رئیس انجمن نقد ادبی ایران و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس می‌گوید: اگر بتوان زبان فارسی را با تولید علم و فناوری تقویت کرد و آن را به سطح زبان علمی منطقه‌ای و جهانی ارتقا داد، می‌توان امیدوار بود که از نابودی باقی مانده زبان فارسی در حوزه تمدن ایران بزرگ جلوگیری شود.
ابراهیم خدایار، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه حوزه تمدنی مشترک علاوه بر ایران، آسیای مرکزی، افغانستان و قفقاز، تبت و پامیر، شبه‌قاره هند، شرق چین، آسیای صغیر و بالکان، شامات قدیم و بخش‌هایی از عراق را شامل می‌شود، افزود: در درازنای حیات مادی و معنوی این حوزه؛ خط، زبان و ادبیات فارسی یکی از عوامل پیوند مردمان این مناطق بوده است.
همچنین رایزن سابق فرهنگی ایران در ازبکستان و تاجیکستان عنوان کرد: روابط ایران با هندوستان در قالب هم‌نژادی دو قوم آریایی کاملا آشکار است و می‌تواند انگیزه ایجاد ارتباط فرهنگی مردمان دو منطقه باشد.
رئیس انجمن نقد ادبی ایران گفت: نقاط مشترک هسته مرکزی ایران با جمهوری آذربایجان در قفقاز هم از نظر مذهبی و هم از نظر نژادی سرشت مشخصی دارد و از این بابت هر دو کشور به‌دلیل سرنوشت مشترک سیاسی تا جدایی از ایران در اوایل سده نوزدهم و مذهبی که تا امروز ادامه دارد، ارزش‌های مشترکی دارند. همچنین روابط مذهبی ایران با کشور‌های مسیحی قفقاز، گرجستان و ارمنستان شرایط دیگری دارد و بیشتر متکی بر ارزش‌های توحیدی تا دینی و مذهبی است.
رایزن سابق فرهنگی ایران در ازبکستان و تاجیکستان به موانع منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای پذیرش زبان و ادبیات فارسی در کشور‌های حوزه تمدنی مشترک نیز اشاره کرد و گفت: برخی از کشور‌های فرامنطقه‌ای با ایران‌هراسی مانع حضور ایران و زبان فارسی در کشور‌های حوزه تمدنی شده‌اند و زبان‌های جهانی روسی و انگلیسی نقش ایران را در حوزه تمدنی مشترک به عهده گرفته‌اند.
وی همچنین با بیان اینکه خط فارسی با هویت کشور‌های حوزه تمدنی مشترک پیوند دارد، عنوان کرد: خوشنویسی با خط فارسی از هنر‌های محبوب در کشور‌های حوزه تمدنی است و زبان فارسی میراث مشترک اغلب ساکنان حوزه تمدنی محسوب می‌شود. ادبیات فارسی نیز یکی از علت‌های اساسی شکل‌گیری فرهنگ مشترک در کشور‌های حوزه تمدنی است و گسترش زبان فارسی به همگرایی بین ملت‌های این منطقه تمدنی و تقویت هویت مردم کشور‌های حوزه تمدنی منجر می‌شود.
خدایار معتقد است، اگر بتوان زبان فارسی را با تولید علم و فناوری تقویت کرد و آن را به سطح زبان علمی منطقه‌ای و جهانی ارتقا داد، می‌توان امیدوار بود به کمک انگیزه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، حضور زبان فارسی در کنار زبان‌های بومی و جهانی در این منطقه، پررنگ‌تر و از نابودی باقی‌مانده زبان فارسی در این حوزه جلوگیری شود.
