ادامه سیاست دوگانه پاکستان در قبال طالبان که با همکاری‌های امریکا و برخلاف ادعای واشنگتن درمبارزه با شبه نظامیان انجام می‌شود، وضع را به گونه‌ای رقم زده که ناتو را وادار به فرار از این کشور کرده است. ارتش پاکستان مدعی است که عملیات در منطقه وزیرستان جنوبی و اورکزائی را با موفقیت پشت سرگذاشته اما اخبار منتشره، خلاف آن را اثبات می‌کند. حملات ارتش پاکستان و نیروی هوایی امریکا همچنان به مناطق غربی و شمال غربی پاکستان ادامه دارد و هر روز اخباری از کشته شدن چند شبه نظامی در این مناطق مخابره می‌شود. از طرفی طالبان در سراسر پاکستان، عملیات انتحاری یا بمب‌گذاری انجام میدهد که اخیراً بیشتر هدفشان نیروهای ناتو است. در این میان طالبان کمتر به اسلام آباد و دولت حمله می‌کنند مگر برخی گروه‌های متحد طالبان که خرده حساب‌هایی با ارتش و دولت دارند. اکنون با مجموع اتفاقات رخ داده این سؤال پیش می‌آید که آیا پاکستان واقعاً در حال نبرد با طالبان است یا نمایش حمله میدهد. آیا بدنه ارتش پاکستان از اصول قومی خود عدول کرده و اکنون به روی هم ولایتی‌ها و هم کیشان قبیله نشین خود، شلیک می‌کنند؟ آیا می‌توان امیدوار بود که آنها دستور حمله به پسر عموهایشان را در وزیرستان شمالی و جنوبی و ایالت سرحد، عملیاتی کنند؟ در چنین فضایی است که ناتو متوجه یک واقعیت می‌شود و تصمیم به فرار می‌گیرد و خانم کلینتون اجرای تصمیم خود را آغاز می‌کند. او به جای آنکه ارتش امریکا را رودر روی طالبان پاکستان قرار دهد به کار امنیتی روی می‌آورد و نیروهای امنیتی را جایگزین سربازان می‌کند. این امر در آینده‌ای نزدیک رخ خواهد داد.
واقعاً ماجرا از چه قرار است و در پاکستان چه می‌گذرد؟!
فرار ناتو از پاکستان
در خبرها داشتیم که نشست بروکسل برای اعضای ناتو یک تصمیم جدید به ارمغان آورد. در کنار تصمیماتی برای اروپا و غیره، تصمیم گرفتند که امکانات مورد نیاز نیروهایشان را از پاکستان عبور ندهند بلکه مستقیماً از آسیای میانه راهی افغانستان کنند. بخشی از تجهیزات ناتو از طریق هوا و زمین مستقیماً از آسیای میانه به افغانستان ارسال می‌شود و بخش دیگری از طریق دریا، هوا و زمین و از راه پاکستان به آن کشور انتقال می‌یابد. آن بخشی از تجهیزات که از طریق پاکستان ارسال می‌شود پس از انتقال دریایی یا هوایی به این کشور از طریق محور استراتژیک اسلام آباد، پیشاور، کابل و از دل مناطق قبیله‌نشین سرحد و وزیرستان شمالی به کابل و دیگر مناطق افغانستان می‌رود. این محور از میان نیروهای طالبان عبور می‌کند و طبیعی است که خطرات بسیاری بر سر راه این انتقال وجود دارد. ارتش پاکستان اعلام کرده که برای امن کردن این مناطق تلاش می‌کند. هواپیماهای بدون سرنشین امریکا هم مدام این مناطق را هدف قرار می‌دهند اما طالبان، مواضع خود را تغییر داده و اکنون هر جا که بتوانند، ضربات خود را بر ناتو و امریکا وارد می‌کنند.
در جدیدترین حملات طالبان پاکستان علیه ناتو، 140 دستگاه خودروی سنگین شامل 60 تانکر سوخت رسان و 80 کامیون مواد غذایی در 50 کیلومتری اسلام آباد به آتش کشیده شد. این اقلام برای نیروهای ناتو در افغانستان فرستاده می‌شد. در پی این حمله که هفت کشته و پنج زخمی برجای گذاشت، اعضای ناتو به فکر چاره اندیشی افتادند و تصمیم به تغییر مسیر گرفتند. اکنون آنها باید از طریق هوا، امکانات را به افغانستان منتقل کنند یا از دو مسیر شمالی - جنوبی، آسیای میانه را به شمال افغانستان وصل سازند. یک مسیر محور دوشنبه - قندوز است که با عبور از استان بغلان و مناطق حساس پل شمری و تونل سالنگ به کابل می‌رسد. با توجه به اینکه بیشتر چالش امریکا و ناتو با طالبان در شمال، شرق و جنوب شرقی افغانستان است این مسیر بسیار اهمیت دارد. از همین رو، طالبان یکی از نقاط تمرکز خود را روی این محور قرار داده و ناتو را در مناطق کوهستانی بغلان، غافلگیر می‌کند
مسیر بعدی محوری است که از ازبکستان و از شهرهایی چون بخارا، شیرآباد و ترمه عبور می‌کند. و در خاک افغانستان وارد استان بلخ می‌شود. این محور در ادامه از طریق سمنگان به منطقه حساس پل شهری و تونل سالنگ می‌رسد و با عبور از کوهستان‌های بلندتر از چهار هزار متر به کابل می‌رسد. به این ترتیب ناتو اگر فقط بخواهد از طریق آسیای میانه امکانات انتقال دهد، در تیررس طالبان قرار خواهد گرفت، این وضعیت ادامه حضور امریکا و ناتو در افغانستان و عملیات آینده آنها در قندهار را با مشکلات عدیده مواجه خواهد کرد. اگر امریکا می‌خواهد در قندهار عملیات کند و ریشه طالبان را بخشکاند آیا با این محدودیت‌ها خواهد توانست یا راه‌های دیگری را خواهد رفت؟!
