با بهره‌گیری از منابع عظیم گاز، زیرساخت‌های خط لوله گسترده و موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود، قصد دارد نقش خود را به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در چشم‌انداز انرژی منطقه افزایش دهد.
ایران و ترکمنستان اخیراً پیگیری قرارداد‌های مهم توافق شده قبلی را با هدف افزایش تعاملات گازی بین دو کشور به سطح اجرا رساندند. این قرارداد‌های توسعه همکاری گازی با ترکمنستان در کنار توسعه تعاملات گازی ایران با روسیه گامی مهم در هدف بلند پروازانه ایران برای تبدیل شدن به هاب مرکزی گاز در منطقه غرب‌آسیا در دولت چهاردهم است.
ایران با تقویت نقش خود به عنوان یک نقطه ترانزیت گاز به دنبال استفاده از منابع عظیم گاز خود و تقویت روابط خود با کشور‌های همسایه به ویژه کشور‌های آسیای مرکزی و غرب‌آسیاست. توافقات اخیر با کشور‌های شمالی نظیر ترکمنستان و همچنین روسیه نشان دهنده یک حرکت راهبردی برای استفاده بیشتر از این منابع و ارتقای نقش ایران در امنیت انرژی منطقه است.
افزایش حجم گاز عرضه شده از ترکمنستان به ایران، تسهیل افزایش مصرف داخلی و صادرات مجدد بالقوه به کشور‌های همسایه است. این رویکرد کلیدی ایران در زمینه ایجاد همکاری‌های گازی با کشور‌های شمالی در زمینه توسعه تجارت گاز از مسیر ایران، ایران را قادر می‌سازد تا به عنوان محور اصلی ترانزیت گاز منطقه تبدیل شود. به طور مثال در توافق اخیر ایران با ترکمنستان، ایران قرار است، گاز ترکمنستان را به عراق سوآپ کند و در عین حال امکان انتقال گاز ایران به بازار‌های دیگر را نیز فراهم خواهد کرد.
قرارداد همکاری‌های گازی ایران و روسیه نیز بسیار مهم و راهبردی است و به ایران اجازه می‌دهد تا انتقال گاز روسیه از مسیر ایران به پاکستان و هند را تسهیل کند. این امر نشان‌دهنده توانایی ایران برای عمل به عنوان یک مرکز ترانزیت منطقه‌ای است و بازار‌های جدیدی را نیز برای گاز روسیه باز می‌کند و در عین حال نقش ایران را در مبادلات گازی و انرژی منطقه افزایش می‌دهد. در کنار این قرارداد همکاری گازی بین ایران و روسیه، قرارداد سوآپ گازی ترکمنستان به عراق نیزموجب خواهد شد عملاً ایران به محور استراتژیک ترانزیتی در منطقه تبدیل شود و روابط خود را با ترکمنستان، روسیه، هند، پاکستان و عراق نیز تقویت کند.
موقعیت جغرافیایی ایران، ارزش راهبردی و مهمی در تلاش کشور برای تبدیل‌شدن به هاب گازی منطقه دارد. این موقعیت به ایران اجازه می‌دهد تا از منابع مختلف گاز استفاده کند و مسیر‌های ترانزیتی به بازار‌های کلیدی در جنوب آسیا، خاورمیانه و اروپا را تسهیل کند. همچنین زیرساخت خط لوله ایران که بیش از ۴ هزار کیلومتر است، عامل مهم دیگری است که قابلیت‌های ترانزیت گاز ایران را افزایش می‌دهد. این شبکه گسترده امکان انتقال کارآمد گاز در داخل کشور و کشور‌های همسایه را فراهم می‌کند. خطوط لوله موجود نه تنها از مصرف داخلی حمایت می‌کند، بلکه ایران را قادر می‌سازد تا گاز خود را به بازار‌های منطقه صادر کند و در نتیجه پتانسیل اقتصادی خود را به حداکثر برساند.
اجرای قرارداد‌های گازی اخیر بین ایران با روسیه و ترکمنستان در زمینه توسعه تعاملات گازی گامی مهم در گذار ایران به سمت تبدیل شدن به هاب گاز مرکزی در منطقه است. ایران با بهره‌گیری از منابع عظیم گاز، زیرساخت‌های خط لوله گسترده و موقعیت جغرافیایی استراتژیک، قصد دارد نقش خود را به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در چشم‌انداز انرژی منطقه افزایش دهد.
