اختصاصی جوان آنلاین: اواخر هفته گذشته زمانی که مدیران پتروشیمی کشور در مشهد گردهمایی برگزار کرده بودند، یکباره خبر افرایش نرخ هر مترمکعب خوراک «متان» پتروشیمی‌ها به ۷هزار تومان و جهش قیمت سوخت «متان» به ۴هزار تومان ابلاغ شد. بر اساس مصوبه دولت قیمت خوراک پتروشیمی‌ها ۶۰درصد و قیمت سوخت پتروشیمی‌ها ۱۰۰درصد افزایش یافته است. این تصمیم در شرایطی که در بسیاری از هاب‌های جهانی نرخ گاز خوراک به سمت پایین میل کرده با انتقاداتی همراه والبته به بهانه‌ای جدید برای بورسی شد که در چند مدت ماه گذشته تمایل به کاهش داشته است.
توضحیات خاندوزی و دستور پیگیری رئیس جمهور برای مصوبه حاشیه ساز
افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها از آن جهت مورد تاکید است که سهم قابل توجهی در بورس دارند. برخی از فعالان بازار سرمایه در روز‌های اخیر عنوان کردند که علت ریزش تاریخی بورس در اردیبهشت همین مساله بوده است. در واقع به گفته آن‌ها عده‌ای از این مصوبه خبر داشتند و لذا فرار را بر قرار ترجیح دادند؟ اما وزیر اقتصاد این مساله را تکذیب کرد. خاندوزی شایعه تصویب افزایش سقف گاز صنایع در جلسه ۱۷ اردیبهشت هیأت دولت و ارتباط سقوط شاخص بورس با این موضوع را رد کرده و گفته است «این سوءبرداشت ناشی از عدم دقت حوزه اداری دبیرخانه هیأت دولت بود و اگر چه این موضوع در جلسه ۱۷ اردیبهشت هیأت وزیران مطرح شد، اما تصویب نشد و برای بررسی و اعلام نظر کارشناسی به یک کارگروه و کمیته ارجاع شد و اواخر خرداد ماه نتیجه بررسی‌ها را به هیأت دولت اعلام کرد و در واقع زمان نهایی تصویب و ابلاغ مصوبه مذکور اواخر خرداد ماه بوده است و در جلسه ۱۷ اردیبهشت هیأت دولت، هیچ تصمیم قطعی در این خصوص غیر از ارجاع امر به یک کارگروه و کمیته اتخاذ نشده بود».
جنجال بر سر این مساله موجب شد تا رئیس جمهور نیز در جلسه هفته گذشته هیات دولت به این مساله ورود کند. آیت الله رئیسی در ایج جلسه ضمن تاکید بر ضرورت برخورد قاطع با متخلفان دستور داد تا دلایل افزایش قیمت بدون مجوز محصولات پتروشیمی پیگیری شود.
تمامی معاملات ۱۷ اردیبهشت بررسی می‌شود
امیرمهدی صبائی، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس نیز امروز گفت: در چارچوب نظارت معمول و طبق رویه‌های نظارتی، از تاریخ ۱۷ اردیبهشت ماه تاکنون، چندین پرونده معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی، پیش‌دستی در معاملات و سواستفاده مربوط به اشخاص حقوقی، شناسایی شده و در جریان رسیدگی است.
وی افزود: تمامی این تخلفات به دلیل انتقال منافع بین اشخاص دارای سطح اهمیت بالا بوده و به هیچ وجه شامل تخلفات با درجه اهمیت پایین‌تر همانند رنج‌کشی و سفارش چینی نیست، بلکه مربوط به اشخاص حقوقی و سواستفاده اشخاص حقیقی مرتبط با آن شخص حقوقی و معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی و انتقال منافع فی‌مابین آن‌ها است.
صبایی گفت که با توجه به ابلاغیه اخیر معاون اول رئیس جمهور و افزایش ظن معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی حوالی تاریخ مورد اشاره، پس از استعلام و دریافت اسامی مطلعان از تصمیم نرخ خوراک و اشخاص تحت تکفل آن‌ها به عنوان دارندگان اطلاعات نهانی، در بازه زمانی فوق معاملات اشخاص معرفی شده بررسی و در صورت مشاهده کوچک‌ترین تخلف، به نحو مقتضی مورد پیگیری و رسیدگی قرار می‌گیرد.
کمپین سازی برای فرار از واقعیت؟
با این حال برخی کارشناسان معتقدند که بازار، پیش از این خبر افزایش خوراک پتروشیمی‌ها را پیش خور کرده و از این بابت نباید نگرانی وجود داشته باشد. همچنین برخی نیز معتقدند که این تصمیم تاثیر چندانی بر کاهش سود سازی شرکت‌های پتروشیمی نخواهد داشت.
