در واقع در قرن حاضر، داشتن سواد خواندن و نوشتن یا اخذ مدرک دانشگاهی دال بر باسواد بودن افراد نیست بلکه باید تمای پارامتر‌های ذکر شده را داشته باشد. یکی از موارد مطرح‌شده سواد مالی است. توانایی مدیریت اقتصادی درآمد، دانش چگونه پس‌انداز کردن، سرمایه‌گذاری و مدیریت هزینه را به عنوان سواد مالی معرفی کرده‌اند. خلاصه اینکه چرتکه‌های امروزی خیلی پیشرفته و پیچیده شده است و میزان سواد مالی هم به آشنایی شما با چرتکه‌های نوین یا همان شیوه‌ها و مهارت‌های نوین مالی بستگی دارد.
چند تعریف ارائه شده از سواد مالی
- توانایی داشتن قضاوت‌های آگاهانه و اتخاذ تصمیمات مؤثر و قابل استفاده و در نتیجه مدیریت پول. (استرادلینگ)
- سواد مالی همان دانش خودارزیابی مالی یا دانش هدفمند است. (کورچین و زورن)
- سواد مالی شخصی همان توانایی خواندن، تحلیل، مدیریت و ارتباط با شرایط مالی شخصی است که بر رفاه مادی تأثیر دارد. (ویت)
- سواد مالی یک دانش پایه است که مردم برای زنده ماندن در جامعه مدرن به آن نیاز دارند. (کیم)
- توانایی فرد در درک و استفاده از مفاهیم مالی، همان سواد مالی است. (سرون و کایستنر)
با این تعاریف، حالا خودتان جواب بدهید که باسواد هستید یا خیر؟!
سواد مالی از مهارت‌های مهم برای هر فرد به شمار می‌آید که باید آموزش آن از دوران کودکی شروع شود. در واقع سواد مالی به افراد کمک می‌کند، بر اساس میزان درآمد و دارایی‌های خود بهترین تصمیمات را برای افزایش سرمایه و رفاه مالی اتخاذ کنند، حتی می‌توان گفت چنین افرادی در محیط کاری نیز موفق‌تر هستند و افرادی مؤثرتر برای تحقق اهداف سازمانی شناخته می‌شوند.
۶ موضوع در سواد مالی مطرح است
- خرج و پس‌انداز: سریع‌ترین و مؤثرترین راه برای آغاز مدیریت امور مالی، مدیریت هزینه‌هاست.
- اعتبار و بدهی: شرط‌هایی وجود دارد که می‌توان برای تأمین نیازها، قرض گرفت و بدهکار شد.
- کار و درآمد: برای پوشش خرج و بازپرداخت بدهی‌ها، وارد حوزه کار و درآمد می‌شویم.
- سرمایه‌گذاری: به کار انداختن پول برای حفظ ارزش و رشد آن به ویژه برای دوران بازنشستگی.
- مدیریت ریسک و بیمه: محافظت از دارایی‌ها و سرمایه.
- تصمیم‌های مالی: سبک مناسب تصمیم‌گیری برای هر فرد.
موضوعاتی که سواد مالی را در بر می‌گیرد
بودجه‌بندی و تعیین بودجه/ پساندازکردن/ سرمایه‌گذاری و شرایط سرمایه‌گذاری موفق/ توانایی مدیریت بدهی‌ها به طور مؤثر/ آگاهی به امور مالیاتی/ روش‌های محافظت از سرمایه و جلوگیری از سرقت فیزیکی و مجازی آن/ بیمه و امنیت مالی.
۹ مزیت داشتن سواد مالی
داشتن سواد مالی مهارتی است که مجموعه‌ای از مزایا را به همراه دارد که می‌تواند استاندارد زندگی افراد را از طریق افزایش ثبات مالی بهبود بخشد. برخی از مزایای داشتن سواد مالی عبارتند از:
۱- توانایی تصمیم‌گیری مالی بهتر ۲- مدیریت مؤثر پول و بدهی ۳- کسب درآمد بیشتر و کارایی بالاتر ۴- مجهزتر شدن برای رسیدن به اهداف مالی ۵- کاهش هزینه‌ها از طریق مقررات بهتر ۶- اضطراب مالی کمتر ۷- افزایش تصمیم‌گیری اخلاقی هنگام انتخاب بیمه، وام، سرمایه‌گذاری و استفاده از کارت اعتباری ۸- ایجاد مؤثر بودجه ساختاریافته و بودجه‌بندی درست ۹- پس‌انداز به روش درست برای انجام سرمایه‌گذاری.
ضرورت آموزش سواد مالی به کودکان
عصر ما زمان مناسبی برای پرداختن به اهمیت آموزش مالی به کودکان و نوجوانان است. بسیاری از مدارس در اقصی‌نقاط جهان درس‌های مالی را در سیلابس درسی خود جای داده‌اند، هرچند نوبت هنوز به ایران نرسیده است. با وجود این شما می‌توانید در خانه موضوعات و مباحث سواد مالی و مدیریت پول را به کودکان، نوجوانان و حتی جوانان‌تان آموزش دهید.
۱- اهمیت آموزش پساندازکردن به کودکان و نوجوانان: آموزش پساندازکردن به کودکان بسیار مهم است. برای کودکان کمک‌هزینه‌ای را به عنوان ابزاری برای ایجاد آموزش مالی در نظر بگیرید. از آن‌ها بخواهید بخشی از کمک‌هزینه خود را پس‌انداز کنند و بعد جریان پیشرفت آن‌ها را در طول زمان بررسی کنید. وقتی کودکان پول واقعی برای یادگیری و تعامل داشته باشند، آموزش اصول سواد مالی به آن‌ها می‌تواند ساده‌تر باشد.
۲- یک حساب پس‌انداز نوجوانان باز و اهداف بلندمدت تعیین کنید: بچه‌ها دوست دارند فرصت‌هایی به آن‌ها داده شود تا مسئولیت خود را نشان دهند. یکی از راه‌های انجام این کار، راه‌اندازی حساب پس‌انداز نوجوانان برای خودشان است. این نه تنها به آن‌ها یک پایه مالی می‌دهد، بلکه به آن‌ها اجازه می‌دهد اهداف قابل اندازه‌گیری داشته باشند. همچنین شما باید به نوجوانان امکان تجربه عملی در خرج‌کردن را یاد بدهید. برای مثال اگر آن‌ها یک شغل پاره‌وقت دارند، مطمئن شوید که مقداری از درآمد خود را پس‌انداز و بقیه را به طور مناسب برای هزینه‌های خود بودجه‌بندی می‌کنند.
۳- گفتگو‌های مالی صادقانه داشته باشید: همان‌طور که نشان‌دادن و آموزش نحوه پساندازکردن مهم است، با فرزندان خود در مورد اشتباهات مالی که مرتکب شده‌اید، گفت‌وگویی باز و صادقانه داشته باشید. فرزندان خود را به گفتگو بیاورید و در مورد چگونگی و چرایی این اشتباه صحبت کنید و به آن‌ها بگویید برای حل این مشکل چه کاری انجام داده‌اید یا قصد دارید انجام دهید.
