جوان آنلاین: رویکرد راهبردی دولت سیزدهم با رئیسجمهوری شهید رئیسی به سمت توسعه نقش ایران در بازارهای جهانی و درآمدزایی مناسب ارزی با وجود تشدید تحریمهاست و نقش راهبردی اقدامات فعالانه دولت را در زمینه بهکارگیری دیپلماسی فعال در همه سطوح نشان میدهد که قدمی اساسی به سمت خنثیسازی تحریمهای اقتصادی غرب علیه ایران برداشته و توانسته است رشد پایدار اقتصادی ایجاد کند تا جایی که در سال گذشته بیشترین رشد اقتصادی در دنیا را پس از هند کسب کرد.
مسیر تجارت انرژی ایران در دولت سیزدهم تحولی بزرگ را تجربه کرد، به طوری که از افزایش تعاملات منطقهای با همسایگان در حوزه تجارت گازی تا مهیاشدن مسیر تبدیلشدن به هاب گازی منطقه از دستاوردهای مهم دولت سیزدهم بوده است. از سرگیری تجارت گازی با ترکمنستان، تمدید قرارداد صادرات گاز به عراق و از همه مهمتر، تقویت همکاری با روسیه در حوزه گازی از اقدامات مهم ایران در حوزه تجارت گاز در مسیر تبدیلشدن به هاب گازی منطقه غرب آسیا در دولت سیزدهم بوده است.
بازطراحی تجارت نفتی ایران
ایران در زمان دولت سیزدهم با ریاست جمهوری شهید رئیسی، راهبرد مهم توسعه بازارهای تضمینی و تحول در بازارسازی و تجارت نفت و گاز خود را پیش گرفت که این رویکرد مهم، زمینهساز گذار از بازارهای سنتی به سمت بازارهای تضمینشده صادراتی و رکوردشکنی در فروش نفت شده است. در زمینه افزایش تعاملات حوزه نفت، ایران در دولت سیزدهم به سمت بازارهای جدید فرامنطقهای و تضمینشده در شرق آسیا، امریکایجنوبی و همچنین آسیایمیانه رفت و توانست با وجود تشدید تحریمها، میزان فروش نفتخام را به میزان برجام برساند.
بهینهسازی مصرف انرژی و حرکت به سمت مطلوبیت بیشتر در بخش ناترازیها
در حوزه حرکت به سمت اصلاح مصرف، علاوه بر اصلاح و واقعیکردن قیمت انرژی برای مشترکان پرمصرف خانگی، به سمت افزایش تولید برق، گاز و نفتخام حرکت کردیم. در دولت سیزدهم که از ابتدا با ناترازی در برق و گاز همراه بود و به دلیل عدمتوسعه ظرفیت پالایشگاهی کشور در دولت قبل به ناترازی بنزین نیز رسید، رویکرد مثبتی را در بهینهسازی مصرف برق و گاز شاهد بودیم و همسو با تأکیدهایی که سالهاست در این حوزه وجود دارد، قوانین و مقرراتی درباره لزوم بهینهسازی مصرف انرژی تدوین شد. همچنین در زمینه بنزین نیز بر عکس دولت قبل، به سمت توسعه ظرفیت CNG حرکت کردیم که همه این اقدامات موجب شد نسبت به وضعیت نامطلوب دولت قبل به سمت وضعیتی بسیار مطلوبتر حرکت کنیم. همچنین در حوزه ناترازیهای بانکی نیز مسیر رشد نقدینگی به طور کامل مهار و این کنترل نقدینگی سبب شد تورم از ناحیه رشد افسارگسیخته نقدینگی افزایش نیابد.
مسیر تحقق بهرهوری تولید
در مسیر افزایش بهرهوری انرژی نیز ایران تمرکز ویژهای بر کاهش هدررفت انرژی و سرمایهگذاری مهمی در جهت کاهش هدررفت گازهای فلر داشته، به نحوی که نیمی از هدررفت گازهای فلر در دو سال گذشته کاهش یافته و همچنین در زمینه تولید گاز نیز با اقدامات صورتگرفته، زمینه بازدهی بیشتر تولید در داخل فراهم شده است، به نحوی که در دولت سیزدهم تلاشهای زیادی برای کاهش اتلاف گاز فلر انجام شده است. از طریق ترکیبی از اقدامات نظارتی، پیشرفتهای فناوری و بهکارگیری شرکتهای توانمند دانشبنیان کاهش هدررفت گاز مشعل به ۲۰میلیون مترمکعب در روز افزایش یافت و صرفهجویی ۲/۲ میلیارد دلاری گاز را رقم زد.
