سرویس جامعه جوان آنلاین: عقب‌ماندگی رژیم پهلوی در حوزه سلامت، زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده بود تا جایی که آن‌ها با معضلاتی، چون در دسترس نبودن مراکز پزشکی معتبر و عدم دسترسی به دارو دست و پنجه نرم می‌کردند. بدتر اینکه مشکل کمبود پزشک متخصص، مرگ و میر نوزادان و کودکان را به‌طور چشمگیری بالا برده بود و کمتر خانواده‌ای پیدا می‌شد که کودک از دست رفته در اثر بیماری نداشته باشد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی پیشرفت‌های فراوانی در حوزه بهداشت و درمان به دست آمد؛ بهبود وضعیت سلامت عمومی شهروندان، افزایش سطح امید به زندگی و کاهش مرگ و میر زنان، کودکان و نوزادان از جمله مواردی است که نشان دهنده رشد و پیشرفت در حوزه بهداشت و درمان در این ۴۴ سال اخیر می‌باشد.
آمار‌ها چه می‌گوید؟
مسئولان بهداشت و درمان ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی با طرح‌های گسترده مانند واکسیناسیون فلج اطفال، دیفترین، کزاز از بسیاری بیماری‌های مسری پیشگیری کردند تا جایی که در سال‌های اخیر، سازمان بهداشت جهانی دو مرتبه ایران را به عنوان موفق‌ترین کشور جهان در کاهش نرخ مرگ و میر کودکان مورد تقدیر قرار داده است.
به روایت آمار پیش از پیروزی انقلاب حدود ۷ دانشکده پزشکی در کشور وجود داشت، اما در حال حاضر این تعداد از ۵۰ دانشگاه علوم پزشکی هم عبور کرده است. همچنین ظرفیت پژوهشگاه علوم پزشکی پیش از انقلاب حدود ۶۰۰ نفر بوده، اما پس از انقلاب هر ساله نزدیک به ۶ هزار نفر در کشور وارد دانشگاه‌های علوم پزشکی شده‌اند.
یکی از بخش‌های اصلی در حوزه بهداشت و درمان، امید زندگی می‌باشد که این رقم پیش از انقلاب حدود ۵۰ سال بود، اما این روز‌ها از ۷۷ سال هم گذشته است.
علاوه بر آن طبق آخرین آمار ارائه شده تاکنون حدود ۵ هزار پایگاه سلامت و ۲ هزار مرکز جامعه خدمات سلامت راه اندازی شده است.
در حال حاضر در بیمارستان‌های کشور حدود ۹۰ هزار تخت وجود دارد در حالی که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تعداد تخت‌های بیمارستانی در کشور در مجموع ۱۵ تا ۲۰ هزار تخت بود.
همچنین به اذعان مسئولان وزارت بهداشت تاکنون برای حدود ۷۰ میلیون ایرانی پرونده الکترونیکی سلامت تشکیل شده و در همین قالب نیز خدمات زیادی ارائه شده است.
مرگ و میر شیرخواران نیز از شاخص‌های مهم وضعیت سلامت در دنیاست که در ابتدای انقلاب ۱۲۰ در هزار نفر بود و اکنون به عدد ۱۵ در هزار رسیده است. همچنین آمار مرگ و میر مادران ۱۳۰ در ۱۰ هزار نفر بود که اکنون این شاخص به ۱۷ در ۱۰۰ هزار نفر رسیده است. در شاخص مرگ و میر نوزادان زیر ۲۸ روزه تا قبل از انقلاب اسلامی از هر هزار نوزاد ۱۴۰ نوزاد زنده نمی‌مانندند که اکنون این رقم به عدد ۹ در هزار رسیده است.
کمبود پزشک متخصص و استخدام پزشکان خارجی!
تعداد پزشکان موجود در کشور اعم از پزشک عمومی و متخصص رشته‌های مختلف در سال ۱۳۵۷ حدود ۱۴ هزار نفر بود که بخش قابل توجهی از آن شامل پزشکان خارجی می‌شد.
کمبود پزشک متخصص در دوره پهلوی از مواردی بود که بهداشت و سلامت مردم را به شدت با مخاطره روبه‌رو کرده بود. آنتونی پارسونز، سفیر سابق انگلستان در ایران در بخشی از خاطرات خود در مورد اوضاع نامطلوب بهداشتی و کمبود پزشک در آن دوره نوشته است: «در این تاریخ (حوالی سال ۱۳۴۵) ایران فقط یازده هزار پزشک داشت، در‌حالی‌که به چهل تا پنجاه هزار پزشک نیاز بود». او همچنین با اشاره به سودجویی این پزشکان ادامه داده: «از مجموع یازده هزار پزشک نیز، حداقل نصف آن‌ها در تهران کار می‌کردند، چرا که از طریق کار خصوصی می‌توانستند جیب‌هایشان را پر کنند.» به گفته سفیر وقت انگلیس «تعداد پرستاران و کادر تعلیم‌یافته برای خدمات درمانی هم کم بود و برنامه تعلیم کادر پرستاری و خدمات پزشکی نتایج آنی به همراه نداشت.»
