سرویس ایران جوان آنلاین: در همان روزهای نخست سال و زمانیکه سیل خسارات زیادی به چند استان وارد کرده و به مرزهای خوزستان رسیده بود، تعدادی از مسئولان عنوان کردند که این شهر سیلبندهایی دارد که میتواند از ورود سیل به شهرها و روستاها جلوگیری کند. اما وقتی شدت سیل افزایش یافت سرپرست فرمانداری ویژه دزفول با اشاره به افزایش دبی رودخانه دز به یک هزار و ۸۰۰ مترمکعب در ثانیه اعلام کرد: «قدرت و تحمل سیل بندهای دزفول به دلیل شدت آب تضعیف شدهاند.» بههرحال سیل از بسیاری از سیلبندها گذشت و خسارات زیادی به بار آورد. حدود یک ماه بعد از بحران سیل در خوزستان فرمانداران شهرستانهای سیلزده در جلسه قرارگاه بازسازی و نوسازی مناطق آسیبدیده حضور یافته و اولویت نگرانی خود را به خاطر تعیین نشدن متولی برای سیلبندهای احداثی در استان مطرح و اصلیترین خواسته آنها ترمیم و بازسازی سیلبندها به منظور پیشگیری از بحرانهای احتمالی اعلام شد. مثل همیشه این حرفها جدی گرفته نشد، اما یکماه پیش شورای مدیریت بحران خوزستان با تشکیل کارگروه مقابله با سیلاب، دیگر ابراز نگرانی نکرد بلکه نخستین اخطار سیل این استان در سال آبی آینده (۹۹- ۹۸) را صادر کرد و حالا معاون عمرانی استانداری خوزستان گفته برای مقاومت برابر سیلابهای احتمالی نیاز به ایجاد ۶۰۰ کیلومتر سیلبند وجود دارد.
اوایل مرداد ماه زمانی که شورای مدیریت بحران خوزستان با تشکیل کارگروه مقابله با سیلاب، نخستین اخطار سیل این استان در سال آبی آینده (۹۹- ۹۸) را صادر کرد، به خوبی میشد فهمید که هنوز کاری برای ایجاد سیلبندهای این استان صورت نگرفته است.
در آن زمان مدیرکل مدیریت بحران خوزستان با بیان اینکه اولین کار گروه مقابله با سیلاب براساس گزارشهای هواشناسی و برای پیشگیری از خسارتهای سیل احتمالی تشکیل شده است، گفت: «هواشناسی، بارشهای پاییز آینده را نرمال و نزدیک به نرمال اعلام کرده و با توجه به اینکه امسال با سیلبندهای متلاشی و رسوبات در رودخانهها و سدها مواجه هستیم، باید از هم اکنون برای مقابله با سیل احتمالی چاره اندیشی شود، این در حالی است که با وجود پیشبینی هواشناسی مبنی بر پاییز نرمال و زمستان خشک در سال گذشته، با سیل بیسابقه روبهرو بودیم.» کیامرث حاجیزاده از تشکیل کارگروههای بازسازی و ترمیم سیلبندها در ۱۱ شهرستان خبر داد و از فرمانداران دزفول، شوش، حمیدیه، دشت آزادگان، هویزه، اهواز، باوی، کارون، خرمشهر و شوشتر، خواست هرچه سریعتر با تشکیل این کارگروهها برای ترمیم سیلبندها اقدام کنند.
فقط هشدار میدهند و نگرانند!
مروری بر اخبار سیل و اقدامات پس از آن در خوزستان نشان میدهد که مسئولان فقط به ابراز نگرانی و هشدار و حرف زدن، سر خودشان را گرم کردهاند و با اینکه چند روزی به پاییز و بارشهای آن باقی نمانده است، بسیاری از شهرها و روستاها بدون دفاع در مقابل سیلهای احتمالی روزگار سپری میکنند. در خردادماه فرمانداران شهرستانهای سیلزده، نگرانی جدی خود برای جلوگیری از تکرار این بحران را مطرح و تعیین نشدن متولی برای سیلبندهای احداثی در استان را مشکل اصلی عنوان کردند. این در حالی بود که قبل از آن اعلام شده بود سیلبندهای مناطق مختلف به دلیل شدت آب ضعیف شدهاند و هر چند با تلاشهای ستاد مدیریت بحران و همکاری ارگانهای مختلف و با انجام چندین عملیات ترمیم و مرمت، این سیلبندها به حالت پایداری رسیدهاند، اما خیلی قابل اعتماد نیستند. حالا و با نزدیک شدن به بارشهای پاییزی معاون عمرانی استانداری خوزستان میگوید: «آنچه در خوزستان یک دغدغه و خواست عمومی است، بالا بردن تاب مقاومت استان برابر سیلابهای احتمالی آینده است و طبق مطالعهای که انجام شده است، باید ۶۰۰ کیلومتر سیلبند احداث کنیم.»
فاضل عبیات با بیان اینکه با توجه به سیلاب وسیع و طولانیمدتی که در استان خوزستان اتفاق افتاد، کارهای مربوط به بازسازی و نوسازی و همچنین آمادهسازی زمینهای کشاورزی انجام شد، به ۱۴ شهرستان آسیب دیده در پی سیل اخیر اشاره کرده و ادامه میدهد: «یکی از بحثهای خیلی جدی که در استان داریم، بحث حریم و بستر رودخانهها بود که در این زمینه تمام روستاهایی که تحت تأثیر سیلاب بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. نهایتاً سه راهبرد برای برخورد بدون نیاز به جابهجایی محل روستاها در نظر گرفته شد. تعداد ۱۵۰ روستا را میتوان با ترمیم سیلبندهای جناحین رودخانهها و احداث و تعمیر کانالهای سیلبند و اجرای سازه انتهای زهکشهای موجود، ایمنسازی کرد، آن هم بدون اینکه رقوم کف تمام شده منازل آن روستاها افزایش پیدا کند.» هر چند این مسئول هم مثل دیگر مسئولان ترجیح داده به ارائه آمار بپردازد و از میزان خسارات و تعداد خانهها و زمینهای زراعی آسیب دیده حرف بزند، اما حقیقت این است که کار عملی مهم و تأثیرگذاری برای ایجاد سیلبندها و جلوگیری از سیلابهای احتمالی در آینده صورت نگرفته است. سرپرست فرمانداری ویژه دزفول معتقد است احداث سیلبندها بخصوص در دزفول مربوط به سالهای گذشته بوده و مورد غفلت قرار گرفتهاند.
در همان زمان وقوع سیل هم محمد حیدری گفته بود: «سیلبندها فقط کنترل و ترمیم موقت میشوند، اما با عبور از بحران باید با استفاده از شرکتها و مهندسان مشاوره و انجام کارهای مطالعاتی نسبت به طراحی و استحکام دائمی این سیلبندها اقدام شود.» به گفته این مسئول وضعیت سیلبندهای دزفول تحت کنترل است و سیلبندها ظرفیت تحمل دبی آب تا ۲ هزار متر مکعب را دارند، اما بیشتر نگرانیها برای روستاهای پایین دست است. بههرحال از فروردین ماه تا الان همه حرف زدهاند و هشدار داده و ابراز نگرانی کردهاند و باید منتظر ماند و دید چه کسی از یک کار انجام شده خبر خواهد داد.