جوان آنلاین: کانال تلگرامی اندیشکده تهران نوشت:
بنیامین نتانیاهو را باید تقریباً چیره دستترین سیاستمدار اسرائیلی دانست. او در طول سالهای متمادی حضور در قدرت با چالشهای متعددی روبهرو بوده است. یکی از مهمترین چالشهای پیشروی نتانیاهو پروندههای قضایی گشایش یافته علیه اوست.
پیشزمینه و شروع تحقیقات
از سال ۲۰۱۶، پلیس اسرائیل تحقیقاتی درباره فعالیتهای مالی و روابط نتانیاهو با افراد و شرکتهای مختلف آغاز کرد که به تشکیل چهار پرونده قضایی اصلی منجر شد که از آنها با عنوان، «پروندههای هزاران» یاد میشود. در نوامبر ۲۰۱۹، آویخای مندلبلیت، دادستان کل وقت اسرائیل، رسماً علیه نتانیاهو کیفرخواست صادر کرد و او به اولین نخستوزیر اسرائیل تبدیل شد که در زمان تصدی پست خود با اتهامات جنایی روبهرو میشود.
پرونده ۱۰۰۰: هدایای غیرقانونی
اساس اتهامات نتانیاهو در این پرونده دریافت هدایای گرانقیمت و غیرقانونی از سرمایهدارانی همچون آرنون میلشان و جیمز پکر است. دریافت این هدایا ظن رشوه گرفتن را علیه نتانیاهو و همسرش برانگیخته است؛ این هدایا شامل سیگار برگ، شامپاین و جواهرات بوده است. در کیفرخواست این پرونده آمده نتانیاهو از نفوذ خود برای منافع شخصی این افراد بهره گرفته است.
عامیت حداد، وکیل نتانیاهو در پاسخ به این اتهامات میگوید نخست وزیر هیچ اقدام ویژهای به نفع این افراد انجام نداده است. به نظر میرسد این پرونده در نهایت میتواند منجر به صدور احکام جریمه مالی شود و به تنهایی نمیتواند کارنامه سیاسی بی بی را باطل کند. البته اثر منفی روی محبوبیت او گذاشته است.
پرونده ۲۰۰۰: ارتباط با رسانهها
در این پرونده نتانیاهو متهم به توافقی غیرقانونی با «آرنون موزس» صاحب پیشین روزنامه «یدیعوت آخرونوت» برای ارائه پوششی مثبتتر از اقدامات کابینه در ازای وضع برخی قوانین به نفع این روزنامه مانند معافیتهای مالیاتی است. این پرونده در حال دادرسی است و نتانیاهو در آن به پرداخت رشوه، خیانت در امانت و سوء استفاده از قدرت متهم است. او با رد این اتهامات مدعی است پس از دیدار با موزس پیش از انتخابات ۲۰۱۵ هیچ تغییری در نوع پوشش انتقادی این رسانه درباره کابینه نتانیاهو ایجاد نشد.
پرونده ۳۰۰۰: زیردریاییها و کشتیهای جنگی
این پرونده به معامله خرید زیردریاییها و کشتیهای جنگی از شرکت آلمانی «تیسنکروپ» به ارزش ۲ میلیارد یورو مربوط است که ادعا شده فساد مالی و رشوه در آن رخ داده و افراد نزدیک به نتانیاهو، از جمله وکیلش دیوید شیمرون، از آن سود بردهاند. در این پرونده اتهامی به صورت مستقیم متوجه نتانیاهو نشد ولی درباره او نیز تحقیق شد. دادگاه اسرائیل نتانیاهو را از داشتن نقش منفی در این پرونده تبرئه کرده است.
پرونده ۴۰۰۰: فساد در قراردادهای مخابراتی (مورد بزِک)
در این پرونده همچون پرونده ۲۰۰۰ نتانیاهو به اتخاذ تصمیماتی به نفع شرکت مخابراتی و رسانهای «بِزِک» در ازای کنار گذاشته شدن مشی انتقادی این شبکه متهم است. شائول آلوویچ مالک وقت این شبکه در آستانه انتخابات ۲۰۱۵ با بی بی دیداری داشته است. آلوویچ در این مقطع در وضعیت ورشکستگی قرار داشته ولی پس از آن از بخشودگی مالیاتی برخوردار شده است. این پرونده به دلیل وجود شواهد زیادتر احتمالاً برای نتانیاهو دردسرسازتر است. آلوویچ به اینکه نتانیاهو خواسته به او رشوه دهد و حتی از او درخواست هدایای گرانقیمت کرده، اعتراف کرده است.
تأثیرات سیاسی و اجتماعی
پروندههای قضایی نه تنها بر جایگاه شخصی نتانیاهو بلکه بر فضای سیاسی اسرائیل نیز تأثیر عمیقی گذاشته و باعث تشدید دوقطبی در جامعه شده است. مخالفان این پروندهها را نشانهای از فساد گسترده درون دستگاه قضایی میدانند، در حالی که حامیانش آنها را «جادو و جمبل» توصیف میکنند.
دادرسی به پروندههای قضایی شخصی نتانیاهو ادامه دارد و احتمالاً تا رسیدن سه مورد باقی مانده به حکم نهایی یکی دو سال فاصله داریم. از سوی دیگر بعید به نظر میرسد این پروندهها بتواند نتانیاهو را از میدان بهدر کند. اما نباید از این واقعیت غافل شویم که پس از باز شدن این پروندهها و رسانهای شدن آنها بود که نتانیاهو در برابر اقدامات مشابه آسیبپذیرتر شد.
امروز نتانیاهو در آستانه دو پرونده بزرگ دیگر قرار گرفته که برای او دردسرهای بیشتری ایجاد خواهد کرد؛ پرونده اول به «قطر گیت» مشهور شده و پرونده دوم نیز به شکست اسرائیل در روز هفتم اکتبر ۲۰۲۳ اختصاص دارد که هنوز به صورت رسمی تشکیل نشده است. انتظار میرود دو موضوع اخیر بتواند کارنامه سیاسی نتانیاهو را با چالش جدیتری روبهرو سازد.