جوان آنلاین: در بودجه سال آینده درآمد‌های مالیاتی ۵۰ درصد افزایش داشته است. این رویکرد، گام مهمی از سوی دولت برای کاهش اتکا به درآمد‌های ناپایدار نفتی است.
در سال‌های گذشته بار‌ها و بار‌ها کارشناسان بر این مساله تاکید داشتند و در نهایت رویکرد دولت‌ها در کشورمان به گونه‌ای شده که به اهمیت مالیات در بودجه به عنوان روشی مطمئن برای درآمدزایی واقف شده اند.
البته هنوز سهم مالیات در اقتصاد کشور کمرنگ است. هم اکنون نسبت مالیات به GDP یا همان تولید ناخالص داخلی در همسایگان ایران به طوری متوسط حدود ۱۰ درصد و در کشور‌های توسعه یافته حدود ۳۰ درصد بوده، ولی در کشور میزان آن بسیار ناچیز بوده است به طوری که معمولاً پایین‌تر از نصف و حتی یک سوم کشور‌های همسایه برآورد می‌شد.
با این همه بودجه ۱۴۰۳ حرکتی رو به پیشرفت برای درآمد‌های مالیاتی است که با همه اصلاحاتی که دولت در زمینه شناسایی فرار‌های مالیاتی انجام داده، اما همچنان فشار مالیات بر بخش‌های مولد و شفاف اقتصاد کشور است.
روش درست مالیات ستانی اخذ مالیات بر مجموع درآمد‌های افراد است، اما در شیوه‌ای که به صورت معمول دولت‌ها در کشورمان اتخاذ کرده اند فشار بودجه بر کارمندان و تولیدکنندگان است و فعالیت‌های سوداگرانه همچنان از تور مالیاتی در امان مانده اند.
ازآنجاکه هرگونه مالیاتی به معنای انتقال ثروت از مردم به دولت است، هر شیوه مالیات ستانی که بیشترین اختلال را در تولید ثروت ایجاد کند در حقیقت نقض غرض کرده و از آن باید پرهیز کرد.
معافیت‌های غیرضروری در امر مالیات ستانی هم یکی دیگر از مشکلات نظام مالیاتی کشور است. از طرف دیگر برخی از مشاغل پردرآمد و خاص از مالیات دهی طفره می‌روند. هم اکنون مشاغلی همچون پزشکان، طلافروشان و وکلا و… از پرداخت مالیات به انحا گوناگون ممانعت می‌ورزند، به همین دلیل بار اصلی مالیات بر دوش کارمندان افتاده است.
هم اکنون ظرفیت مالیات ستانی زیادی در کشورمان وجود دارد، ولی در صورت زنده کردن این مالیات‌ها باید آن را صرف زیرساخت‌های کشور کرد تا انگیزه بیشتری نسبت به پرداخت مالیات ایجاد شود. یکی دیگر از مشکلات فعلی مالیات‌ها هم مربوط به همین مساله است. بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۳ نشان می‌دهد دولت به‌اندازه کل درآمد مالیاتی ۱۱۲۲هزار میلیارد تومانی، در سال آینده حقوق و دستمزد پرداخت می‌کند که به این ترتیب منابعی برای صرف در زیرساخت‌های کشور نمی‌شود.
در مجموع اگرچه می‌توان رویکرد دولت را به کاهش وابستگی به درآمد‌های ناشی از منابع طبیعی در کشور را به فال نیک گرفت، اما نکته مهم این است که همچنان فرار مالیاتی و معافیت مالیاتی قابل توجه و بنیه پایه‌های مالیاتی ضعیف است؛ به صورتی که تنها در یک نمونه لوکس نشینان و لوکس سواران را می‌توان نام برد که در بودجه سال آینده در حاشیه امنی قرار گرفتند.
با توجه به آنچه گفته شد، انسجام بخشیدن به رویکرد مالیات‌ستانی با اصلاح نظام مالیاتی یک ضرورت مهم برای تحقق عدالت مالیاتی در کشور و زمینه سازی برای افزایش سهم درآمد‌های پایدار در اقتصاد است.
