
مهندس مصطفی متدین - مدیر عامل شرکت مدیریت توسعه صنایع پتروشیمی در یادداشتی نوشت:
صنعت پتروشیمی به عنوان یکی از ستونهای اصلی اقتصاد ایران، همواره نیازمند بهروزرسانی مستمر برای حفظ مزیت رقابتی، بهینهسازی مصرف انرژی و کاهش اثرات زیستمحیطی بوده است. در دهههای اخیر، ظهور فناوریهای نوین دیجیتال و صنعتی، نه تنها یک فرصت، بلکه یک الزام برای مدیریت توسعه این صنعت است. افزایش پیچیدگی فرآیندها، نوسانات قیمت خوراک و انرژی، و فشار فزاینده برای رعایت استانداردهای جهانی پایداری (ESG)، ایجاب میکند که رویکردهای سنتی مدیریت تولید و عملیات متحول شوند.
توسعه پایدار در صنعت پتروشیمی متکی بر سه رکن اساسی استوار است: افزایش بهرهوری عملیاتی، تضمین ایمنی کارکنان و تجهیزات و پایداری زیستمحیطی و کاهش اثرات کربنی. فناوریهای نوین به طور مستقیم بر بهبود عملکرد در هر سه حوزه تأثیر میگذارند.پیادهسازی موفق تحول دیجیتال در یک صنعت فرآیندی پیچیده مانند پتروشیمی، نیازمند فراتر رفتن از خرید سختافزار و نرمافزار است. این امر نیازمند بازنگری در ساختار سازمانی، حکمرانی داده و فرهنگ سازمانی است.نباید این قاعده مهم را فراموش کرد که صنعت پتروشیمی به دلیل مقیاس بزرگ و ریسک بالا، تحمل کمی در برابر شکستهای بزرگ پروژهای دارد. اجرای تحول دیجیتال باید به صورت تدریجی و با تمرکز بر ارزشهای قابل اندازهگیری باشد.در این خصوص ابتدا پروژههایی انتخاب شوند که بالاترین بازده سرمایهگذاری (ROI) را در کوتاهمدت ارائه میدهند. نگهداری پیشبینانه بر روی یک کمپرسور حیاتی یا بهینهسازی یک بخش کوچک اما پرمصرف انرژی، نمونههای خوبی هستند. قبل از سرمایهگذاری گسترده، ارزش فناوری باید در مقیاس کوچک به وضوح اثبات شود.
مدیریت توسعه صنعت پتروشیمی ایران در عصر تحول دیجیتال، مستلزم پذیرش یک رویکرد استراتژیک، جامع و تکنولوژیمحور است. فناوریهای نوین (IIoT، AI، Digital Twins) دیگر صرفاً ابزارهای کمکی نیستند، بلکه زیرساختهای اصلی برای افزایش انعطافپذیری عملیاتی، کاهش هزینهها و بهبود ایمنی در مواجهه با چالشهای پیچیده بازار انرژی جهانی هستند.موفقیت نهایی منوط به آن است که سازمان، زیرساختهای فنی لازم (از جمله امنیت سایبری قوی و معماری داده یکپارچه)، چارچوبهای حکمرانی داده مؤثر و مهمتر از همه، مهارتهای انسانی خود را به گونهای سازماندهی کند که قادر به بهرهبرداری کامل از این کاتالیزورهای نوین باشد. این مسیر، مسیری است که ایران را به سمت صنعتی کارآمدتر، ایمنتر و همسو با استانداردهای جهانی توسعه پایدار پیش خواهد برد. سرمایهگذاری در این حوزه، نه یک هزینه، بلکه یک شرط اساسی برای حفظ و ارتقای جایگاه صنعت پتروشیمی در اقتصاد ملی است.