سرويس ايران جوان آنلاين: شرایط آبوهوایی و حاصلخیزی خاک از جمله دلایلی به شمار میرود که باعث رقم خوردن رونق کشاورزی در آذربایجان شرقی شده است. تولید حداکثری محصولات کشاورزی با حداقل میزان مصرفی آب، ایجاد اشتغال و تأمین قسمتی از بازارهای کشورهای همسایه در شمال و جنوب کشور از جمله مزایایی است که موجب شد تا از اوایل سال ۹۶ مجتمع گلخانهای ۵۰ هکتاری یکپارچه که ۳۰ هکتار آن تحت کشت گلخانهای است، با تکنولوژی کشت هیدروپونیک هلند آغاز شود؛ موضوعی که حالا باعث شده منطقه جلفای ارس در آذربایجان شرقی به یکی از ۱۰ گلخانه بزرگ جهان تبدیل شود تا علاوه بر تأمین نیاز داخلی گوشه چشمی نیز به بازارهای پرسود محصولات کشاورزی منطقه داشته باشد.
استان آذربایجان شرقی با تولید ۲/ ۹ میلیون تن محصولات کشاورزی ۵ درصد محصولات کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده است.
همچنین از نظر اراضی با ۵/۵ درصد اراضی کشاورزی معادل ۱۲۲۱ هزار هکتار، رتبه چهارم کشور را داراست. از نظر کشت محصولات باغی نیز رتبه پنجم کشوری را در میان سایر استانها با ۱۲۰ هزار هکتار و ۶/ ۲ درصد تولید محصولات باغی کشور برابر با ۸۴۹ هزار تن و نیز ۶/ ۲ درصد از اراضی زراعی آبی و دیم کشور را به خود اختصاص داده است.
ساخت مجتمع گلخانهای ۵۰ هکتاری
اهمیت ویژه ایجاد گلخانهها در زمینه مصرف حداقلی آب و تولید بسیار متنوع محصولات کشاورزی در تمامی طول سال از جمله مزایایی به شمار میرود که سبب شده تا ساخت و ترویج کشتهای گلخانهای در کشور از رونق خوبی برخوردار شود. در این میان، نقطه صفر مرزی در آذربایجان شرقی و نقطه صفر مرزی در حاشیه رود ارس، میزبان بزرگترین گلخانه کشور و خاورمیانه و حتی آسیاست که با تولید ۴۵۰ تن محصول در هر هکتار، رونق تولید و اقتصاد مقاومتی را تعبیر کرده و قرار است به زودی به یکی از ۱۰ گلخانه بزرگ جهان تبدیل شود.
این مجتمع گلخانهای ۵۰ هکتاری یکپارچه که ۳۰ هکتار آن تحت کشت گلخانهای است، از سال ۹۶ کشت خود را با تکنولوژی کشت هیدروپونیک هلند آغاز کرد و هم اکنون بیش از ۹۰ درصد محصول خود را تحت برند Atavita در بازارهای روسیه و کشورهای عربی به فروش میرساند. به گفته سرمایهگذاران بومی این شرکت، هدف از اجرای این پروژه علاوه بر انتقال تکنولوژی گلخانههای شیشهای هیدروپونیک به کشور، ایجاد اشتغال، ارزآوری و تولید محصول سالم و ارگانیک است. بزرگترین گلخانه کشور اکنون بیش از ۴۵۰ نفر را در امر کشت و تولید، مشغول به کار کرده که قرار است با راهاندازی فاز دوم توسعه که تا شهریور ماه محقق میشود برای هزار نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد کند.
در طرح توسعه این گلخانه که در کنار فاز اول قرار دارد، وسعت آن ۸۰ هکتار است که بیش از ۵۰ هکتار گلخانه یکپارچه شیشهای خواهد داشت و با اتمام آن در اواخر شهریور، این مجتمع به یکی از ۱۰ گلخانه بزرگ جهان تبدیل خواهد شد که سالانه ۲۵ هزار تن محصول را روانه بازار هدف صادراتی کند. بارزترین ویژگیهای این مجتمع گلخانهای، تولید محصولی با مصرف کمترین آب ممکن، افزایش ۱۰ برابری تولید، کاهش ۲۰ درصدی مصرف برق و کاهش مصرف ۱۵ درصدی گاز، کاهش آلایندههای زیستمحیطی و تغذیه بهتر گیاه و کاهش مصرف کود و در نهایت کاهش ضایعات نسبت به گلخانههای معمولی است. منطقه ارس هم اکنون به جز اواخر تابستان در چهار فصل سال محصول تولید میکند که قرار است با راهاندازی یک مجتمع گلخانهای دیگر در یکی از مناطق سردسیر استان، اواخر تابستان را هم به چرخه تولید خود بیفزاید.
رونق کشاورزی در گرو کشت گلخانهای
توسعه کشت گلخانهای سبب افزایش بهره وری اقتصاد کشاورزی و مدیریت راهبردی آب میشود، طوری که میتوان در یک فضای کوچک به چندین برابر افزایش کمی و کیفی تولیدات کشاورزی دست یافت و در حقیقت زمینه رونق این بخش را بیش از پیش فراهم ساخت. کشت گلخانهای در واقع نمادی از عبور کشاورزی سنتی به علمی است که صرفهجویی، اشتغالزایی، استفاده از حداقل زمین برای تولید محصول، افزایش کارایی مصرف آب، افزایش تولید برنامهریزی شده، قابلیت کنترل محصول و آفات، تولید و تنوع محصول به صورت خارج از فصل و تنظیم برنامه کشت مطابق با نیاز بازار از جمله مهمترین مزایای آن اعلام شده است.
رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به اینکه مهمترین ابزاری که میتواند کمک بزرگی به رونق تولید موفق کند بهرهوری است، بیان میکند: «با دنبال کردن سیاست بهرهوری در کشاورزی به رونق تولید دست مییابیم.» شاهرخ رمضاننژاد با بیان اینکه گلخانهها یکی از بهرهورترین روشهای تولید در کشاورزی است، میافزاید: «سهم بهرهوری در رشد کشور نیز در برنامه ششم دیده شده و بهرهوری به این معناست که با هزینه کمتر به تولید بیشتر دست یابیم.» وی با اشاره به اینکه مجریان بهرهوری به ویژه در زمینه کشاورزی بیشترین نتیجه را میبرند، تصریح میکند: «یکی از موضوعات مهم در زمینه کشاورزی آب است که با بهرهوری میتوان آب را به عنوان ذخیره و پسانداز برای بهرهور در نظر گرفت.»
رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی با تأکید بر نقش گلخانهها در بهرهوری ادامه میدهد: «در سطوح مختلف این امکان در اختیار تمامی متقاضیان قرار میگیرد و فرقی بین گلخانههای کوچک و بزرگ نیست.» این در حالی است که به ازای هر لیتر در ثانیه مصرف آب در هکتار میتوانیم بالغ بر ۳۰ تا ۴۰ تن صیفیجات در فضای باز برداشت کنیم و این در حالی است که در فضای گلخانهای تولید این محصول بین ۱۰ تا ۲۰ برابر افزایش مییابد. به گفته فعالان اقتصادی، فعالیت در حوزه گلخانه یکی از سودآورترین فعالیتهاست که اگر این فعالیت به صورت زنجیرهای دنبال شود میتواند سودآوری بیشتری داشته باشد.