سرویس اقتصادی جوان آنلاین: در حالی که صادرات نفت کشورمان در سال ۱۳۹۹ حتی تا زیر ۱۰۰ هزار بشکه در روز کاهش پیدا کرده بود، اکنون صادرات نفت ایران، رکورد ۵۰ ماه اخیر را شکسته است و میزان فروش نفت به واسطه بازار‌سازی و بازاریابی ۴۰ درصد بیشتر شد. این در حالی است که چند ماهی است برای تشدید تحریم‌های نفتی ایران، آمریکا از هیچ اقدامی صرف‌نظر نکرده و حتی در آب‌ها به نفتکش‌های ایران حملات متعددی صورت گرفته است. وزیر نفت در این باره گفت: صادرات نفت خام ایران بدون هیچ مشکلی به بازار‌های هدف در حال انجام است. همچنین بازگشت پول‌های فروش نفت نیز در حال انجام است و با وجود تحریم‌های بانکی، اما پول فروش نفت توسط بانک مرکزی دریافت می‌شود و فروش نسیه نداریم.
تحقق ۵۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد نفتی
هادی بیگی نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس در این باره به جوان آنلاین می‌گوید: دولت سیزدهم دو اقدام در زمینه نفت در دستور کار قرار داد یکی از این اقدامات پیدا کردن مشتری‌های جدید بود و دومین اقدام نیز در زمینه صدور صادرات خدمات فنی مهندسی با پالایشگاه سازی در خارج از کشور بوده است. به گفته او طرح پالایشگاه‌های فراسرزمینی طرح خوبی است و سبب تنوع در روش‌های فروش نفت می‌شود.
او با بیان اینکه وضعیت فروش نفت به نسبت خوب شده می‌افزاید: به میزان پولی که در بودجه ۱۴۰۱ دیده شده فروش نفت محقق شد و این مساله در شرایط تحریم از اهمیت زیادی برخوردار است.
بیگی نژاد رقم در نظر گرفته شده برای نفت در بودجه را ۵۰۰ هزار میلیارد تومان عنوان کرده و می‌گوید: این رقم غیر از فرآورده‌های نفتی است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: دولت سیزدهم دو ویژگی مهم دارد؛ یکی اینکه اهل کار است و دوم اینکه اراده خوبی برای انجام امور دارد و بهبود وضعیت درآمد‌های نفتی نیز در این راستا محقق شد و از این بابت از دولت تشکر می‌کنیم.
این نماینده مجلس درباره افزایش قیمت نفت در حدود ۱۰۰ دلار نیز می‌گوید: در برهه‌ای شاهد کاهش نرخ نفت به بشکه‌ای ۳۰ دلار نیز بودیم، اما در حال حاضر افزایش نرخ نفت منجر به بهبود درآمد‌های نفتی کشورمی شود.
بهبود درآمد‌های ارزی دولت با افزایش نرخ نفت
حسین حسین زاده، عضو هیئت رئیسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی هم در گفتگو با جوان آنلاین وضعیت فروش نفت و بازگشت پول‌های حاصل از آن را چند برابر گذشته اعلام کرد. این مساله مورد تایید کارشناسان نیز قرار گرفته است. وحید شقاقی‌شهری، کارشناس اصلاح طلب درباره وضعیت درآمد‌های ارزی دولت گفت: در بحث ناترازی ارزی، در حال حاضر وضعیت منابع ارزی نسبت به سال گذشته و دو سال گذشته بهتر است و ناترازی ارزی تا حدودی کاهش پیدا کرده و دلیل آن هم بهتر شدن وضعیت صادرات نفتی و غیر‌نفتی کشور است. از آنجایی که قیمت جهانی نفت بالا رفته، قیمت مشتقات نفتی هم افزایش یافته و شاهد افزایش درآمد‌های حاصل از صادرات نفت، پتروشیمی و سایر فرآورده‌های نفتی هستیم.
این کارشناس اقتصادی گفت: با افزایش ارزش دلاری صادرات وضعیت منابع ارزی نسبت به دو سال گذشته که اوضاع منابع ارزی کشور وخیم بود، بهتر شده است. یادمان هست در دور‌ه‌ای قیمت نفت به شدت افت کرد به طوریکه پیش فروش قیمت نفت به منفی هم رسید، قیمت نفت تا ۳۵ دلار کاهش پیدا کرد و در همان دوران وضعیت بغرنج منابع ارزی، کشور درگیر کرونا بود و دولت به ناچار اقدام به واردات انواع دارو کرد که هزینه واردات را بالا برد. اما در حال حاضر قیمت نفت بیش از ۹۰ دلار است و به دنبال آن قیمت فرآورده‌های نفتی هم بالا رفته یعنی حدود ۳ برابر شده بنابراین در بُعد منابع ارزی وضعیت بهتر است.
شقاقی‌شهری افزود: امروز در بُعد منابع ارزی، نسبت به یک الی دو سال گذشته در شرایط مساعدتری قرار داریم.
ایران راه خنثی‌سازی تحریم‌های نفتی را پیدا کرده
کارشناسان می‌گویند که ایران دیگر راه خنثی‌سازی تحریم‌های نفتی را پیدا کرده است. از جمله ممدوح سلامه اقتصاددان بین‌المللی نفت و استاد اقتصاد انرژی دانشگاه تجارت ESCP اروپا در لندن گفت: ایران هنر کاهش اثرات نامطلوب تحریم‌ها و خنثی سازی آن‌ها را به کمال رسانده است.
