جوان آنلاین: یک کارشناس مذهبی و استاد دانشگاه معتقد است: در روز‌های آخر سال در رسانه‌های جمعی و تلویزیون نیکوکاری را تبلیغ می‌کنند که هدف آن ترویج احسان و نیکوکاری است. در واقع این شکل از احسان مانند نماز جماعت است که باید در حضور جمع و با جماعت خوانده شود، پس یک بعد نیکوکاری باید علنی باشد، اما شیوه نیکوکاری هم سری است، هم علنی. جایی که آبروی شخصی در خطر باشد، باید پنهان بماند و نباید مسئله علنی باشد.
حجت‌الاسلام محمد سعیدی‌آریا، کارشناس مذهبی و استاد دانشگاه در گفتگو با «جوان» با اشاره به آیه شریفه قرآن با این مضمون که به خیر و نیکی نمی‌رسید تا زمانی که آنچه را که دوست دارید، انفاق کنید، در رابطه با توصیه دین اسلام به نیکوکاری گفت: هر چیزی آداب خود را دارد و حتی آداب مؤدب‌بودن را باید بلد باشیم، تمام ارزش‌های اخلاقی آدابی دارند و در بحث بخشش و نیکوکاری هم باید آداب آن را بلد بود.
وی افزود: اول اینکه چگونه ببخشیم و حواس‌مان باشد آبروی طرف مقابل حفظ شود و در عین حال باید برخی از بخشش‌های ما علنی باشد و شیوه امربه‌معروف در آن لحاظ شود.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: در مورد بحث بخشیدن، مقدار بخشیدن هم حائز اهمیت است، تعادل در مقدار بخشیدن مهم است. اینکه طوری نباشیم که به زندگی بقیه صدمه بخورد و غیرعقلانی باشد. قرآن توصیه کرده است، طوری نبخش که خودت درمانده بشوی و به مشکل بخوری.
سعیدی‌آریا تصریح کرد: با این اوصاف تعادل در بخشیدن رکن بعدی نیکوکاری است. رکن سوم بحث نیت و عرف است و اینکه باور داشته باشیم این بخشش برای خداست، در واقع همه اعمال و رفتار ما باید نیت خدایی داشته باشد، وگرنه برای غیر خدا به فرموده قرآن می‌شود همان ریا و هیچ نمی‌ارزد.
وی تأکید کرد: نهایتاً مراقب باشیم بخشیدن ما به دیگران اثر تخریبی نداشته باشد، برای مثال اگر همیشه دست فرزندمان را بگیریم و او را راه ببریم، هیچ موقع راه رفتن را یاد نمی‌گیرد. گاهی به غیر موقعیت‌های مناسب، کمک‌هایی به دیگران می‌کنیم که او را از پویایی بازمی‌دارد و جا‌هایی افراد باید متوجه اشتباهات خود بشوند و همیشه کمک‌کردن به معنای کار درست انجام‌دادن نیست.
سعیدی‌آریا در خصوص ولع خریدکردن بین مردم که این روز‌ها افزایش یافته است، گفت: در خیلی موارد کالا‌هایی که گمان می‌کنیم برای‌مان رفاه می‌آورد، اتفاقاً زحمت بیشتری به همراه دارد چراکه برای خریداری آن‌ها باید تلاش بیشتری کنیم و بازار مصرف به ما طوری القا می‌کند که اگر فلان کالا را نداشته باشی، از زندگی عقب می‌مانی، در حالی که مدیریت، عقل اقتصادی و حسن معاش از صفات مؤمن و درست استفاده‌کردن یک هنر است.
وی خاطرنشان کرد: نباید در خدمت ابزار زندگی باشیم بلکه ابزار زندگی باید در خدمت ما باشد، در غیر این صورت جان و عمر انسان قربانی می‌شود، اما لحظه‌ای که گرهی از مشکل کسی باز می‌کنیم، لذت آن لحظه در دنیا و آخرت را با هیچ چیزی نمی‌توان عوض کرد.
این استاد دانشگاه گفت: باورمان بشود هر آنچه برای خودمان می‌پسندیم، برای دیگران هم بپسندیم. خرج زندگی را از بَرج تشخیص دهیم و آن جا‌هایی که بَرج زندگی است، آن را انفاق کنیم، لازم هم نیست کلان فکر کنیم بلکه به اندازه اطرافیان هم بتوانیم کمک کنیم، ارزشمند است. اولویت در بخشیدن و کمک‌رسانی به نزدیکان است چراکه از آن‌ها خبر داریم و می‌توانیم راحت‌تر به آن‌ها کمک کنیم. فرهنگ بخشیدن به دیگران را جایگزین اسراف کنیم، البته حواس‌مان باشد عزت طرف مقابل حفظ شود و همواره به خاطر داشته باشیم خدا با بنده‌هایش همان گونه رفتار می‌کند که بنده‌ها با همدیگر رفتار می‌کنند، پس رحم کن تا رحم ببینی.
