كودكانمان چگونه رشد مي‌كنند؟

تربيت گلخانه‌ای در مهد‌ها به دور از فرهنگ اسلامي - ايراني

جوان آنلاين: مهد کودک یکی از پدیده های وارداتی یک سده ی گذشته کشور است که هنوز در برخی از موارد در آن از روش های تربیتی بیگانه با فرهنگ اسلامی – ایرانی استفاده می شود.

با توجه به حساسیت جایگاه این مراکز و لزوم یافتن مدلهای تربیتی منطبق بر ارزشهای اسلامی - ایرانی، بسیار ضروری است که در کنار کارکردآشکار این مراکز که نگهداری و سرگرم کردن کودکان در دنیای پرمشغله والدین است، به آسیب ها و کژکارکردی های این آن نیز توجه ویژه شود.

بی تحرکی اولین و شاید مهمترین آسیبی که این فضاها برای کودکان است، اگر در مهد فرزند تنها با یک سری حرکات و شعر خواندن مشغول می شود ولی در خانواده فرزند کنار دیگر اعضا تحرک و جنب و جوش بیشتری دارد. افزون بر بی تحرکی گرفتن قدرت خلاقیت در بازی های کودکانه یکی دیگر از مهمترین آسیب های مهد برای فرزندان امروز است نباید فراموش کرد که هر کودکی علاقه به یک نوع بازی خاص در محیط خانواده دارد ولی در مهد این کودک مجبور است در کنار دیگران، به یک بازی دیکته شده سرگرم شود.

در کنار بازی های دیکته شده به فرزندان نبود فضايي برای تحرک و جنب و جوش کودک از دیگر آسیب هایی است که فرزندان باید با آن دست و پنجه نرم کنند. امروز در هر خیابان یا کوچه‌ی شهر، فضای کوچک با تابلو و چند نقاشی دیواری مهد نام گرفته است بدون اینکه کارشناسان این مراکز به ضرورت تحرک در کودکان توجه ویژه یی داشته باشند.

اما آسیب مهد ها تنها در جنبه ی فیزیکی و کم تحرکی نیست، یکی از مهمترین آسیب های این مراکز ایجاد شخصیتی دوگانه برای کودک است؛ زیرا سنی که کودک به مهد می رود دوران شکل گیری شخصیت وی است و رفتارها و خاطرات کودکی خمیر مایه شخصیت فرد است، حال با توجه به این امر کودک در محیط خانواده و مهد با دو نوع برخورد متفاوت روبرو است و این خود موجب می شود دو شخصیت متفاوت و متضاد در وی شکل گیرد.

تربیت هدفمندی و یکسان بار آمدن شخصیت تعداد زیادی کودک در مهدها، یکی دیگر از آسیب هایی است که کودکان در زمان شکل گیری شخصیت خود با آن دست و پنجه نرم می کنند. در حالی که بسیاری از نیازهای کودکان در خانواده تأمین می شود ولی مهدها از تامین این سری از نیازها عاجزند زیرا مهد تنها وظیفه ی نگهداری و سرگرم کردن کودکان دارد تا کار کردن روی شخصیت و رفتار آنها.

تجاری شدن و جذب مشتری با برنامه های خاص یکی دیگر از آسیب هایی است که مهد ها را از رویکرد تربیتی خود دور نگه داشته در حالی که کودکان در سنینی هستند که باید اصول و ارزشها فرهنگی و خانواده را در آغوش والدین خود یاد بگیرند ولی آنها باید در مهد ها با انواع ورزش های وارداتی، رقص و آواز خوانی خود را مشغول کنند.

با این شرایط تربیتی باید از خانواده ها و مسوولانی که امور اجرایی و فرهنگی مهدها را در دست دارند سوال کرد که آموزش زبان های بیگانه و ورزش های وارداتی مانند ژیمناستیک و یوگا چه غرابت و نزدیکی با فرهنگ و ارزشهای ایرانی و اسلامی دارد؟

در پایان لازم است تاکید شود که هر چند مهد ها مکانی برای نگهداری و سرگرم کردن کودکان در دنیای پرمشغله والدین هستند ولی با توجه به آسیب های یاد شده ممکن است در آینده جامعه و خانواده یی که از این افراد شکل می گیرد دچار نارسایی های فراوانی شود زیرا در این مکان ها کمتر به کودکان ارزش و سنت های بومی تعلیم داده می شود.

در این زمینه لازم است خانواده ها و دست اندرکاران اجتماعی کشور با ارایه یک برنامه ی مدون و منطبق بر فرهنگ اسلامي - ايراني روش های دیگری برای تربیت و نگهداری کودکان ارایه دهند یا ساختار کنونی مهد ها را در کشور اصلاح کنند.

توجه به توصیه های بزرگان دینی یکی از مهمترین راهکارهایی است که می تواند کودک را در دنیای معاصر بیشتر در خانه و در آغوش والدین خود نگه دارد. امام صادق علیه السلام در حدیثی به نقل از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: "احبوا الصبیان و ارحموهم و اذا وعدتمو هم ففو لهم فانهم لایرون الا انكم ترزقونهم"؛ به كودكان محبت بورزید و مورد شفقتشان قرار دهید و هر گاه به آنان وعده ای دادید، وفا كنید. زیرا آنها شما را روزی دهنده خود می دانند.