جوان آنلاین: در روز‌هایی که دود و آتش جنگ ۱۲روزه دوباره یادآور خاطرات دفاع مقدس شد، یک تصویر واقعی از استمرار سازندگی در سایه تهدید‌ها در برابر مردم ایران قرار گرفت: پروژه‌های عمرانی و زیرساختی متوقف نشدند. در میانه حملات وحشیانه صهیونیست‌ها، بخش‌هایی مثل قرارگاه خاتم‌الانبیا نه‌تنها از صحنه کنار نرفتند، بلکه در همان روز‌های پرتنش، برنامه‌های توسعه‌ای را ادامه دادند. بازدید اخیر معاون اول رئیس‌جمهور از این مجموعه، بخشی از واقعیت این استمرار را شفاف کرد، واقعیتی که نشان می‌دهد بسیاری از پروژه‌های راهبردی از نفت‌و‌گاز تا آب و حمل‌ونقل عمومی، بدون تعطیلی در دست اجرا مانده‌اند.
قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا امروز در اغلب پروژه‌های عمرانی کلان کشور نقش دارد، از توسعه پالایشگاه‌ها تا انتقال آب میان‌حوزه‌ای، از ساخت خطوط ریلی تا اجرای طرح‌های نیروگاهی. اگرچه نام این قرارگاه در دهه‌های گذشته بیشتر با سدسازی و پروژه‌های نفت‌و‌گاز شناخته شد، اما حالا حضور آن در حوزه‌های متنوع‌تری، چون زیرساخت‌های دیجیتال و شهری هم دیده می‌شود.
در روز‌های جنگ ۱۲روزه که حملات صهیونی زیرساخت‌های حیاتی را هدف گرفت، جریان تولید و عملیات فنی در پروژه‌های خاتم متوقف نشد. در اغلب کارگاه‌های نفتی، پروژه‌های انتقال آب و خطوط ریلی، نیروی انسانی بومی و ماشین‌آلات سنگین طبق برنامه فعال بودند. این وضعیت نتیجه دو عامل است: آمادگی فنی و تجربه بحران‌زیستی. بسیاری از نیرو‌های فنی این قرارگاه، کار در شرایط دشوار امنیتی و اقلیمی را تجربه کرده‌اند و توقف‌ناپذیری این عملیات ریشه در همین تجربه دارد.
مدیریت همزمان تهدید و پروژه
در شرایطی که زیرساخت‌های انرژی کشور هدف نخست حملات مستقیم و غیرمستقیم دشمن قرار گرفت، تثبیت جریان تولید و انتقال انرژی به دوش همین پروژه‌های فنی بود. بخش بزرگی از خطوط لوله، تأسیسات تقویتی و ایستگاه‌های میانی نفت‌و‌گاز، از سوی قرارگاه خاتم توسعه و
نگهداری می‌شود.
نکته قابل توجه این است که عملیات نگهداری و توسعه خطوط انتقال در میانه تهدیدات، نیازمند هماهنگی گسترده میان نهاد‌های امنیتی، لجستیکی و فنی است. همین هماهنگی موجب شد برنامه‌های تعمیرات دوره‌ای و پروژه‌های در حال احداث حتی در روز‌هایی که محدودیت تردد یا هشدار امنیتی وجود داشت، معلق نشود. این شیوه مدیریت، عملاً مدل مهندسی- عملیاتی خاصی است که در سال‌های قبل در شرایط تحریم و تهدید آموخته شده و حالا در بحران‌های نظامی هم پاسخگو است.
سرمایه انسانی، مهم‌ترین نقطه اتکا
یکی از دلایل اصلی پایداری عملیات در دل بحران، نیروی انسانی جوان و متخصص است که در سال‌های اخیر در پروژه‌های بزرگ خاتم تربیت شده‌اند. این نیرو‌ها اغلب بومی همان مناطقی هستند که پروژه‌ها در آن اجرا می‌شود، به‌ویژه در مناطق نفت‌خیز جنوب یا طرح‌های انتقال آب در مناطق مرکزی و مرزی.
همین نیروی بومی، مزیت بزرگی برای اطمینان از استمرار کار در شرایط تهدید و مسدود شدن مسیرهاست. به‌علاوه، بسیاری از قطعات و ماشین‌آلات موردنیاز پروژه‌ها، یا در داخل ساخته می‌شود یا موجودی قابل اتکایی از قبل در انبار‌ها ذخیره شده است. این دو عامل یعنی نیروی بومی و خوداتکایی نسبی، باعث شده تعطیلی ناگهانی در پروژه‌های کلان کمتر رخ دهد.
پروژه‌های پرریسک، تعهد بی‌وقفه
قرارگاه خاتم در بسیاری از پروژه‌های پرریسک ورود کرده که بعضی پیمانکاران خصوصی یا حتی شرکت‌های دولتی از اجرای آن صرف‌نظر کرده‌اند. در همین جنگ ۱۲روزه، برخی از همین پروژه‌ها که در مناطق مرزی یا مناطق حساس انرژی فعال بودند، نیازمند حفاظت مضاعف بودند. با این‌حال، کارگاه‌های عملیاتی تعطیل نشد.
این روحیه «زمینی ماندن» کار، از سال‌های جنگ تحمیلی در این مجموعه نهادینه شده و در دهه‌های اخیر با تخصص‌های جدید مهندسی ترکیب شده است. نتیجه آن، ترکیب تجربه‌های مهندسی پیشرفته با همان حس مسئولیت‌پذیری میدانی است که در بحران‌های طبیعی و تهدیدات امنیتی بار‌ها آزموده شده است.
پیوستگی کار، مکمل امنیت اقتصادی
در یک نگاه کلان، استمرار کارگاه‌های سازندگی در بحران، تأثیر مستقیم بر امنیت اقتصادی دارد. بسیاری از خطوط انتقال انرژی، تولید پالایشگاهی یا شبکه‌های آب‌رسانی اگر حتی چند روز متوقف شوند، فشار مضاعفی به بازار انرژی و زنجیره تأمین کالا وارد می‌کنند.
