سعید غفاری در کانال تلگرامی خود خلاصه یادداشتی از میدل ایست را منتشر کرد. در این یادداشت میخوانیم: نشانههای متعددی وجود دارد که خبر از تغییراتی عمیق در منطقه غرب آسیا میدهد؛ تغییرات عمیقی که با پنج نشانه، چشمانداز متفاوتی از آینده را رقم میزند. بسیاری از حکومتهای خاورمیانه در سال ۲۰۲۳ ضعیفتر از آن وضعیتی هستند که در سال ۲۰۱۱ داشتند و ضعیفتر از این هم خواهند شد. از میان این عوامل، چهار عامل خارج از کنترل حکومتهای منطقهای است:
۱) خشکسالی و تغییرات زیستمحیطی
۲) شرایط نامناسب مالی
۳) تحول انرژی: کشورهای صادرکننده انرژی تأثیر فراوانی در تقویت اقتصاد کل منطقه داشتند. این تأثیر با پرداخت کمکهای حکومتی و پذیرش نیروی کار انجام میشد، اما احتمال متحول شدن بازارهای جهانی انرژی باعث شده که بسیاری از آنها تمرکز خود را بر داخل و گسترش سرمایهگذاری داخلی برای متنوع کردن اقتصاد و اشتغالزایی برای نیروی بومی قرار دهند و نیروی کار خود را برای مرحله پس از انرژیهای هیدروکربنی آماده کنند.
این یعنی که کمکهای پرداختی در قالب سرمایهگذاری یا سپرده به دیگر کشورهای عربی کاهش مییابد و نیروی کار غیر بومی نیز فرصت کمتری در اختیار دارد و این وضعیت بر بودجه کشورها و حوالههای مالی که از مهمترین منابع ارزی برخی کشورها از جمله مصر است تأثیر چشمگیری خواهد نهاد.
۴) تغییر سریع در عرصه فناوری: فناوری موجب تسریع تغییر در بازرگانی و ارتباطات و بازار کار میشود و حکومتها را وادار میکند که به فکر سرمایهگذاری درست در زیرساختها باشند تا اطمینان یابند که تحولات فناوری موجب تقویت امنیت و شکوفایی میشود. بدون انعطاف و خلاقیت و سرمایهگذاری حسابشده فناوری میتواند کشورهای منطقه را به عقب برگرداند.
۵) ضعف جامعه مدنی