سرویس جامعه جوان آنلاین – مهسا گربندی: سال‌ها پیش وقتی صحبت از اعتیاد به میان می‌آمد، کمتر کسی در ذهنش یک «زن معتاد» را تصور می‌کرد و در ذهن اکثریت، «معتاد» به صورت یک «مرد» آن هم با کمری خمیده و ظاهری ژولیده نقش می‌بست.
براساس آخرین آمار منتشر شده، حدود ۶درصد معتادان کشور زن هستند، زنانی که ممکن است یک همسر یا حتی یک مادر باشند و مسئولیت تربیت کودکانی را برعهده داشته باشند، اما حالا با گیر کردن در دام اعتیاد، نقش و مسئولیت تربیت فرزند خود را به کلی فراموش کرده اند و تنها فکر و ذهنشان به دنبال مواد مخدر است.
امروز رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا خبر از وجود ۱۵۰۰ زن معتاد متجاهر در کشور داده است. سردار مجید کریمی در این باره اظهار داشته: «حدودا ۱۵۰۰ زن معتاد متجاهر شناسایی شده که دارای شناسنامه هستند. بنا بر اعلام رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران، در پایتخت هزار زن معتاد متجاهر وجود دارد و ۵۰۰ نفر دیگر در سایر شهر‌ها هستند.
سردار کریمی با اشاره به این مسئله که در طرح‌های جمع‌آوری با توجه به کمبود ظرفیت به خانم‌های معتاد متجاهر کمتر توجه شده است، گفته: «ساماندهی این بانوان در دستور کار ستاد مبارزه با مواد مخدر و بهزیستی قرار گرفته است و به ما این قول را داده اند که تا پایان سال حتماً مراکزی را برای نگهداری خانم‌های معتاد در اختیار ناجا قرار بدهند.».
اما علت این کم توجهی به زنان معتاد متجاهر که رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا به ان اشاره کرده، چه بوده است؟ وقتی آسیب‌پذیری این قشر می‌تواند بسیاری را با فاجعه مواجه کند، چرا نسبت به انجام اقدامات مناسب در این زمینه غفلت شده است؟
سیدفرید براتی سده، مدیرکل پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی در این باره به خبرنگار «جوان آنلاین» می‌گوید: «بهزیستی در رابطه با ساماندهی معتادان متجاهر اعم از معتادان مرد و معتادان زن، مدیریت کار را به عهده دارد، اما براساس قانون، دستگاه‌های مختلفی نیز باید پای کار بیایند تا بتوانیم این مشکل را حل کنیم.»
او به اعلام آمار ۱۵۰۰ نفره زنان متجاهر درکشور از سوی پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا اشاره می‌کند و می‌گوید: «یک اختلاف عددی وجود دارد؛ ما معتقدیم که ۸۰۰ الی هزار زن معتاد متجاهر در کشور وجود دارد، اما پلیس مبارزه با مواد مخدر عدد ۱۵۰۰ نفری را اعلام کرده است. زیرا که تعداد زیادی از این «زنان» ممکن است معتاد باشند، اما متجاهر نیستند. همچنین باید گفت که بخشی از زنانی که در خیابان هستند، ممکن است کارتن خواب یا زنان بی خانمان باشند، اما معتاد نیستند. برخی از این زنان به واحد‌های غربالگری می‌آیند و ما آن‌ها را، چون متعاد متجاهر نیستند ترخیص می‌کنیم و چاره‌ای هم نداریم.»
بازگشت زنان معتاد متجاهر به زندگی پس از رهایی از دام اعتیاد و تلاش برای دوری آن‌ها از مواد مخدرمهمترین کاری است که باید به آن توجه شود، موضوعی که براتی سده نیز به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «برنامه‌های بعدی باید به سمت توانمندسازی و آموزش این زنان برود تا بتوانیم آن‌ها را به چرخه زندگی بازگردانیم. مراکزی را در این زمینه برای این دسته از افراد درنظر گرفته ایم که بیشتر شبیه به خانه می‌ماند، یا در خود مرکز یا در جا‌هایی که با سازمان فنی و حرفه‌ای هماهنگ شده است برای موضوع اشتغال و زندگی سالم آن‌ها تلاش می‌شود. مهمتر اینکه با این رویه این افراد به حال خود رها نمی‌شوند و همچنان تحت نظر مددکار اجتماعی می‌مانند. تقریبا در یکی دو سال گذشته روی توانمندسازی و مدیریت مورد متمرکز شدیم. خوشبختانه در برخی از استان‌ها اقداماتی در این زمانی انجام شده است و بخش مدیریت مورد را انجام داده ایم.»
مدیر کل پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی با اشاره به تفاوت در بازگرداندن زنان معتاد متجاهر به زندگی نسبت به مردان اظهار می‌دارد: «درمان معتادان خانم سخت‌تر از آقایان است و پیچیدگی خاص خودش را دارد؛ از یک طرف موضوع فیزئولوژیکی زنان بسیار مهم است و از طرف دیگر خانواده زودتر زنان را طرد می‌کند و او را نمی‌پذیرد که این موضوع در میان مردان کمتر اتفاق می‌افتد. متاسفانه انگی که به زنان معتاد می‌خورد به مراتب بدتر از مردان است که باید برای آن‌ها تلاش بیشتری انجام شود.»
براتی سده با بیان اینکه در تهران، ظرفیت برای راه اندازی مراکز نگهداری از زنان معتاد متجاهر محدود است، تصریح می‌کند: «در تهران پیدا کردن ساختمان و فضای مناسب برای ایجاد اینگونه مراکز سخت است، شهرستان‌های اطراف هم ملاحظات دیگری دارند که ممکن است مقام مسئولی بگوید همه معتادان در شهرستان ما نیاید؛ بنابراین باید گفت که ظرفیت در تهران به ما این اجازه را نداده که بهتر از این عمل کنیم.»
این مقام مسئول بهزیستی خبر از راه اندازی مرکز جدید نگهداری از زنان معتاد متجاهر می‌دهد و می‌گوید: «دو سال گذشته مرکزی برای نگهداری و ساماندهی زنان معتاد متجاهر راه اندازی کردیم و مرکز جدیدی که تاسیس شده بود توسط افرادی که بزه کار بودند آتش زده شد و سوخت. در حال حاضر یک مرکز با ظرفیت ۱۵۰ نفر در اختیار زنان معتاد متجاهر است و تا پایان ماه نیز یک مرکز دیگر با ظرفیت ۳۵۰ نفر توسط همکاران بهزیستی استان تهران افتتاح می‌شود و در اختیار نیروی انتظامی قرار می‌گیرد که با این دو مرکز می‌توان بخشی از مشکلات در این زمینه را حل کرد.»
با توجه به وعده مدیر کل پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی مبنی بر راه اندازی مرکز جدیدی برای ساماندهی زنان معتاد متجاهر و همچنین خبر رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا در باره اقدامات جدید برای جمع آوری این افراد، امید است که در آینده نزدیک شاهد بازگشت عده زیادی از زنان معتاد متجاهر به زندگی و توانمندسازی آن‌ها برای اشتغال باشیم.
