جوان آنلاین: شهاب حسین‌پور کارگردان نمایش «گالیله» اجرای این اثر نمایشی را ادای دینی به حمید سمندریان دانست و یادآوری کرد: به آقای سمندریان ارادت قلبی دارم و روز خاکسپاری ایشان به خودم قول دادم نمایشی در حد توان خودم برای این ادای دین، اجرا کنم.
در حالیکه نمایش «گالیله» قرار است، فردا شب ۲۹ فروردین ماه اجرا شود، ظهر امروز، سه‌شنبه، ۲۸ فروردین ماه شهاب حسین‌پور، کارگردان نمایش «گالیله» با همراهی فرهاد آییش، نورا هاشمی، صدف اسپهبدی و شهروز دل‌افکار، بازیگران این اثر نمایشی به ارایه توضیحاتی درباره نمایش «گالیله» پرداختند.
شهاب حسین‌پور در این نشست، با ارائه توضیحاتی درباره روند آماده‌سازی و اجرای «گالیله»، اجرای این اثر نمایشی را ادای دینی به حمید سمندریان دانست و یادآوری کرد: به آقای سمندریان ارادت قلبی دارم و روز خاکسپاری ایشان به خودم قول دادم، نمایشی در حد توان خودم برای این ادای دین، اجرا کنم.
وی اضافه کرد: برای اجرای این نمایش، در چند مقطع شروع به کار کردیم که یک بار به دلیل کرونا و بار دوم به دلیل شرایط اجتماعی کشورمان، تمرین‌مان متوقف شد و حالا قرار است از فردا اجرای ما شروع بشود.
او با ابراز قدردانی محمد یاراحمدی، نمایشنامه‌نویس باسابقه تئاتر که به عنوان دراماتورژی، گروه اجرایی «گالیله» را همراهی کرده، افزود: ایشان بیش از یک سال برای دراماتورژی کار وقت گذاشت و از آقای آئیش هم سپاسگزارم که بسیاری پیشنهاد‌های دیگر را رد کرد و در کنار ما ماند. انرژی ایشان، ما را به آینده امیدوار می‌کند و روحیه جنگنده خانم موگویی، تهیه‌کننده کار هم به ما دلگرمی داد.
حسین پور در پاسخ به اینکه اجرای این نمایش چقدر با ایده‌ای که سمندریان برای اجرای «گالیله» در نظر داشت، همخوانی دارد، توضیح داد: این ادای دین من است و با اجرایی که مد نظر آقای سمندریان بود، قابل قیاس نخواهد بود. با این حال ایده اولیه کار از حرف خود آقای سمندریان آمد که معتقد بود تراژدی در نهایت به کمدی می‌رسد.
او با بیان اینکه برای اجرای این نمایش شرایط امروز خود را در نظر داشته‌ایم، افزود: متن اصلی برشت، برای مخاطب امروز، خسته کننده و طولانی خواهد بود. به همین دلیل آن را تغییر داده‌ایم. این نمایش از تراژدی تلخ، خارج است و با نگاهی متفاوت آن را اجرا می‌کنم. البته ما به متن اصلی برشت توجه داریم، ولی اجرای «گالیله» در این روزگار، کار خطرناکی است و این نمایش با فداکاری همه اعضای این گروه روی صحنه می‌رود.
حسین‌پور با اشاره به چالش‌های زیادی که در سال ۹۸ برای اجرای این نمایش داشته است، ادامه داد: در آن مقطع با شورای نظارت چالش‌های زیادی داشتم، ولی بعد کار را به سمتی بردیم که هم توانستیم افراد را بابت اجرای آن قانع کنیم و هم خودمان حس خوبی به نمایش داشته باشیم. هرچند شورای نظارت همواره در برابر سد ایجاد کرده، ولی در مقطع فعلی، نهایت همکاری درباره نمایش با ما شد.
در ادامه این نشست، پرسشی درباره توقف بلیت‌فروشی این نمایش در آستانه اجرای آن مطرح شد که آییش در پاسخ به آن گفت:این مساله، ربطی به شورای نظارت ندارد. در حال پیگیری هستیم که امیدواریم مشکل حل شود.
او ادامه داد: من در روند این کار هیچ مشکلی با شورای نظارت نداشتم. این متن کاملا از قلبم نشات می‌گیرد و عاشق این نمایش هستم با همین شکلی که دارد. هیچ حرفی در نمایش اصلی نیست که علاقه‌مند به گفتن آن باشیم و برای گفتن آن ممنوعیتی داشته باشیم. ما این نمایش را به همین گونه که هست، دوست داریم.
آئیش که در این نمایش نقش گالیله را بازی می‌کند، ادامه داد: یک نمایش از زمان نوشته شدن تا ترجمه و بازنویسی، بار‌ها توسط مترجم، دراماتورژ، کارگردان و بازیگران و در نهایت، تماشاگر، نوشته می‌شود. یعنی هر یک از اعضای گروه با نگاه خود کار را دوباره خلق می‌کند و تماشاگر هم دوباره آن را در ذهن خود می‌نویسد.