واقعیتی که هویدا شد
تصمیم جدید ناتو، محصول عملکرد ارتش و دولت پاکستان درمقابل طالبان است. در واقع آنها فهمیده‌اند که امریکا به دنبال کسب پیروزی واقعی در افغانستان نیست (توان آن را هم ندارد) بلکه به دنبال خروج آبرومندانه از باتلاق خود ساخته است. امریکا یی‌ها می‌خواهند از افغانستان فرار کنند اما ابتدا می‌خواهند خود را پیروز نشان دهند و بگویند اهدافشان در این کشور محقق شده است. سپس با جایگزین کردن نیروهای امنیتی به جای اکثریت نیروهای نظامی و استقرار چند هزار سرباز، عملاً از افغانستان فرار کنند. به این ترتیب پاکستان با دستگیری فرماندهان ارشد طالبان (پنهان سازی آنها) و مبارزه با طالبان، مخالفت خود یا رده‌‌های پایین این گروه، می‌کوشد که حمایت امریکا را جلب کرده و کمک‌های چند میلیاردی را دریافت کند. پاکستان در حال حاضر به چین نزدیک شده و همکاری‌های خود با این کشور را تقویت کرده است. امریکا هم در چار چوب امتیازاتی که اخیراً به چین میدهد، مخالفت علنی با این روابط ندارد. واشنگتن می‌خواهد محور چین، پاکستان، افغانستان را جایگزین محور پاکستان، افغانستان، ایران نماید. پاکستان اگر می‌خواست با طالبان مقابله کند باید مدارس دینی را پلمب می‌کرد اما چنین نکرده است. چرا که در میان دولتمردان، نمایندگان مجلس و ارتشی‌ها، هم کیشان و بستگان قبیله‌نشین بسیار است. قبیله نشینانی که عضو طالبان هستند. برخی هم معتقدند امریکا خود به طالبان کمک می‌کند تا جنگ ادامه یابد و امکان بهانه حضور نامشروع آنها در منطقه از بین نرود.
پس از جمله سنگین طالبان به کاروان ناتو، وزیر کشور پاکستان با خونسردی گفت که این حملات را مورد بررسی قرار خواهد داد و با عوامل آن برخورد خواهد کرد. بلافاصله طالبان مسئولیت تمام حملات به ناتو در افغانستان و پاکستان را برعهده گرفت. آیا آقای رحمان مالک نمی‌داند چه کسانی فرماندهی عملیات علیه ناتو را داشته‌‌اند؟ او به خوبی این مسأله را می‌داند اما این را هم متوجه شده که امریکا یی‌ها ماندنی نیستند و او می‌ماند و طالبان و قبیله نشین‌ها پس نباید خیلی به طالبان فشار بیاورد. از طرفی کشورش به کمک‌های امریکا نیاز‌مند است پس باید نمایش مبارزه بدهد.
فصل تقسیم غنائم در پاکستان
اعضای غیر امریکا یی ناتو این واقعیت را فهمیده‌اند و حاضر به هزینه دادن بیشتر نیستند. پاکستان اما یک ضرر می‌کند و آن کاهش کمک‌های غربی‌هاست که به بهانه کاهش بودجه ناتو ناشی از بحران اقتصاد جهانی انجام می‌شود. ناتو یک راه جدید هم پیدا کرده است و آن راهی است که روسیه به آنها داده تا تجهیزات را با قطار به آسیای میانه بیاورند و از آنجا به افغانستان بفرستند. آنها دلیل این تغییر مسیر را چنین تحولی عنوان می‌کنند اما انتخاب مسیر پرخطر آسیای میانه چیزی را تغییر نمی‌دهد آنها در تیررس طالبان هستند تا بازی پاکستان و امریکا به هم نریزد. این رسم امریکا ست که در موقع سختی همه را به یاری می‌خواند و در هنگام تقسیم غنائم دیگران را فراری میدهد. غنیمت امریکا یی‌ها در پاکستان، امنیتی کردن فضای این کشور است و آنها می‌خواهند خودشان مدیریت انحصاری این فضا را داشته باشند. امریکا به بهانه بمب‌گذاری نافرجام میدان تایمز نیویورک که به طالبان پاکستان نسبت داده شد درحال قبضه کردن کامل پاکستان به لحاظ امنیتی است و طالبان در آینده نقش‌های کلیدی برای امریکا در مقابله با چین، روسیه و ایران بازی خواهد کرد.
