دومـين كنـگره بزرگداشت انديشمند و شاعره فقيد، طاهر صفارزاده طي روزهاي آينده در تهران برگزار خواهد شد. كنگره بينالمللي جايزه ادبي - علمي طاهره صفارزاده براي زنده نگه داشتن ياد و نام آن انديشمند فقيد طراحي شده است. امسال بخش ويژهاي به عنوان «بانوي برگزيده فرهنگ» در اين كنگره قرار داده شده است.
مادر شاعران انقلابكنگره بينالمللي طاهره صفارزاده از سوي حوزه هنري برگزار ميشود. دليل اين كار را ميتوان به همكاري تنگاتنگ مرحومه صفارزاده با حوزه هنري در طول حيات وي و همچنين نقش پررنگ صفارزاده در شكلگيري حوزه هنري به عنوان پايگاه هنر انقلابي دانست.
وي از جمله كساني بود كه در ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي ايده تشكيل حوزه هنري را مطرح كرد. حوزه هنري با برگزاري اين كنگره به نوعي از زحمات طاهره صفارزاده قدرداني ميكند.
عليرضا قزوه مدير مركز آفرينشهاي ادبي حوزه هنري در اين باره ميگويد: طاهره صفارزاده با ارائه تشكيل حوزه هنري فضايي مناسب براي هنرمندان متعهد انقلاب اسلامي خلق كرد. نامآوران هنر و ادبيات كشور پس از انقلاب اسلامي، همه به نوعي به حوزه هنري متصل بودهاند.
قزوه ميافزايد: صفارزاده بهعنوان الگوي زن ايراني اسلامي و شاخصترين نماد زن هنرمند مسلمان مطرح است. ايشان در زندگي خود بخش زيادي از عمرش را وقف هنر انقلاب و قرآن كرد. صفارزاده جايزههاي بينالمللي بسياري را از آن خود كرد كه اكثر آن جوايز را كه شامل وجه مالي ميشد قبول نميكرد و به كساني كه مستمند هستند تقديم ميكرد. مدير مركز آفرينشهاي ادبي حوزه هنري با تأكيد بر اينكه صفارزاده در زندگي نيز بينياز بود، ادامه ميدهد: ايشان هر چه داشتند وقف مجروحين و معلولين انقلاب اسلامي كردند، چراكه معتقد بودند هر چه دارند از اين افراد است.
عليرضا قزوه تصريح ميكند: امثال طاهره صفارزاده براي شاعران كشورمان مادري كردند. سال گذشته كه يكي از داوران جايزه پروين بودم مشاهده كردم كه در طول دو سال نزديك به هزار كتاب شعر مستقل از زنان كشورمان منتشر شده است و در چنين فضايي جايزه طاهره صفارزاده نيز ميتواند در كنار جايزه پروين بدرخشد.
دردمندترين شاعر روزگار ما دكتر محمدرضا سنگري معتقد است طاهره صفارزاده دردمندترين شاعر روزگار ماست. اين شاعر و پژوهشگر ادبيات فارسي درباره جايگاه ادبي مرحوم طاهره صفارزاده ميگويد: آثار طاهره صفارزاده در محدوده طرح مسائل جامعه خودش متوقف نميشود. بسيار فراتر از اينها حركت ميكند. كوشش ميكند به انسان جهاني توجهي داشته باشد. به گونه ديگر، درد انسانها را در هر كجا كه باشند درد خودش ميداند و اين آموزه ارجمند ديني ماست كه هر كس در هر گوشه جهان فرياد مظلوميتي بشنود و پاسخ ندهد، مسلم نيست. ايشان مسلم و مسلمان واقعي بود. اين خانم بزرگوار نگاهش به جهان بود و درد انسان امروزي را درك كرده بود و اين درد را فرياد ميزد.
سنگري ميافزايد: هر چند قيصر امينپور به شاعر درد مشهور شده ولي شايد به جرئت ميتوانم بگويم كه دردمندترين شاعر روزگار خودمان را مرحوم طاهره صفارزاده ميدانم. اين استاد دانشگاه معتقد است: شايد متأثرترين شاعري كه در دوره تكوين شعري خودش تحت تأثير صفارزاده قرار گرفته است، زندهياد سلمان هراتي باشد. كاملاً ميشود در آثارش اين را ديد.
