به تعداد تمامی آدمهای دنیا ذائقه وجود دارد؛ از ذائقه مربوط به دنیای خوراکیها گرفته تا ذائقههای فکری، احساسی و اعتقادی. آدمها متناسب با ذائقهشان خوراک انتخاب میکنند و این قاعده عمومی فقط مختص غذای جسم نیست بلکه غذای روح را نیز دربرمیگیرد. به جرئت میتوان گفت آدمی در تعدیل ذائقههایش شاید بتواند به راحتی ذائقه غذایی خود را تغییر دهد و یک خوراکی را جایگزین خوراکی دیگر کند، اما تغییر و تأمین ذائقههای فکری و فرهنگی بسیار دشوار است. یکی از مهمترین چالشهایی که مقوله اوقات فراغت با آن روبهرو است، مربوط به همین ذائقههای روانی، فکری، احساسی، اعتقادی و فرهنگی است.
فقدان خوراک مناسب برای اوقات فراغت!
متولیان و برنامهریزان اوقات فراغت در تأمین خوراک لازم برای انواع ذائقهها همواره دچار مشکل بودهاند و برنامهها و گزینههایی که ارائه و پیشنهاد دادهاند، در بسیاری از موارد با طبع و میل خیلیها نبوده است، به عبارت روشنتر، پشت درهای بسته نشسته و در یک جمع چند نفری مبتنی بر سلیقه خود برای چگونگی گذراندن اوقات فراغت میلیونها نفر تصمیم میگیرند و انتظار دارند دیگران دستپخت آنان را با لذت خورده و همگی چهچه و بهبه کنند، البته شاید آشپز ماهری پیدا شود که چلوکبابهایش را همه بخورند و لذت ببرند، ولی در حوزه خوراک فرهنگی و فراغتی، پیدا کردن چنین آشپزی اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار است.
آیا میدانیم نیازهای فراغتی مخاطبان چیست؟
با این اوصاف به نظر شما چه باید کرد؟ آیا باید دست روی دست گذاشت و کاری نکرد و عرصه اوقات فراغت و مخاطبانش را کاملاً به حال خود گذاشت؟ بدون شک هیچ عقل سلیمی چنین چیزی را نمیپذیرد، چراکه موضوع اوقات فراغت و لحظهلحظه این اوقات به اندازه زمان کار و تحصیل و حتی بنا به دلایلی همچون خودانگیختگی، اختیاری بودن، فارغ از محدودیتها بودن، آرامش و غیره، بیش از آن اهمیت دارد. آنچه مهم است چگونگی برخورد با این پدیده است و اینکه بدانیم مخاطبان از چه طیفها و اقشاری هستند؟ علایق و سلایق آنها چیست؟ اکثریت آنها برای تأمین بهینه لحظههای فراغت خود در پی یافتن چه چیزی یا چیزهایی هستند؟ و از همه مهمتر اینکه، ذائقه اقشار مختلف از چه جنسی است و از چه میزان تنوع برخوردارند؟ یافتن پاسخ منطقی برای پرسشهای مذکور متولیان و برنامهریزان عرصه اوقات فراغت را ناگزیر از خروج از پشت درهای بسته میکند.
سفرهای برای تمام اقشار پهن کنیم
بیتردید برای شناختن نیاز و سلیقه مخاطبان در زمینه اوقات فراغت باید میان آنان رفت و پرسید که چه میخواهند؟ و برای پاسخگویی به تنوع ذائقهها در این زمینه نیز باید سفرهای از انواع خوراکیهای سالم و مطلوب پهن کرد تا هر کسی متناسب یا نزدیک به ذائقه و طبع خود چیزی مناسب برای مصرف پیدا کند. بیتردید اگر انواع پرشمار دستگاههای متولی اوقات فراغت دست از موازیکاری بردارند و به صورت یک کمیته واحد امکانات، اعتبارات و ایدههای خود را یکی کنند، در مسیر این همافزایی شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود و تجمیع داشتهها موجب خروجی بهتری خواهد شد.