میزان صادرات نفت ایران در شرایط کنونی محرمانه است، اما شنیده می‌شود که ایران حدود ۱.۲ تا ۱.۵ میلیون بشکه در روز نفت صادر می‌کند که دو سوم آن بر خلاف تحریم‌های آمریکا به کشور چین می‌رود.
استفاده ایران از ظرفیت پالایشگاه‌های فراسرزمینی
ایران در ماه‌های اخیر پالایشگاه داری فراسرزمینی را در بیش از ۶ کشور دنبال کرده که علاوه‌بر تحقق این آرزوی دیرینه و ایجاد همبستگی اقتصادی و سیاسی میان کشورها، افزایش صادرات نفت را نیز به همراه داشته است. از جمله راه‌اندازی نخستین پالایشگاه فراسرزمینی به نام ال‌پالیتو در ونزوئلا که پالایش روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام میدان‌های کشور در این پالایشگاه را طی دو ماه گذشته به دنبال داشته است.
اوجی اوایل اردیبهشت‌ماه امسال برای توسعه همکاری‌های بین‌المللی و گسترش مرز‌های دیپلماسی عازم کشور‌های آمریکای لاتین شد و در جریان این سفر قرارداد اولیه تکمیل ظرفیت پالایشگاه دولتی ۱۴۰ هزار بشکه‌ای «ال‌پالیتو» در ایالت کارابوبو به ارزش ۱۱۰ میلیون یورو با هدف تأمین تجهیزات پالایشگاهی و کمک به تعمیرات اساسی آن به امضا رسید. طبق قرارداد دو کشور، منابع مالی این پروژه از سوی شرکت نیکو و خوراک نفت خام این پالایشگاه با مشارکت شرکت ملی نفت ایران از طریق شرکت نیکو تأمین می‌شود. پالایشگاه «ال‌پالیتو» کوچک‌ترین پالایشگاه نفتی در ونزوئلاست که بیش از ۵۰ درصد ظرفیت آن خالی است.
استفاده از ظرفیت خالی پالایشگاه فراسرزمینی، اما تنها به «ال‌پالیتو» ختم نمی‌شود. وزارت نفت برای تعمیر پالایشگاه «پاراگوانا»، بزرگ‌ترین پالایشگاه نفتی ونزوئلا با ظرفیت ۹۵۵ هزار بشکه در روز آماده شده است. مجتمع پالایشگاه پاراگوانا مستقر در پونتو فیجو ونزوئلا است که به‌عنوان سومین پالایشگاه جهان شناخته می‌شود. این مجتمع پالایشی، از سه پالایشگاه به نام‌های پالایشگاه اوای، پالایشگاه کادون و پالایشگاه گرانده تشکیل شده است. این پالایشگاه پس از تحریم ونزوئلا و عدم تعمیرات اساسی، فرسوده و از کار افتاده شده است.
سومین پالایشگاهی که ایران برنامه استفاده از ظرفیت آن را دارد پالایشگاه ۱۰۰ هزار بشکه‌ای به نام «بولیوار سوپریم سوئنو» در نیکاراگوئه است. حجم سرمایه‌گذاری این پالایشگاه ۴ میلیارد دلار برآورد می‌شود، البته زمین و تأسیسات اساسی برای ایجاد این پالایشگاه ۱۰۰ هزار بشکه‌ای از سال‌ها پیش وجود دارد که به‌دلیل تحریم‌های آمریکا نیمه‌کاره رها شده است.
چهارمین و پنجمین پالایشگاه نیز دو پالایشگاه «بخارا» و «فرغانه» در ازبکستان است. این پالایشگاه‌ها با ۵۰ درصد ظرفیت کار می‌کنند و حالا با کمک خدمات فنی و مهندسی و دانش ایرانی، این ظرفیت کامل بازسازی خواهد شد و فرصتی برای پالایشگاه‌داری فراسرزمینی در اختیار ایران قرار خواهد داد.
اما ششمین پالایشگاه، پالایشگاه الفروقلس سوریه است. مطالعات ساخت این پالایشگاه ۱۴۰ هزار بشکه‌ای در سوریه پایان یافته است و پس از آماده شدن دیگر شرایط، با سرمایه‌گذاری مشترک وارد مرحله جدید خواهد شد.
وزارت نفت با احیای این پالایشگاه‌های نفتی نه‌تن‌ها بازار‌های صادراتی نفت ایران را تضمین می‌کند، بلکه به افزایش درآمد ارزی با صادرات خدمات مهندسی و تجهیزات صنعت نفت و تعمق روابط خارجه دو و چندجانبه کمک خواهد کرد؛ پالایشگاه فراسرزمینی روشی برای فروش نفت است که چه در شرایط تحریم و چه غیرتحریم نمی‌توان با آن مخالفت کرد.
افزایش تعاملات با خریداران نفت خام
موضوع دیگر افزایش تعاملات با خریداران نفت خام به‌ویژه خریداران سنتی بوده است، به طوری که در یک سال اخیر کشور چین، بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران، علاوه‌بر افزایش واردات، حتی ۳ بار به‌طور رسمی خرید نفت ایران را اعلام کرد. در حالی که در شرایط تحریم و با وجود تحریم‌های ثانویه علیه خریداران، نفت ایران در بازار خاکستری و به شکل محرمانه صادر می‌شود.