تسنیم در گزاشی در این باره نوشت: نرخ گاز خوراک شرکت‌های پتروشیمی از جمع نصف متوسط قیمت گاز در ۴ هاب (Alberta، NBP، TTF، Henry Hub) تعیین شده و نصف متوسط قیمت داخلی گاز به‌صورت ماهانه محاسبه می‌شود. با این تفاسیر اگر نرخ تسعیر با نرخ ۲۸۵۰۰ تومان محاسبه شود نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها حدود ۴۰۰۰ تومان است و اگر با نرخ تسعیر ۳۷ هزار تومانی محاسبه شود، نرخ خوراک گاز حدود ۵۴۰۰ تومان خواهد بود، بنابراین افزایش نرخ سقف گاز این شرکت‌های متانولی حداقل در این برهه زمانی تاثیر آنچنانی بر کاهش سودسازی این شرکت‌ها نخواهد داشت، چراکه در هر صورت نرخ خوراک گاز براساس هر دو مبنای ۲۸۵۰۰ تومانی و ۳۷ هزار تومانی کمتر از سقف قیمتی در نظر گرفته شده است.
کاهش کارآیی بازار سرمایه با تصمیمات پنهانی.
اما به هر سو کارشناسان بازار سرمایه تاکید دارند که هر گونه تصمیمات ناگهانی برای بورس و اعتماد سرمایه گذران آسیب زا است. برزو حق‌شناس، کارشناس بازار سهام در این باره گفت: تغییر نرخ خوراک منجر به کاهش سودسازی برخی شرکت‌های پتروشیمی می‌شود و می‌تواند در ورود آن‌ها به محدوده زیان نیز اثرگذار باشد، با این‌وجود بازار سهام از هفته‌های اخیر به این خبر واکنش نشان داده بود و چندان غرق در شگفتی نشد. برهمین اساس چنان‌که برمی‌آید بازار انتشار این اخبار را از قبل پیش‌خور کرده بود. در حال‌حاضر بازار در موقعیتی قرار دارد که به‌نظر می‌رسد شرایط بهتری را برای صنایع کوچک در روز‌های آینده پیش‌رو داشته باشیم.
نیما میرزایی یکی دیگر از کارشناسان بازار نیز درباره تغییرات نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و اوضاع بازار گفت: بازار روز‌های نوسانی سختی را پشت‌سر می‌گذارد. همچنین اخباری که مبنی‌بر تغییر نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و گازی‌ها منتشر شده، موید این موضوع است که بازار برای ایجاد روند بعدی خود چشم به اخبار و تحولات چشمگیر دوخته است، بنابراین با توجه به پیش‌خور‌شدن اخبار منفی گوناگون در زمینه تعدیل نرخ خوراک در هفته گذشته، شاهد افزایش چندانی در قدرت فروش فروشندگان نبودیم. به‌نظر می‌رسد این هفته نیز وضعیت رکودی بازار ادامه‌دار باشد.
مجتبی دانشی، یکی دیگر از کارشناسان بازار سرمایه نیزدرباره تحولات هفته اخیر بورس گفت: انتشار ناگهانی و دیرهنگام ابلاغیه دولت برای افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به سطح ۷۰۰۰ تومان، ظن افشای اطلاعات نهانی را ایجاد کرد و فاصله ۵۱ روزه انتشار این خبر، اصل مهم کارایی در بازار سرمایه را زیر سوال می‌برد.
وی ادامه داد: در بازار کارا دریافت سریع و بدون هزینه اطلاعات برای کلیه سرمایه‌گذاران فراهم است که باعث تعیین عادلانه قیمت و تخصیص بهینه سرمایه می‌شود. فعالان بازار سرمایه تصور می‌کنند افرادی توانسته‌اند در سطوح بالاتر با اطلاع از این خبر در زمان اوج شاخص، از بورس خارج شوند.
کاهش بازدهی شاخص کل بورس
در هفته گذشته، شاخص کل بورس تهران در روز شنبه افت ۱۱ هزار و ۲۷۷ واحدی داشت. اما روز یکشنبه شاخص رشد ۲۶ هزار و ۹۸۵ واحدی پیدا کرد. روز دوشنبه نیز شاخص ۶ هزار و ۵۲۶ واحد بالا آمد. روز سه‌شنبه شاخص ۲۷ هزار و ۹۲۲ واحد ریزش کرد. در آخرین روز معاملاتی هفته شاخص کل افت کرد و ۱۴ هزار و ۷۹۵ واحد کاهش یافت. امروز نیز شاخص کل با ریزش ۳۸۵۵ واحدی مواجه شد، اما شاخص کل هم وزن که برآیندی از نماد‌های متوسط و کوچک بازار است ۲۴۳۱ واحد رشد داشت.
در هر صورت عدم شفاف سازی به موقع در چنین مصوباتی از مسائلی است که منجر به کاهش اعتماد سرمایه گذاران به بازار سهام می‌شود. با این حال کارشناسان معتقدند بازار از نظر تکنیکالی به محدوده دو میلیون و ۱۰۰ هزار واکنش نشادن داده و در صورت عدم دخالت مستعد رشد است.
