جوان آنلاین: کتابفروشان در روز‌های جنگ و بعد از آن شرایط سختی را تجربه می‌کنند، زیرا خرید مردم روی کالا‌های اساسی متمرکز شده‌است، در چنین شرایطی ضرورت حمایت حقیقی و سریع از این گروه بیش از گذشته شده است.
به گزارش ایرنا، کتابفروشان یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌ها در بازار هستند، به همین دلیل شاید بتوان گفت در روز‌های جنگ ۱۲ روزه و بعد از آن بیشترین آسیب را دیدند، زیرا در این مدت توجه مردم به تأمین کالا‌های ضروری معطوف شده‌است و به همین دلیل کمتر کسی به کتاب و دیگر کالا‌های فرهنگی فکر می‌کند.
هومن بخشی، مدیر کتابفروشی «دیدآور» در خیابان انقلاب است، او فروش تیر ۱۴۰۴ را کمتر از نصف، نسبت به روز‌های قبل از جنگ اعلام می‌کند. در چنین شرایطی شرکت‌های پخش و ناشران هم فروشی ندارند، زیرا فروش در کتابفروشی است که این چرخه را به راه می‌اندازد.
یکی از درخواست‌های کتابفروشان در روز‌های جنگ و بعد از آن، به عقب افتادن زمان پرداخت چک‌های شرکت‌های پخش است. این در حالی است که مدیر کتابفروشی دیدآور شرکت‌های پخش را فاقد این توانایی می‌داند، زیرا آنها هم باید چک‌های خود به ناشران را پرداخت کنند، در ایران شاید یک یا دو شرکت پخش توانایی به عقب انداختن چک‌ها را داشته‌باشند.
به گفته بخشی، کتاب از سبد خرید مردم خارج شده‌است. پیش از جنگ هم کتاب به دلیل هزینه بالای کاغذ، چاپ و صحافی هزینه بالایی داشت که بر کاهش خرید این کالای فرهنگی تأثیر مستقیم گذاشته‌بود.
طرح‌های فصلی و ارائه یارانه خرید کتاب با کد ملی یکی از روش‌هایی بود که مردم را به کتاب می‌رساند و به این دلیل که فروش توسط کتابفروشان انجام می‌شد، حلقه‌های دیگر نشر یعنی ناشران و شرکت‌های پخش هم از آن سود می‌بردند. به همین دلیل برگزاری طرح فصلی در این روز‌ها بی‌تأثیر نیست و به گفته مدیر کتابفروشی دیدآور اجرای این طرح‌ها می‌تواند مانند مسکن عمل کند. او تأکید دارد که برای حل مشکلات نشر باید وضعیت اقتصادی کشور بهبود پیدا کند تا در آن صورت مردم بتوانند کتاب بخرند.
کتاب همیشه در آخرین رتبه انتخاب کالا از سبد خرید خانواده‌ها قرار دارد و ممکن است خیلی زود و با کوچک‌ترین تهدید همان جایگاه را هم از دست بدهد. مدیر کتابفروشی «علامه» تبریز با بیان این جملات، گفت: طبیعی است کتاب در زمان بحران کمتر مورد توجه قرار بگیرد. وقتی مردم از نظر روحی و روانی در حال عادی نیستند، طبیعی است که به کتاب فکر نکنند. در چنین شرایطی اگر افراد پس‌انداز داشته‌باشند، کالای ضروری و عمومی مانند برنج و روغن می‌خرند. هنوز هم شرایط عادی نشده‌است.
مدیر کتابفروشی علامه چندین سال است که طرح‌های حمایتی را که توسط مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می‌شود، دنبال می‌کند. به گفته او بعد از ۱۵ یا ۱۶ دوره برگزاری، طرح‌های فصلی، تکمیل و ضعف‌های آن رفع شده‌بود. مردم به طرح‌های فصلی عادت کرده‌بودند و برای استفاده از یارانه در کتابفروشی‌ها حاضر می‌شدند، اما لزوم خرید در سامانه «بازار کتاب» همه چیز را تغییر داد.
کاهش فروش حتی برای کتابفروشانی که در روز‌های جنگ فعال و به نوعی پناهی برای مردم بودند، هم اتفاق افتاده‌است. به گفته مدیر کتابفروشی «خانه آبی» فروش کمتر از یک پنجم قبل از جنگ است.
علی محسنی که در یک ملک اجاره‌ای فعالیت می‌کند، ماه قبل هم به سختی توانست اجاره را پرداخت کند و این ماه می‌خواهد با صاحب ملک گفتوگو و او را راضی کند تا دریافت اجاره را به ماه بعد بسپارد، اما به گفته او شرکت‌های پخش چک‌ها را به اجرا گذاشتند و نمی‌توانند آن را به تعویق بیندازند.
او در برنامه داشت خرید «سرکلاس» (لوازم‌التحریر و کیف) انجام دهد، اما با تغییر شرایط، شاید نتواند این کار را انجام دهد، این در حالی است که بخش قابل‌توجهی از درآمد کتابفروشی‌ها از فروش لوازم‌التحریر و موارد مورد نیاز برای سال تحصیلی در اواخر شهریور تأمین می‌شود.
به گفته مدیر کتابفروشی خانه آبی، کتاب و لوازم‌التحریر، کالای اساسی نیستند و اگر تا شهریور ماه شرایط به حالت عادی برنگردد، شاید در شش ماه دوم به این جمع‌بندی برسیم که فروشگاه را تعطیل کنیم.
شرایط کتابفروشان در روز‌های بعد از جنگ به مرحله حساسی رسیده‌است و مسئولان هر چه زودتر باید اقداماتی برای حمایت از این گروه برنامه‌ریزی کنند. اگر از کتابفروشان حمایت شوند، سایر حلقه‌های نشر هم از آن حمایت منتفع خواهند شد و اگر کتابفروشان آسیب ببینند، تأثیر آن بر تمام حلقه‌ها مشاهده خواهد شد. مسئله اصلی لزوم پرداخت اجاره فروشگاه است و در مرحله بعد کتابفروشان باید بتوانند چک‌های خود را پرداخت کنند. برای تمام این موارد نیاز است تا مسئولان دغدغه‌مند به فکر تأمین مالی فعالان حوزه نشر باشند تا بتوان این دوره سخت را با کمک یکدیگر پشت سر گذاشت.
