اگر قرار باشد یکی از بزرگ‌ترین معضلاتی که ایران با آن درگیر است مطرح شود، بی‌شک باید به موضوع آب و چالش‌های ناشی از آن اشاره کرد.
حدود سه دهه است استان‌های مختلف ایران با پدیده خشکسالی روبه‌رو هستند و همین امر بسیاری از زمین‌ها را به بیابان تبدیل کرده است.
با اینکه همیشه صرفه‌جویی در مصرف آب شهری مدنظر است و در مورد اسراف در این بخش هشدار داده می‌شود، اما به اذعان کارشناسان، صنعت کشاورزی ۷۰ و به قولی ۹۰ درصد آب مصرفی را به خود اختصاص داده که بخش عمده‌ای از آن به خاطر سنتی بودن شیوه‌های کار و استفاده از مدل غرقابی هدر می‌رود. با این تفاسیر خشکسالی‌های اخیر، استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری را به یک ضرورت تبدیل کرده که این تجهیزات می‌تواند بهره‌وری آب را تا ۹۰ درصد افزایش دهد.
رشد روزافزون جمعیت و تأمین نیاز غذایی در مقابل ثابت ماندن پهنه‌های زراعی و منابع آبی عامل دیگری است که باعث شده کارشناسان برای افزایش راندمان و بهره‌وری منابع به علوم و فناوری‌های نوین روی آورند. برای بهبود شرایط در صنعت کشاورزی نیاز نیست راه دوری برویم، زیرا امروزه فناوری‌ها و تجهیزات و ادوات نوینی وارد بازار شده که می‌توانند در مراحل کاشت، داشت و برداشت تحولی بزرگ رقم بزنند. ادواتی که با استفاده از آن‌ها راندمان تولید افزایش‌یافته و میزان مصرف نهاده‌های زراعی از قبیل کود، سم، بذر و آب هم کاهش می‌یابد.
خشکسالی‌ها، افزایش دما و محدودشدن دسترسی به منابع آبی استفاده از سیستم‌های نوین را به یکی از نیاز‌های اصلی بخش کشاورزی مبدل کرده است تا با حداقل منابع اراضی آبیاری شود. گذری به استان‌های مختلف نشان می‌دهد اگر از همین امروز به فکر استفاده از سیستم‌های نوین در صنعت کشاورزی نباشیم اتفاقات ناگواری در این بخش رقم خواهد خورد.
نیازی نیست موضوع را در مناطق کم آب و خشک پیگیری کنیم، گلستان به عنوان یکی از سرسبز‌ترین استان‌ها مشتی است از این خروار. این استان به خاطر برخورداری از حدود نیم میلیون هکتار اراضی زراعی نقش بسزایی در تولید انواع محصولات کشاورزی و باغی در کشور دارد، به همین دلیل مدیران حوزه کشاورزی در سالیان اخیر تلاش کرده‌اند تا با تغییر سیستم آبیاری سنتی و ترغیب کشاورزان به استفاده از فناوری‌های نوین آبیاری علاوه بر حفظ جایگاه گلستان در کشور، درآمد سرانه کشاورزان را ارتقا داده و اشتغال بخش کشاورزی را حفظ کنند، اما هنوز به نتایج مطلوب نرسیده‌اند، چون عزمی راسخ و برنامه‌ای درست برای کاری جهادی وجود ندارد. در مدیریت آب و خاک برای ایجاد زیرساخت‌های عرصه کشاورزی، سامانه‌های نوین آبیاری کم و تحت فشار، تشکل‌های کشاورزی، نوسازی قنوات، تجهیز سد‌های مخزنی، شالیزارها، بند‌ها و همچنین احیا و توسعه کشاورزی، تأمین و توسعه باغات، شبکه‌های زهکشی اراضی، احیا و مرمت آب‌بندان‌ها از جمله اقداماتی به شمار می‌آید که باید مد نظر قرار گیرند که به سختی در دستور کار قرار می‌گیرند.
در این میان خردتر شدن اراضی کشاورزی استفاده از شیوه‌های مدرن آبیاری را دشوار می‌کند، یعنی هر چه قطعات کوچک‌تر می‌شود، در نتیجه هزینه‌ها بالاتر رفته و به کارگیری چنین روش‌هایی مقرون به صرفه نیست.
آمار‌های وزارت جهادکشاورزی نشان می‌دهند از حدود ۹ میلیون هکتار اراضی آبی کشور بیش از ۵/۲ میلیون هکتار، یعنی نزدیک به ۳۰ درصد اراضی به سامانه‌های نوین آبیاری مجهز شده‌اند، اما از اینکه این رقم بسیار کم بوده و برای رسیدن به مطلوب، راه درازی در پیش است باید به مدت زمان انجام کار‌ها هم گریزی زد. عملیات تجهیز اراضی به سامانه‌های نوین از پایان دهه ۶۰ شروع شد و در حال حاضر نیز ادامه دارد. در مدت زمان ۳۰ سال، کار‌ها ۳۰ درصد پیش رفته است. این رقم یعنی سالی یک درصد پیشرفت و برای رسیدن به صددرصدی باید ۱۰۰ سال منتظر ماند. متأسفانه گویی مسئولان اصلاً نمی‌دانند دنیا با چه سرعتی در حال پیشرفت است و امنیت غذایی برای کشور‌ها چقدر مهم است، چون آن‌ها معتقدند «مجهز شدن ۳۰ درصد اراضی به سیستم‌های نوین آبیاری عدد رضایت‌بخش و قابل قبولی است و به بخش کشاورزی در افزایش تولید و بهره‌وری آب کمک بسیاری کرده است»!
به هر حال ایران آب کم دارد و در همین اوضاع و احوال هم کشور‌هایی که جزو کم آب ترین‌ها هستند، اقدامات اساسی و چشمگیری در تولید محصولات کشاورزی داشته‌اند که همه پیشرفت‌شان را مدیون گلخانه‌ها و استفاده از سیستم‌های نوین در این بخش هستند.
