جوان آنلاین: دختران روستایی، فراتر از آنکه صرفاً قربانی شرایط نابرابر باشند، حامل ظرفیت‌هایی مهم برای توسعه اجتماعی و فرهنگی در ایران هستند. از منظر حقوقی، آنان همان حقوقی را دارا هستند که قانون اساسی و اسناد بالادستی برای هر شهروند ایرانی به رسمیت شناخته است، با این حال بسیاری از این ظرفیت‌ها، به‌دلیل موانع ساختاری، فرهنگی و اجرایی، به فعلیت نرسیده‌اند.
مطابق اصل۲۰ قانون اساسی، همه افراد ملت اعم از زن و مرد در برابر قانون برابرند و از حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برخوردارند. این اصل، بنیان حقوقی مشارکت دختران در همه عرصه‌ها را فراهم کرده است. همچنین اصل۳۰ قانون اساسی دولت را موظف می‌کند آموزش رایگان برای همه تا پایان دوره متوسطه فراهم کند؛ اصلی که اجرای کامل آن در مناطق روستایی، می‌تواند نخستین گام در آزادسازی ظرفیت‌های دختران باشد.
از دیگر ظرفیت‌های مهم، توانمندسازی دختران در حوزه مهارت‌آموزی و کارآفرینی است. بند‌هایی از سند تحول آموزش‌وپرورش، همچنین سند توسعه روستایی، بر ایجاد فرصت‌های مهارت‌آموزی برای جوانان روستایی تأکید دارد. دختران روستا با دسترسی به آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، می‌توانند نقش‌آفرین جدی در اقتصاد خانواده و جامعه باشند. صنایع دستی، کشاورزی نوین، گردشگری روستایی و خدمات دیجیتال، زمینه‌هایی هستند که می‌توانند بستر بالفعل‌شدن توانایی‌های این دختران را فراهم کنند.
از منظر مشارکت اجتماعی و سیاسی نیز قانون هیچ محدودیتی برای حضور دختران روستایی در شورا‌های روستا، تعاونی‌ها و نهاد‌های اجتماعی قائل نیست، اما در عمل، نبود آموزش‌های حقوقی، نبود الگو‌های محلی و نگاه سنتی موجب شده است بسیاری از دختران حتی از وجود این حقوق آگاه نباشند. این در حالی است که هر مشارکت، زمینه‌ای برای رشد اعتماد به نفس، مهارت گفتوگو و توسعه شخصی است.
ظرفیت‌های دختران روستایی در حوزه فرهنگی نیز قابل توجه است. بسیاری از آنان حامل سنت‌های بومی، زبان‌های محلی و دانش‌های بومی هستند. با حمایت حقوقی از مشارکت آنان در تولید محتوای فرهنگی، حفظ میراث ناملموس و روایتگری اجتماعی می‌توان از دختران روستایی به‌عنوان سفیران فرهنگ اصیل ایرانی بهره برد.
نهایتاً دختران روستایی سرمایه‌ای ملی هستند، نه مسئله‌ای محلی. حقوق قانونی آنان اگرچه روی کاغذ وجود دارد، اما اجرای عادلانه و هوشمندانه آن، کلید بالفعل‌سازی ظرفیت‌هایی است که سال‌هاست در حاشیه مانده. روز «دختر» فرصتی است برای بازگشت نگاه‌ها به این ظرفیت‌های پنهان؛ نیمی از آینده‌ای که اگر دیده شوند، می‌توانند تمام یک تحول باشند.
