طرفهای زیادی در وین از پیشرفت مذاکرات در وین خبر میدهند که فضای گفتگوها را طی دو روز گذشته در حد قابلتوجهی تحت تأثیر قرار داده است. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات احیای برجام دیروز در توئیتی نوشت: «بار دیگر با هماهنگکننده اتحادیه اروپا در گفتگوهای وین در مورد برجام ملاقات کردم. به نظر میرسد در حال پیشرفت هستیم.»
«انریکه مورا» معاون کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم عصر یک شنبه به ایرنا گفت که در چهار روز گذشته پیشرفتهایی داشته است. وی در پاسخ به ایرنا مبنی بر اینکه آیا امریکاییها آماده رفع تحریمها هستند، گفت: «این شرط توافق است که آنها تحریمها را رفع کنند و ایرانیها به تعهدات هستهای خود عمل کنند. این توافقی است که ما در حال مذاکره درباره آن هستیم.» این مقام اروپایی البته درباره اختلافات باقی مانده، گفته که «نمیتوانم وارد جزئیات شوم»، موضوعی که باقی ماندن نقاط و نکات اختلافی را تأیید میکند. همزمان، روزنامه امریکایی وال استریتژورنال نیز از قول جوزف بورل، مذاکرهکننده ارشد اتحادیه اروپا نوشت که مذاکرات ایران و امریکا برای احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ نزدیک به اتمام است، موضوعی که هرچند از سوی مقامهای ایرانی به طور رسمی تأیید نشده، ولی برخی مقامهای وزارت خارجه از مجاری غیررسمی آن را تأیید میکنند. یک منبع مطلع در وزارت خارجه عصر دیروز گفت که پیشنویس نهایی توافق بازگشت به برجام «تقریباً کامل» شده است و طرفین در حال چانه زدنهای آخر برای گرفتن امتیازهای بیشتر از یکدیگر هستند. این منبع در حالی گفته که پیشبینی میکند نمایندگان تمام کشورهای اروپایی هم به جمع مذاکرهکنندگان در وین ملحق شوند که یک مقام دیگر وزارت امور خارجه ادعای وال استریت ژورنال مبنی بر احتمال آماده شدن متن نهایی توافق را رد کرده و گفته که با توجه به ادامه بحثها درباره چند موضوع مهم باقیمانده، هنوز در مرحلهای قرار نداریم که از نهایی شدن متن سخن بگوییم.
۲ مسئله مورد تأکید ایران
اینکه اختلافات باقی مانده بر سر چه موضوعاتی است، مقامها به طور رسمی چیزی اعلام نکردهاند، ولی گفته میشود که مسائل پادمانی بین ایران و آژانس و همچنین تضمینهایی که ایران از امریکا میخواهد مبنی بر اینکه مجدداً از برجام خارج نخواهد شد، موارد اختلافی هستند. حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران روز شنبه گفت برای رسیدن به توافق لازم است که امریکا به «پیشنهادات» ایران «واکنش واقعبینانه» نشان دهد. امیرعبداللهیان که با همتای چینیاش صحبت میکرد تأکید کرد که ایران به شکل فعالانه در تلاش است به یک «توافق پایدار» دست یابد.
یک مقام نزدیک به تیم مذاکرهکننده که خواست نامش فاش نشود دیروز به «جوان» گفت دو مسئله جدی باقی مانده در مذاکرات که مورد تأکید ایران است «مؤثر و پایدار بودن رفع تحریمها به نحوی تضمینشده» و همچنین «باقی نماندن اهرم فشار بر ایران» است. او گفت: «حل و فصل این مسئله و از میان برداشتن موضوعی که ممکن است در آینده به عنوان اهرم فشار علیه ملت ایران مورد سوءاستفاده قرار گیرد، از اهمیت اساسی برخوردار است.»وی افزود: «تعیین تکلیف نشدن ادعاهای پادمانی علیه برنامه هستهای ایران، از یک سو راه را برای سوءاستفاده در آینده باز کرده و از سوی دیگر بدعتی ایجاد میکند که به آژانس اجازه میدهد هر از چندگاهی به بهانه ادعاهای طرفهای ثالث از جمله رژیم صهیونیستی، سؤالات و ادعاهای تازهای علیه ایران باز کند.»تحت چنین شرایطی، ارنس نورمن خبرنگار وال استریت ژورنال گزارش کرده که تفاوت قائل شدن بین نهایی شدن متن و به نتیجه رسیدن توافق بسیار مهم است. به گفته او، متن همانطور که انریکه مورا، هماهنگکننده مذاکرات احیای برجام گفت، نزدیک به نهایی شدن است و ممکن است تا چند ساعت آینده نهایی شود، اما نهایی شدن توافق به مسائل پادمانی بستگی دارد.
چین و روسیه مانع نیستند
طی دو روز گذشته همزمان با تقویت گمانهزنیها درباره توافق احتمالی، بحثهایی درباره ملاحظات روسیه و چین درباره پیشنویس پیشنهادی اتحادیه اروپایی مطرح شد که میخائیل اولیانوف، سفیر روسیه در مذاکرات آن را رد کرد. اولیانوف، رد پیشنهاد اتحادیه اروپا توسط پکن و مسکو را نادرست خوانده و گفته است پیشنویس احیای برجام به طور جمعی توسط همه شرکتکنندگان در مذاکرات وین از جمله روسیه و چین تنظیم شده است. اولیانوف پیش از این هم در توئیتی دیگر نوشته بود «هیچ موضوع لاینحلی در دستور کار مذاکرات وین نیست و بهرغم چند اختلاف باقی مانده، مذاکرهکنندگان این فرصت را دارند تا وظایف خود را با موفقیت انجام دهند.»