يكي از كارهاي برجسته فرهنگي مرحومه طاهره صفارزاده ترجمه قرآن كريم است. محمدرضا سنگري درباره اين ترجمه ميگويد: مخاطب اين ترجمه را بايد با تأمل بخواند و برابر نهادههاي فارسي كه ايشان انتخاب كرده است، ببيند كه ايشان چه اشرافي داشته است. ممكن است ديگران براي برخي از اين برابرنهادهها حرف و نظر داشته باشند ولي در مجموع وقتي شما اين ترجمه را ميخوانيد در مييابيد كه با كسي مواجه هستيد كه قرآن را خوب فهم كرده، تفسير خوانده، به لايههاي چندم قرآن دست پيدا كرده، سالها مطالعه كرده و رهاورد مطالعهاش حالا تبديل به چنين ترجمهاي شده است. سرودههايش هم به همين صورت بود.
سنگري ميافزايد: به همين دليل وقت تأليف كتابهاي درسي احساس كردم نميشود از ايشان صرف نظر كرد و من شعري كه درباره انتظار و حضرت حجت(عج) بود را براي كتاب درسي انتخاب كردم و اين شعر اكنون در كتابهاي درسي است.
شاعري كه به بيداري اسلامي توجه داشتميراحمد ميراحسان شاعر، منتقد و پژوهشگر ادبيات، سه دوره شعري را در زندگي طاهره صفارزاده برميشمرد. دوره اول زماني كه صفارزاده پيرو سبك نيمايي بوده، دوره دوم بعد از سفر وي به امريكا است كه افق ديد و معاني اشعار صفارزاده دچار تحول ميشود، دوره سوم نيز بعد از انقلاب است كه صفارزاده به مفاهيم انساني و اسلامي توجه پيدا ميكند و در اشعار خود از فرهنگ عظيم شيعي كمك ميگيرد.
ميراحسان درباره شعر صفارزاده در دهه 50 ميگويد: تمام شاعران درجه يك ايران همانند نيما، اخوان و شاعران نسل بعدي همچون منوچهر آتشي كارهاي خودشان را انجام داده بودند و همچنان ميراث فروغ مهمترين ميراث شعري مدرن زن معاصر ايراني تا اين زمان به شمار ميرفت و شعرهاي طاهره صفارزاده در دهه 50 همچون رايحهاي است كه سخن و تجربيات نويي را به ارمغان داشته است. طي سال 56- 55 عنصر ديني از يك سو و سادگي در عين استحكام نحوي و ساختار دستوري از سوي ديگر در شعرهايش ديده ميشود و طاهره صفارزاده از زبان قرآن به تجربه زبان فارسي بهره ميگيرد. در اين دوره، شاعره از نقطه نظر ريتم، آهنگ و تمپوي زبان تلاش زيادي داشته و به نوعي سادگي و روح آرمان نيمايي در شعرهايش هويداست.
اين پژوهشگر درباره دوره سوم شعري صفارزاده ميگويد: از مهمترين ويژگيهاي شعرهاي طاهره صفارزاده در اين دوره بايد به بيداري اسلامي اشاره كرد و شاعر در زبان، بيان، نگاه و افق شيعي كه از ذخيره عظيم فرهنگ شيعي است بهره ميگيرد و يك تنه به اين نوع شعر ميپردازد و بايد گفت ايشان از تمام كساني كه بعد از انقلاب شعر ديني ميسرودهاند يك سر و گردن بالاتر است و شايد فقط «م. مويد» با ايشان قابل قياس باشد.
بانوي برگزيده فرهنگامسال بخش ويژه انتخاب بانوي برگزيده فرهنگ به كنگره بزرگداشت طاهره صفارزاده افزوده شده است. سال گذشته و در اولين دوره برگزاري كنگره طاهره صفارزاده چند تن از بانوان ايراني كه فعاليتهاي مؤثر فرهنگي داشتهاند انتخاب و معرفي شدند. امسال اين انتخاب به صورت منسجمتر انجام شده است. عليرضا قزوه حتي احتمال اين را داده است كه درانتخاب بانوي برگزيده زنان شاعره از كشورهاي افغانستان و تاجيكستان نيز حضور داشته باشند. دوره جايزه ادبي- علمي «طاهره صفارزاده» در سه محور شعر، مقاله و پژوهش و پايان نامه برگزار ميشود. آيين اختتاميه اين رخداد فرهنگي روز يكشنبه 4مهرماه در حوزه هنري برگزار خواهد شد.