با تشدید تنشها بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان که ممکن است آتش جنگ سوم قرهباغ را کلید بزند، روسیه به عنوان ضامن صلح توافقات قرهباغ وارد عمل شده تا از گسترش بحران جلوگیری کند. از این رو، با موافقت نیروهای ارمنی منطقه قرهباغ کوهستانی با آتشبس پیشنهادی نیروهای حافظ صلح روسیه، جمهوری آذربایجان اقدام نظامی خود را در این منطقه متوقف کرد. به گزارش «اینترفاکس» روسیه، توافق آتشبس به این معنی است که نیروهای قرهباغ باید تمام تسلیحات سنگین را منهدم و خارج کنند. به گزارش شبکه «راشاتودی»، توقف کامل خصومتها از عصر چهارشنبه اجرایی شده است. وزارت دفاع جمهوری آذربایجان در تأیید این توافق اعلام کرد توافقی برای تعلیق «فعالیتهای ضدتروریستی» در منطقه قرهباغ کوهستانی از ساعت یک عصر حاصل شد. وزارت دفاع آذربایجان دستاوردهای عملیات اخیر را در قرهباغ موفقیتآمیز توصیف کرد و گفت: «نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان کنترل بیش از ۹۰ موضع رزمی ارمنستان را به دست گرفتند و مقرهای رزمی، خودروهای زرهی و لانچرهای موشکی ضدهوایی، لانچرهای توپخانهای، ایستگاههای رادیویی الکترونیک و دیگر ابزارهای نظامی متعلق به تشکیلات نیروهای مسلح ارمنستان را خنثی کردهاند.»
ارمنستان دیروز ادعا کرد در کمتر از ۲۴ ساعت از عملیات نظامی جمهوری آذربایجان در منطقه قرهباغ، بیش از ۳۰ نفر کشته و بیش از ۲۰۰ نفر در نتیجه گلولهباران زخمی شدهاند.
از سوی دیگر، وزارت خارجه روسیه روز چهارشنبه در بیانیهای با بیان اینکه سرنوشت حلوفصل مناقشه قرهباغ بهطور اساسی تحت تأثیر اذعان ارمنستان به اینکه قرهباغ کوهستانی بخشی از خاک جمهوری آذربایجان است، قرار دارد، گفت: «این امر شرایط اساسی امضای بیانیه سران مسکو، ایروان و باکو در نوامبر ۲۰۲۰ و همچنین موقعیت نیروهای حافظ صلح روسیه را تغییر داد.» این وزارتخانه تصریح کرد نیروهای حافظ صلح روس تلاشهای خود را برای بهبود وضعیت انسانی در میدان هماهنگ کرده و به آغاز گفتوگوی مستقیم بین جمهوری آذربایجان و مقامات قرهباغ کمک کردند. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه هم دیروز در سخنانی گفت: «ما با همه طرفهای درگیر در قرهباغ، از جمله مسئولان باکو، ایروان و استپاناکرت در تماس هستیم و انتظار داریم که اوضاع منطقه با کاهش تنشها از طریق کانالهای صلحآمیز حل شود.» پوتین در واکنش به اتهامزنی ارمنستان به این کشور درخصوص درگیریها در قرهباغ اظهار داشت: «نیروهای حافظ صلح ما بسیار فعالانه با همه طرفهای درگیر در این تقابل همکاری میکنند و برای محافظت از غیرنظامیان هر کاری انجام میدهند.»
شرط باکو برای پایان درگیریها
هرچند مقامات آذربایجان با آتشبس موقت در قرهباغ، موافقت کردهاند، اما برای پایبند ماندن به آن شروطی را دارند. به گزارش اسپوتنیک، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد تعلیق فعالیتهای نظامی خود را تحت این شروط که شبهنظامیان ارمنی و تشکیلات مسلح غیرقانونی در قرهباغ سلاحهای خود را زمین بگذارند، مواضع رزمی و پستهای نظامی خود را ترک کنند و کاملاً خلع سلاح شوند و خاک جمهوری آذربایجان را ترک کنند، شبهنظامیان غیرقانونی منحل شوند و در عین حال همه سلاحها و تجهیزات سنگین تسلیم شود پذیرفته است.
الهام علیاف، رئیسجمهور آذربایجان هم دیروز در تماس تلفنی با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا گفت، تسلیم سلاح نیروهای ارمنی شرط پایان عملیات «مقابله با تروریسم» باکو در منطقه مورد مناقشه قرهباغ است. در بیانیه ریاست جمهوری آذربایجان آمده است: «علیاف گفته که دولت باکو بارها نمایندگانی از ارمنیهای ساکن در قرهباغ را برای گفتگو دعوت کرده، اما آنها از این کار سر باز زدند.» دفتر ریاست جمهوری آذربایجان همچنین خاطرنشان کرد که علیاف به بلینکن گفت که باکو باید این عملیات را در قرهباغ انجام میداد تا از تحریکات جدید ارامنه در این منطقه مورد مناقشه جلوگیری کند. بلینکن تأکید کرد که هیچ راهحل نظامی برای مناقشه با ارمنستان در منطقه قرهباغ وجود نداشته و از همه طرفها خواست گفتگوها را برای حلوفصل اختلافات باقیمانده بین باکو و ایروان در این منطقه از سر بگیرند.
شروط باکو برای پایان دادن به تنشها در قرهباغ، باب مداخله نظامی مجدد را در این منطقه مورد مناقشه باز گذاشته است زیرا مقامات باکو هدف از عملیات اخیر خود را مقابله با گروههای تروریستی حاضر در قرهباغ اعلام کردهاند که از نیروهای مسلح ارمنی هستند، اما مقامات ایروان به صراحت هرگونه استقرار یگان رزمی در قرهباغ را تکذیب کردند. بنابراین، این احتمال وجود دارد که باکو دوباره به بهانه مقابله با این عناصر نظامی حملاتی را به قرهباغ انجام دهد.