پس از آغاز جنگ جهانی دوم در ۹شهریور ۱۳۱۸ (۱سپتامبر ۱۹۳۹)، ایران بیطرفی خود را اعلام کرد، اما پس از آغاز تهاجم آلمان به شوروی به دلیل گستردگی مرز ایران با اتحاد جماهیر شوروی، این بیطرفی ناپایدار بود. نیروهای متفقین به بهانه حضور کارشناسان آلمانی در ایران این کشور را اشغال کردند. در روز ۳ شهریور ۱۳۲۰ متفقین به ایران حمله کردند و به مدت یک هفته، شهرهای شمالی و غربی و جنوبی ایران از چندین جهت مورد تهاجم همهجانبه ارتش سرخ شوروی و ارتش بریتانیا قرار گرفت؛ همچنین نیروهای شوروی به بمباران شهرهای شمالی و شمالغربی ایران پرداختند.
کتاب «شهریور ۱۳۲۰؛ اسرار حمله متفقین به ایران» به قلم محمدقلی مجد و با ترجمه علیاکبر رنجبر کرمانی با دستمایه قرار دادن این موضوع، در پی ارائه تصویری برای شناخت دقیق پهلوی اول و دوم است. این کتاب در ۱۵ فصل به وسیله پژوهشکده تاریخ معاصر برای بار نخست در سال ۱۳۹۶ و برای دومین بار در سال ۱۳۹۸ منتشر شده است.
در مقدمه این کتاب آمده است: «۲۵ آگوست ۲۰۱۱، هفتادمین سالروز حمله نیروهای مسلح روس و انگلیس به ایران با نام رمز عملیات دیدار است. اشغال ایران از سوی متفقین و در پیامد آن برکناری شاه وقت و جایگزینی ولیعهد او یکی از مهمترین و قابلتوجهترین رخدادهای تاریخ معاصر ایران است و در عین حال آنطور که باید و شاید به آن پرداخته نشده است. تاریخ ایران در دوره پیش از ظهور رضاشاه و برآمدن سلسله پهلوی در سالهای ۱۹۲۰، نسبتاً به خوبی مورد بررسی و مداقه قرار گرفته، اما تاریخ سالهای پایانی حکومت رضاشاه و نفرت مردم از او، حمله متفقین به کشور، فروپاشی سریع رژیم رضاشاه و سقوط او و جانشینی پسرش محمدرضاشاه، عملاً بدون بررسی دقیق باقیمانده و پرده از حقایق و دقایق آن برداشته نشده است! ارزیابی درست و معنادار از رضاشاه و حکومت او بدون بررسی و مطالعه سالهای پایانی سلطنتش و طرز سقوط وی ممکن نیست. همچنین ارزیابی درست از دوران محمدرضاشاه، بدون مطالعه، بررسی و تحقیق دقیق درباره آغاز شوم و نکبتبار سلطنت او نیز امکانپذیر نیست.»
شهریور ۱۳۲۰ کتابی است، با هدف بررسی سالهای پایانی حکومت رضاشاه و نگاهی به نفرت مردم از او و حکومتش و شروع بحث برانگیز حکومت محمدرضا شاه که به رشته تحریر درآمده است. این کتاب اولین کتاب مستند به زبان انگلیسی از وقایع پیش آمده در زمان جنگ جهانی دوم ایران است که در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است. شهریور ۱۳۲۰ که در ۱۵فصل و ۶۹۲ صفحه نگاشته شده است به موضوعاتی، چون شرایط ایران در آستانه جنگ و بررسی اقدامات متفقین، کشف حجاب زنان، روابط ایران با قدرتهای بزرگ در آستانه جنگ جهانی، سقوط رضا شاه، سیاست بریتانیا و شوروی در حمله به ایران، جنگ ۸۰ ساعته، تغییر شاه و اشغال نظامی تهران، تحولات سیاسی تهران، عملیات مشترک شوروی و بریتانیا، روابط ایران، روسیه، بریتانیا، و آلمان، داراییها و املاک رضاشاه و.... پرداخته است. بخش ضمیمه کتاب هم شامل نطق رادیویی محمد علی فروغی، در ۱۵ مهر۱۳۲۰ و نطق دشتی پس از فرار رضاشاه به همراه تصاویر و ذکر نام اشخاص، قدمی بلند در تکمیل این اثر است.
واقعا خجالت آوره 
