هرچند در روزهاي آخر سال شنيدن صداي مهيب انفجار و بازي آتش و خون دور از انتظار نيست اما آمار 2 هزار و 700 نفري سوختگان سال 92 در حوادث چهارشنبه‌سوري باعث شده هيچ وقت صداي ترقه و نارنجك برايمان عادي نشود و با شنيدن اين صدا سعي كنيم جان سالم از مهلكه به در ببريم.
جشن گرفتن و برگزاري مراسم‌هاي خاص در چهارشنبه آخر سال، سنتي ديرينه است كه تغييرات عجيب و غريب آن در طول سال‌هاي گذشته به سمت و سوي خشونت و حادثه‌آفريني همه‌ساله مصدومان زيادي را روي دست بهداشت و درمان جامعه مي‌گذارد و آثار ناخوشايند آن تا پايان عمر همراه افراد آسيب‌ديده باقي خواهد ماند. به خصوص اينكه بر اساس آمارهاي موجود در ايران از هر 100فرد بيمار سوخته 10 بيمار مي‌ميرند و افراد زنده مانده نيز تا پايان عمر ناتوان هستند. اين در حالي است كه به گفته رئيس گروه پيشگيري از سوانح و حوادث مركز مديريت بيماري‌هاي غيرواگير وزارت بهداشت آسيب‌هاي منتسب به چهارشنبه‌سوري طي سال‌هاي اخير روند صعودي داشته و از سال 1387 ميزان رشد آن 5/2 برابر بوده است.
24 درصد از آسيب‌ديدگان رهگذر بوده‌اند اگر تصور مي‌كنيد حوادث چهارشنبه آخر سال مربوط به برخي سودجوياني است كه از هيجانات نوجوانان و جوانان براي تخليه انرژي خود در اين روز سوءاستفاده مي‌كنند و مواد محترقه خطرناك را در اختيار آنان قرار مي‌دهند، در اشتباهيد. بنا به تأكيد عليرضا مغيثي در مطالعاتي نشان داده شده است كه شدت آسيب افراد ناظر آتش‌بازي‌ها از مجريان هم شديدتر بوده است. وي تأكيد مي‌كند: بر اساس آمار موجود در حوزه معاونت‌هاي بهداشتي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور تعداد مصدومان چهارشنبه‌سوري سال گذشته (سال 1392) بالغ بر 2 هزار و 700 نفر برآورد مي‌شود كه اين رقم در مقام مقايسه با سال ما قبل آن 35 درصد رشد نشان مي‌دهد. به گفته مغيثي بيشترين آسيب‌ديدگان از ميان دانش‌آموزان و دانشجويان بودند (40 درصد كل موارد ثبت شده) كه در گروه سني 15تا 25 سال قرار دارند. همچنين در رتبه بعدي، 35 درصد كل موارد آسيب‌ها در گروه سني 10تا 14 سال رخ داده است و 5 درصد آسيب‌ديدگان نيز در گروه سني زير 6 سال بوده‌اند. بنا به تأكيد وي، بيش از نيمي از آسيب‌ديدگان در هنگام آتش‌بازي دچار آسيب شدند و 24 درصد يا رهگذر يا در حين تماشا دچار آسيب‌هاي چهارشنبه‌سوري شده‌اند.
تهران رتبه‌دار حوادث به گفته رئيس گروه پيشگيري از سوانح و حوادث مركز مديريت بيماري‌هاي غيرواگير در ميان استان‌ها، استان تهران رتبه اول را از نظر تعداد حادثه‌ديدگان داشته و رقم آن به 740 مورد گزارش شده است. به عبارتي 28 درصد كل موارد ثبت شده مصدومان چهارشنبه‌سوري در كل كشور مربوط به استان تهران است. بعد از تهران اما استان‌هاي آذربايجان شرقي و غربي بيشترين تعداد ثبت شده مصدومان چهارشنبه آخر سال را داشته‌اند. همچنين مردان چهار برابر زنان دچار آسيب‌هاي منتسب به چهارشنبه‌سوري مي‌شوند و 10 درصد آسيب‌ها در مناطق روستايي و 90 درصد در مناطق شهري روي مي‌دهد. بر همين اساس رئيس اورژانس تهران از استقرار 100 دستگاه آمبولانس در 100 نقطه شهر تهران و آمادگي نيروهاي اورژانس در چهارشنبه آخر سال خبر مي‌دهد. به گفته اسدالله موسوي در روزهاي منتهي به چهارشنبه آخر سال نيز 150 پايگاه اورژانس در شهر تهران به صورت 24ساعته آماده خدمت‌رساني هستند. رئيس اورژانس تهران با اشاره به آسيب‌شناسي سال گذشته تصريح مي‌كند: بيشترين مراجعات به اورژانس در سال گذشته مربوط به سوختگي، آسيب به چشم يا گوش، پيچ خوردگي مچ پا و قطع دست يا انگشتان دست مي‌شد.
چشم‌هايي كه ديگر نيستند!رئيس گروه پيشگيري از سوانح و حوادث مركز مديريت بيماري‌هاي غيرواگير 50 درصد آسيب‌هاي چهارشنبه‌سوري را آسيب ديدگي دست و پا مي‌داند اما به گفته وي شديدترين آسيب‌ها نيز مربوط به نواحي صورت و چشم است كه با 43 درصد شيوع در رتبه دوم قرار دارد.
وزير بهداشت هم كه خودش متخصص چشم‌پزشكي است دراين باره مي‌گويد: به‌دليل حوادث و بي‌احتياطي در چهارشنبه پايان سال مجبور شدم تعداد قابل‌توجهي چشم را تخليه يا پيوند كنم. حتي در سال‌هاي قبل نيز باعث فوت برخي از اين حادثه‌ديدگان شده است.
نظارت، فرهنگسازي و احتياط آنطور كه مغيثي مي‌گويد، وزارت بهداشت براي كنترل اين آسيب‌ها اقداماتي داشته و كميته بين‌بخشي هماهنگي براي پيشگيري از آسيب‌هاي منتسب به چهارشنبه‌سوري در مركز مديريت بيماري‌هاي غيرواگير معاونت بهداشت با همكاري ساير دستگاه‌ها انجام داده است.
وي ضمن توصيه به والدين درباره نظارت بر بازي و رفتارهاي فرزندانشان در اين شب‌هاي پر التهاب تأكيد مي‌كند: استفاده از عينك در هنگام آتش‌بازي از بسياري از آسيب‌هاي چشمي پيشگيري مي‌كند. در صورت بروز هرگونه آسيب به چشم بدون دستكاري به مراكز بهداشتي درماني يا مراكز مخصوص بيماري‌هاي چشم مراجعه كنيد. به باور وي همچنين فرهنگسازي در طول سال مي‌تواند در پيشگيري از اين حوادث نقش مهمي داشته باشد.
