در سال ۱۳۴۱ زلزله مهیبی در بوئین زهرا اتفاق افتاد. یکی از افرادی که در جمع‌آوری کمک‌ها پیش‌قدم شد، جهان‌پهلوان غلامرضا تختی بود. او از مردم درخواست کرده‌بود که به خواهران و برادران آسیب‌دیده خود به هر نحوی که امکان‌پذیر است، مساعدت نمایند. همه با هم کمک کردند تا مرهمی باشند بر درد مردم داغدیده و رنج‌کشیده بوئین زهرا. همدلی مردم در آن واقعه ستودنی بود. اگر از آن مردم می‌پرسیدند از نظر روان‌شناسی کار شما چه تعریفی دارد، شاید کمتر کسی می‌توانست پاسخ مناسبی بدهد، ولی از نظر عملی آنها به بهترین شکل ممکن با مردم استان قزوین همدلی کرده‌بودند.
در تعریف همدلی «کارل راجرز» روانشناس می‌گوید: همدلی یعنی درک احساسات دیگران آنچنان که گویی احساسات خود ماست. «دنیل گلمن» هم درباره سه‌گانه همدلی می‌نویسد:
۱- همدلی شناختی: توانایی درک کردن دیدگاه فرد دیگر.
۲- همدلی احساسی: توانایی احساس کردن آنچه فرد دیگری احساس می‌کند.
۳- همدلی دلسوزانه: توانایی فهمیدن نیاز فرد دیگر یا خواسته او از شما.
پرسش مهمی که در ذهن جولان دارد، این است که ویژگی همدلی ایرانی چیست؟ جامعه ایرانی از دو ثروت مهم برخوردار است؛ یکی سنت‌های باارزش باقی‌مانده از نسل‌های پیشین، دیگری آموزه‌های دین مبین اسلام. خصوصیات جامعه ایران همدل را از عمق این دو گوهر گرانبها باید جست‌وجو کرد.
خداوند متعال در آیاتی از سوره قلم داستان باغی را بیان می‌فرمایند: پیرمرد مؤمنی باغی داشت، از آن به مقدار نیاز استفاده می‌کرد و بقیه آن را به نیازمندان می‌داد. هنگامی که چشم از دنیا بست و باغ به دست فرزندان افتاد، آنها، چون می‌خواستند تمام محصول باغ را برای خود نگه دارند و چیزی به فقرا ندهند، تصمیم گرفتند که صبح زود بروند و محصول را بچینند. شب هنگام وقتی همه در خواب بودند، بلایی بر باغ نازل شد. صبح به سوی باغشان رفتند. دیدند که آتش چنان باغ را سوزانده که آن باغ سبز و خرم مثل شب سیاه شده‌بود.
این داستان کسانی است که به دیگران توجه نکردند و قصد داشتند بی‌تفاوت از کنار مشکلات دیگران بگذرند.
نکته کانونی همدلی، در توجه کردن به دیگران است. آموزه‌های متعالی قرآن با این سفارشات آمیخته است. انسان‌های همدل کسانی هستند که نسبت به همنوع خود احساس مسئولیت می‌کنند؛ حتی اگر آن انسان مظلوم و نیازمند در جای دیگری از دنیا باشد. انسان مسلمان اگر نسبت به درد هم‌کیشان خود بی‌اعتنا باشد، مورد توبیخ الهی قرار می‌گیرد.
همان‌گونه که در دین اسلام سفارشاتی برای همدلی داریم، در سنت‌های ایرانی که از گذشتگانمان به ما رسیده نیز آداب و رسومی وجود دارد که از پاکی و بی آلایشی دل‌های نیاکان ما خبر می‌دهد. اینکه تا چه اندازه به فکر دیگران بودند و نیاز آنها را درک می‌کردند و در پی برآورده ساختن خواسته آن افراد بودند.
نمونه‌های همدلی در فرهنگ ایرانی فراوان به چشم می‌خورد:
۱- «گلریزان» آیین کهنی است که‌با نام پهلوانان این مرز و بوم گره خورده و شروع آن از زورخانه سرچشمه گرفته‌است. فتوت بزرگمردان پهلوان اجازه نمی‌داد که افراد نیازمند با گرفتاری و مشکلات دست و پنجه نرم کنند، به قدر وسعشان کمک می‌کردند و با این رسم به فکر آبروی آنها بودند و در این مسیر اقتدا به امیرمؤمنان، علی (ع) می‌کردند.
۲- «باغ‌اسپار» سنتی است که در میان روستاییان بود. جوانان روستا در یک روز معین جمع می‌شدند و به کمک صاحب باغ برای بیل زدن می‌رفتند.
۳- رسم دیگری که ایرانیان از روزگاران گذشته داشتند اینکه همه در مراسم‌های شادی یکدیگر شرکت می‌کردند و در غم همدیگر هم شریک بودند.
فرهنگ غنی ایرانی انبوهی از این گونه‌های همبستگی را در خود جای داده‌است. ما در هنگامه‌های سختی و دشواری در میان سیل، زلزله و جنگ شاهد این پیوستگی بوده‌ایم. مردم گرانقدر ایران نه‌تن‌ها در همه صحنه‌ها پشت به پشت هموطنان خود بوده‌اند، بلکه برادری خود را به مردم سایر کشور‌ها ثابت کرده‌اند.
همدلی و اتحادی که در میان مردم ایران است، بزرگ‌ترین سرمایه ملت ما به‌شمار می‌آید و از همین‌رو مایه شادی دوستان و ناکامی و ناامیدی دشمنان می‌گردد.
رهبر فرزانه ما در این‌باره فرموده‌اند: «مهم‌ترین سلاح ملت ایران برای خنثی کردن تهدیدها، همبستگی ملی و همدلی است. همدلی و همبستگی شما مردم و چنگ زدن شما به ریسمان الهی و ایمان دینی، مهم‌ترین سلاح ملت ایران است.»