ایران از طریق اجرای قرارداد‌های سوآپ و واردات گاز و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای، موقعیت خوبی برای بهره‌برداری از مزایای خود و ایجاد منافع اقتصادی دارد. تمرکز ویژه دولت چهاردهم بر تعاملات منطقه‌ای باید بر تقویت مشارکت‌های راهبردی با همسایگان، تقویت مسیر تبدیل شدن به هاب اصلی ترانزیت گاز منطقه و همچنین رشد تعاملات انرژی محور با همسایگان استوار باشد تا با انجام این کارها، ایران خود را به عنوان یک نقطه ترانزیت انرژی حیاتی معرفی کند و به ثبات منطقه و رشد اقتصادی و درآمدزایی سرشار ارزی و همچنین افزایش وابستگی سیاسی در سال‌های آینده کمک کند.
برد گازی
فرشاد جامع، کارشناس انرژی در گفتگو با «جوان» در رابطه با اهمیت بسیار بالای توسعه روابط گازی با همسایگان گفت: توافقات جدید با ترکمنستان و قرارداد‌های موجود با روسیه تعهد ایران به تقویت روابط منطقه‌ای از طریق همکاری در انرژی را نشان می‌دهد. با تقویت روابط نزدیک‌تر با همسایگان خود، ایران می‌تواند ثبات را در منطقه افزایش دهد و نفوذ خود را بر منابع انرژی افزایش دهد.
وی در رابطه با قرارداد‌های مهم و راهبردی به امضا رسیده شده در سال‌جاری بین ایران با همسایگان شمالی در زمینه توسعه روابط گازی گفت: اخیراً دو قرارداد مهم سوآپ گاز، یکی با کشور روسیه برای انتقال گاز این کشور به سمت پاکستان و هند و دیگری سوآپ گاز با کشور ترکمنستان برای انتقال گاز این کشور به سمت عراق به سرانجام رسید تا ایران برای دو همسایه شمالی خود، نقش راهبردی هاب ترانزیت گاز را داشته باشد و این رویکرد در دولت چهاردهم نیز به صورت کامل مورد توجه ایران است تا ایران به قطب و مرکز اصلی انتقال گاز خاورمیانه تبدیل شود و مسیر درآمدزایی ارزی و کاهش هزینه‌های انتقال گاز کشور‌های مختلف به دیگر کشور‌ها را با مزیت جغرافیایی و زیرساختی خود حفظ کند.
جامع، با اشاره به راهبرد کلیدی ایران و مزیت‌های اقتصادی برای ایران در زمینه اجرای تعاملات گازی گسترده با همسایگان شمالی گفت: اجرای تعاملات گازی گسترده با همسایگان شمالی و تبدیل شدن به هاب گازی برای ایران اهمیت دارد. ایران با تبدیل شدن به هاب ترانزیت گاز، می‌تواند درآمد ارزی قابل توجهی از طریق عوارض ترانزیت و صادرات گاز به دست آورد. این درآمد برای تقویت اقتصاد ایران به ویژه با توجه به تحریم‌ها و چالش‌های اقتصادی موجود، ضروری است. همچنین افزایش فعالیت‌های ترانزیت گاز و توسعه زیرساخت‌ها باعث توسعه درآمد‌های ارزی نیز خواهد شد و از این محل نیز موجب رشد و توسعه اقتصادی می‌شود. ایران با تنوع بخشیدن به منابع گازی خود در شمال کشور و استفاده از منابع گازی خود در جنوب کشور و افزایش ظرفیت ترانزیتی خود، می‌تواند امنیت انرژی خود و منطقه را نیز بهبود بخشد.
وی در پایان گفت: در روز‌های گذشته، توافقات جدیدی بین ایران و ترکمنستان جهت افزایش حجم تعاملات گازی به امضا رسید که نشان از تداوم مسیر ایران در جهت تبدیل شدن به هاب گازی در دولت چهاردهم ایران دارد. به این ترتیب ایران به پشتوانه منابع گازی خود و همچنین تعاملات گسترده با همسایگان شمالی به نقطه اصلی ترانزیت گاز منطقه تبدیل خواهد شد. این مشارکت راهبردی با اهداف دولت چهاردهم نیز همسو است که به دنبال استفاده از منابع گسترده گازی کشور در جهت توسعه بیشتر و همچنین تقویت جایگاه ایران با استفاده از موقعیت جغرافیایی خود و همچنین توسعه همکاری‌های منطقه‌ای است که موجب ارتقای نقش ایران در پویایی انرژی منطقه خواهد شد و ایران را به رؤیای خود در زمینه تبدیل شدن به هاب گازی منطقه و محوریت قرار‌گرفتن نقش ایران در تعاملات گازی منطقه را فراهم خواهد کرد.