بدتر اینکه در آن دوره، دولت حتی مجبور به استخدام پزشکان خارجی از هند، پاکستان و فیلیپین بود. سینتیا هلمز همسر سفیر امریکا در تهران در خاطرات خود می‌گوید: «چیزی که در همه جا نیازمند آن بودند، افراد متخصص حرفهای بود. طبیب، پرستاری و دندانپزشک. دکتر‌های هندی و پاکستانی و فیلیپینی را وارد کرده بودند، اما پیش از آنکه از خدمات آنان در درمانگاه یا بیمارستان استفاده شود می‌بایست زبان یاد بگیرند.»
اکنون براساس گزارش ۲۰۲۰ از میان ۱۱۰ کشور ایران رتبه ۴۶ را در گردشگری سلامت کسب کرده است. یعنی در سال حدود یک میلیون گردشگر سلامت وارد کشور ما می‌شوند و این گردشگران ایران را به دلیل خدمات بی نقص و با کیفیت پزشکی انتخاب می‌کنند.
پیشرفت در حوزه دارو پس از انقلاب اسلامی
مشکل دسترسی به دارو در دوره پهلوی از دیگر مواردی بود که همواره سلامت مردم را تهدید می‌کرد. به عنوان نمونه در تلگراف ۲۸ فروردین ۱۳۲۲ مردم دزفول به نخست‌وزیر، «نبود دارو» یکی از عوامل مهم شیوع بیماری تیفوس و تیفوئید ذکر شده است. در سال‌های بعد نیز این مشکل همچنان وجود داشت.
روزنامه کیهان در گزارش ۶ فروردین ۴۱ به وضعیت تأسف‌انگیز دارو در شهر الیگودزر اشاره کرده و نوشته: «به علت کمبود دارو تمام سهمیه دارویی یک سال این بهداری تکاپوی دو ماه مصرف آن را نمی‌کند و با این حساب معلوم است بیماران و مراجعین با چه مشکلی از نظر تأمین دارو مواجه هستند»؛ بنابراین گزارش «مسئول دواخانه بهداری، بیماران را این قدر دست بسر می‌کند و امروز فردا می‌کند که مریض بینوا از گرفتن آن داروی کم و بدون اثر هم خسته می‌شود و توبه می‌کند که دفعه دیگر به این بهداری مراجعه نکند».
این در حالی است که در حال حاضر «حدود ۹۷ درصد دارو‌های موردنیاز در داخل کشور تولید می‌شود.» حیدر محمدی رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به این آمار توضیح داده: «فقط برخی از دارو‌های که صرفه اقتصادی نداشت در داخل کشور تولید نمی‌شد، اما اکنون با توجه به حمایت‌هایی که برای واحد‌های تولید کننده در نظر گرفته شده شاهد هستیم تمایل واحد‌های تولیدی به تولید اینگونه دارو‌ها نیز افزایش یافته است.» او همچنین ادامه داده: «تحریم‌ها هم نتوانسته کیفیت دارو‌های تولید داخل را کاهش دهد.»
کارنامه درخشان انقلاب اسلامی در حوزه بهداشت و درمان
آنطور که مشخص است پس از پیروزی انقلاب، کشورمان در حوزه بهداشت و درمان پیشرفت چشمگیری کرده است و حتی در زمینه تولید دارو نیز حرفهای زیادی برای گفتن دارد. در حالی که جنگ تحمیلی و تحریم‌های صورت گرفته علیه کشورمان می‌توانست بهانه‌ای برای عدم پیشرفت در حوزه‌های مختلف باشد، اما متخصصان حوزه سلامت از هیچ تلاشی دریغ نکردند و حتی تحریم‌ها را غنیمت شمردند و اقدامات موثری را برای ارتقای بهداشت و درمان در کشور انجام دادند. حالا دشمنان انقلاب اسلامی به دلیل بی‌اثر شدن دشمنی‌هایشان آرام و قرار ندارند چرا که کارنامه انقلاب اسلامی پس از گذشت ۴۴ سال با دستاورد‌هایی که کسب کرده، بیش از پیش درخشان‌تر شده است.