این بازیگر و کارگردان تئاتر با اشاره به دیدگاه‌های سیاسی برتولت برشت، نویسنده نمایشنامه «گالیله» اضافه کرد: برشت، مارکسیست بوده و امروز می‌دانیم که این ایدئولوژی شکست خورده است. از سوی دیگر، آقای سمندریان که مورد احترام همه ماست، حتما با نگاه خود این متن را کار می‌کرد. این نمایش، قطعا نمایشی نیست که سمندریان اجرا می‌کرد. هرچند نمایشنامه برشت کاملا سوبژکتیو است، باید بتواند با تماشاگر ایرانی خود در قرن ۲۱ ارتباط برقرار کند. به همین دلیل ما آن را مناسب تماشاگر خودمان اجرا می‌کنیم. هرچند که اصلا به تماشاگر باج نداده‌ایم، ولی تلاش کرده‌ایم، نمایش، پاسخگوی دوره ما باشد.
آئیش با اشاره به اینکه در این اجرا همه چیز حس خوشایندی به او می‌دهد، اضافه کرد: با دیدن آخرین روز‌های تمرین، احساس غرور و شعف به من دست داد. هرچند برای سن من خطرناک است که این اندازه دچار احساس شوم و پزشک خانوادگی به من هشدار داده که تو آخرش روی صحنه می‌میری! ولی نمایش ما ارزش آن را دارد که روی صحنه به خاطر آن بمیرم.
در متن اصلی برخورد «گالیله» با کاراکتر‌های زن خیلی جالب نیست و غیرمسئولانه است. به نظرم برشت به دلیل توبه گالیله، قدری خصمانه با او برخورد کرده در حالیکه او یکی از بزرگترین داشمندان جهان است و این مساله مهمی است. چون به نظر می‌رسد انتخاب گالیله از سوی برشت، برامده از نگاه ایدئولوژیکی است که می‌گوید باید پای عقیده‌ات بمانی. برشت، شخصیت گالیله را به دلیل ایدئولوژی خود دستمایه قرار داده است از سوی دیگر، نمایشنامه برشت از نطر برخورد با زنان، مایه خجالت است که این مساله در اجرای ما اصلاح شده است. ما قدری ایدئولوژی برشت را عوض کردیم تا مناسب این دوره باشد.
آییش ادامه داد: همیشه از عنوان هنر متعهد، فرار کرده‌ام، ولی الان در این نمایش، در مقابل تماشاگرم، تعهدی دارم. به همه نمایش‌هایی که بازی کرده‌ام، افتخار می‌کنم و در این کار، خود را در یک مراوده سالم با جامعه حس می‌کنم.
در ادامه، صدف اسپهبدی، دیگر بازیگر نمایش که نقش خدمتکار گالیله را بازی می‌کند، در توضیح کوتاهی گفت: در اجرای ما رابطه‌ای وجود دارد که در متن اصلی نیست و در متن ما اضافه شده است.
نورا هاشمی که نقش ویرجنیا، دختر گالیله را بازی می‌کند، نیز گفت: من قبلا ویرجینیا را در اجرای «گالیله» آقای داریوش فرهنگ بازی کرده بودم و فکر کردم دیگر برایم جذابیتی ندارد، ولی دوستان گفتند این اجرا تغییراتی دارد و حالا خوشحالم که در گروه اجرایی این نمایش هستم.
شهروز دل افکار، دیگر بازیگر نمایش نیز در توضیحات کوتاهی گفت: من خیلی عشقی به این کار آمدم و برای اولین بار اصلا به نقش فکر نکردم، چون در تئاتر خیلی نقش‌های متفاوت بازی کرده‌ام و فقط به خاطر گروه، آمدم و اینکه این نمایش حتما به اجرا برسد. بخصوص که برای اجرای این کار چند بار «نه» افتاد و دلمان می‌خواهد به اجرا برسد.
در بخش پایانی نشست، حسین‌پور در پاسخ به اینکه وضعیت سیاسی و اجتماعی کشور و احتمال جنگ چقدر بر میزان استقبال تماشاگران از تئاتر می‌تواند موثر باشد، توضیح داد: در چند سال گذشته آنقدر تلخی و بحران‌های دهشتناک پشت‌سر گذاشته‌ایم که جنگ احتمالی، خیلی مساله مخاطب امروز نیست. یکسری مخاطب ثابت در تئاتر داریم که این گونه مسائل بر آن‌ها تاثیر نمی‌گذارد. همچنانکه در کرونا و اتفاقات اجتماعی، تماشاگر می‌آید. استاد سمندریان همیشه می‌گفت برای تئاتری بودن، باید کرگدن بود. امروزه تئاتری بودن در ایران باید کرگدن بود.
در بخش دیگری از این نشست، شهاب حسین‌پور با اشاره به روند طولانی مدت تمرین این نمایش افزود: ما مثل تئاتر‌های قدیمی خیلی تمرین کرده‌ایم هر چند الان برخی گروه‌ها خیلی کم تمرین می‌کنند، ولی ما واقعا برای تماشاگر ارزش قائل شده‌ایم که بعد از دیدن نمایش ما فکر نکند وقت خود را از دست داده است.
در این نشست پرسشی درباره توقف بلیت‌فروشی این نمایش مطرح شد و در پاسخ به آن فرهاد آییش توضیح داد که این مساله به دلیل مشکلی است که برای یکی از بازیگران رخ داده است.
شهاب حسین‌پور در این زمینه گفت: بلیت‌فروشی ما به دلیل یک سوتفاهم متوقف شده، ولی مشغول پیگیری هستیم تا این مشکل حل بشود و احتمال دارد که تا عصر امروز این مساله برطرف بشود.
