جوان آنلاین: تازهترین آمار شاخص قیمت تولیدکننده در تابستان ۱۴۰۴ از افزایش قابلتوجه هزینه تولید در کشور حکایت دارد که آرام و تدریجی به سفره خانوارها راه پیدا میکند و سبک زندگی را تحت تأثیر قرار میدهد. قیمتهایی که تولیدکنندگان برای کالا و خدمات خود دریافت میکنند، نسبت به فصل گذشته بالا رفته و در مقایسه با سال قبل جهشی چشمگیر داشته است. بنابراین این تحولات به معنای فشار مضاعف بر زنجیره قیمتها و افزایش هزینه زندگی در ماههای پیش رو تلقی میشود.
شاخص قیمت کل تولیدکننده در تابستان ۱۴۰۴ به عدد ۳۴۰/۴ رسیده است که بیانگر وضعیت هزینه تولید در اقتصاد است و نشان میدهد تولیدکنندگان امروز برای عرضه همان کالاها و خدمات، هزینهای بسیار بالاتر از سالهای گذشته متحمل میشوند. افزایش این شاخص معمولاً پیشدرآمدی برای رشد قیمت مصرفکننده است و از همین رو اهمیت آن فراتر از یک گزارش تخصصی اقتصادی ارزیابی میشود.
بررسی تغییرات فصلی شاخص قیمت تولیدکننده نشان میدهد، قیمتها در تابستان ۱۴۰۴ نسبت به بهار همان سال ۱۰/۲ درصد افزایش یافتهاند. این رشد فصلی بیانگر آن است که در بازهای کوتاه، فشار هزینهها بر دوش تولیدکنندگان بهطور محسوسی بیشتر شده است. به زبان ساده، تولیدکنندهای که در فصل بهار محصول خود را با قیمت مشخصی عرضه میکرد، در تابستان ناچار شده همان محصول را با قیمتی بالاتر بفروشد تا بتواند هزینههای خود را پوشش دهد. این افزایش هزینهها در نهایت مسیر خود را به بازار مصرف باز میکند و بر الگوی خرید خانوارها اثر میگذارد.
در میان بخشهای مختلف اقتصادی، کشاورزی بیشترین افزایش قیمت فصلی را تجربه کرده است. تورم فصلی ۲۱ درصدی در این بخش نشان میدهد هزینه تولید محصولات کشاورزی با سرعتی بالاتر از سایر بخشها رشد کرده است. این موضوع برای سبک زندگی خانوارها اهمیت ویژهای دارد، زیرا محصولات کشاورزی سهم مستقیمی در سبدغذایی مردم دارند. افزایش هزینه تولید در این بخش میتواند به افزایش قیمت موادغذایی منجر شود و انتخابهای روزمره مصرفکنندگان را محدودتر کند. در مقابل، بخش معدن با تورم فصلی ۷/۱ درصدی کمترین رشد را ثبت کرده است، هرچند همین میزان نیز به معنای افزایش هزینه تولید در این حوزه محسوب میشود. مقایسه شاخص قیمت تولیدکننده در تابستان ۱۴۰۴ با مدت مشابه سال قبل نیز نگرانکننده است، زیرا تورم نقطهبهنقطه ۴۶/۱ درصدی نشان میدهد قیمتهای دریافتی تولیدکنندگان نسبت به تابستان سال گذشته تقریباً ۱/۵ برابر شده است. این رشد شدید بیانگر آن است که افزایش هزینهها فقط محدود به نوسانات کوتاهمدت نیست و روندی پایدارتر به خود گرفته است. در چنین شرایطی، انتظار کاهش قیمتها در بازار مصرف چندان واقعبینانه به نظر نمیرسد.
بخش تولید، انتقال و توزیع برق در این مقایسه بیشترین افزایش را تجربه کرده است. تورم نقطهبهنقطه نزدیک به ۹۵ درصد در این گروه نشان میدهد هزینههای مرتبط با انرژی بهشدت افزایش یافتهاند. انرژی یکی از نهادههای اصلی تولید در تمامی بخشها به شمار میرود و رشد قیمت آن میتواند بهصورت زنجیرهای بر قیمت سایر کالاها و خدمات اثر بگذارد. این وضعیت در نهایت به افزایش هزینههای روزمره خانوارها، از قبوض انرژی گرفته تا قیمت کالاهای مصرفی، منجر میشود.
تورم سالانه شاخص قیمت تولیدکننده نیز روندی صعودی را نشان میدهد. در چهار فصل منتهی به تابستان ۱۴۰۴، میانگین قیمتهای تولیدکننده ۳۸/۵ درصد افزایش یافته است. این رقم در مقایسه با فصل قبل بیش از شش واحد درصد رشد داشته و نشان میدهد فشار تورمی در حال تشدید است. استمرار این روند به معنای آن است که تولیدکنندگان در یک سال گذشته بهطور مداوم با افزایش هزینهها مواجه بودهاند و این موضوع بهتدریج بر قدرت خرید مصرفکنندگان تأثیر گذاشته است. رشد هزینه تولید به تغییر رفتار مصرفی خانوارها از کاهش مصرف برخی کالاها گرفته تا جایگزینی ویژندها و تغییر الگوی خرید منجر میشود. بنابراین خانوارها در چنین شرایطی ناچار میشوند مدیریت دقیقتری بر هزینههای خود اعمال و اولویتهای مصرفیشان را بازتعریف کنند. این تغییرات آرام و تدریجی رخ میدهد، اما اثر آن در بلندمدت بر کیفیت زندگی قابل مشاهده است. در مجموع، آمارهای تابستان ۱۴۰۴ نشان میدهد فشار تورمی در سطح تولید همچنان بالاست و نشانهای از کاهش آن دیده نمیشود. این وضعیت هشداری جدی برای سیاستگذاران اقتصادی محسوب میشود، زیرا کنترل تورم تولیدکننده میتواند نقش مهمی در مهار تورم مصرفکننده داشته باشد.