مسیر و نقشهراه دانشبنیانشدن اقتصاد ملی
همچنین توسعه فناوری و حرکت به سمت توسعه صنعتی نیز از دیگر مزیتهای دولت سیزدهم بوده است که حرکت به سمت دانشبنیانشدن صنایع بزرگ با تسهیل ورود فناوری به صنایع در کنار بهکارگیری توان نخبگان در توسعه کشور با ریاست جمهوری شهید آیتالله رئیسی انجام شد.
مسیر مهم طیشده برای مقابله هدفمند با تحریمهای اقتصادی و رشد اقتصادی
محمدعلی شایاناصل، کارشناس حوزه سیاستگذاری اقتصادی در رابطه با خنثیسازی تحریمها در دولت سیزدهم به «جوان» میگوید: اقدامات راهبردی ایران در مواجهه با تحریمها نشاندهنده تمرکز ویژه دولت سیزدهم با رهبری آقای رئیسی بر تضمین ثبات و پیشرفت اقتصادی کشور ایران است. دولت سیزدهم با تمرکز بر حوزههای کلیدی مانند تحول تجارت انرژی، اصلاح مصرف، بهرهوری انرژی و اقتصاد دانشبنیان، راه را برای آیندهای پایدارتر و انعطافپذیرتر برای ایران هموار کرده که از راهبردهای مهم برای خنثیکردن اثرات تحریمها بوده است. هدف دولت سیزدهم با این اقدامات تمرکز بر توسعه اقتصاد دانشبنیان، کاهش وابستگی به واردات و افزایش رقابتپذیری در بازار جهانی بود.
وی میافزاید: یکی از حوزههای کلیدی که ایران بر توسعه رویکرد دانشمحور متمرکز شد، در بخش انرژی بود. ایران با سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه توانست تواناییهای تولید نفت و گاز خود را افزایش دهد، کارایی را بهبود بخشد و ضایعات را کاهش دهد. این امر نهتنها به ایران کمک کرد صادرات انرژی خود را افزایش دهد، بلکه موقعیت خود را به عنوان بازیگری کلیدی در بازار جهانی انرژی تقویت کرد.
این کارشناس تصریح میکند: یکی دیگر از جنبههای مهم رویکرد راهبردی دولت سیزدهم برای خنثیسازی تحریمها، تأکید بر تنوعبخشی به شرکای اقتصادی بود. ایران با گسترش روابط تجاری خود با کشورهای آسیایشرقی، امریکایجنوبی و آسیایمرکزی توانست تأثیر تحریمهای اعمالشده از سوی کشورهای غربی را کاهش دهد. این تنوع شرکای اقتصادی به ایران کمک کرد به بازارهای جدید دست یابد و درآمد ارزی خود را افزایش دهد و در نتیجه آسیبپذیریاش در برابر تحریمها کاهش یابد.
وی میافزاید: دولت سیزدهم بر افزایش خودکفایی در بخشهای کلیدی، بهویژه در صنایعی که به شدت تحت تأثیر تحریمها بودند، تمرکز کرد. ایران با ارتقای تولید داخلی و کاهش اتکا بر واردات توانست اقتصاد خود را تقویت کند و وابستگی خود را به کشورهای خارجی کاهش دهد.
شایاناصل در ادامه با اشاره به رویکرد جدید ایران در بازارسازی تضمینی میگوید: دولت سیزدهم علاوه بر راهبردهای اقتصادی، بر تلاشهای دیپلماتیک برای مقابله با تحریمها نیز تمرکز کرد. ایران با ایجاد اتحاد با کشورهایی که منتقد رژیم تحریم بودند، توانست حمایت و اهرم فشاری را در مجامع بینالمللی به دست آورد. این رویکرد دیپلماتیک به ایران کمک کرد از تلاشها برای منزویکردن خود عقبنشینی کند و تا حدودی از فشار اقتصادی تحریمها رهایی یابد.