در هفته گذشته، صداوسیما شاهد چند تغییر مهم بود، ابتدا انتصاب معاون جدید سیما و رفتن حمیدرضا شاه‌آبادی و آمدن محسن برمهانی که باز هم نشانه‌ای از اعتماد رئیس صداوسیما به همکاران قدیمش در انتصاب‌ها بود، چرا که معمولاً سراغ افرادی می‌رود که در معاونت برون مرزی صداوسیما با او همکار بوده اند. برمهانی مستند ساز جوانی که سابقه همکاری با جشنواره عمار را دارد و اثر مهم «به پشت تابلو نگاه کن» درباره مسلمان کشی در کشمیر را ساخته‌است، مدتی در معاونت برون‌مرزی مسئولیت داشت. آمدن برمهانی، شایعه تغییر قریب‌الوقوع مدیران شبکه‌های تلویزیونی را تقویت کرد و نزدیک به ۲۴ساعت پس از تغییر در سطح معاون سیما، مدیران شش شبکه تلویزیونی برکنار شده و جای خودت را به مدیران جدید دادند.
کاهش چشمگیر سن مدیران سیما
از میان مدیران جدید شبکه‌های تلویزیونی تنها یک نفر متولد دهه ۵۰ و سایرین متولد دهه ۶۰ هستند. اگرچه دهه شصتی‌ها هم اواخر دهه سوم زندگی را پشت سر می‌گذارند، ولی خیلی دیر وارد جرگه مدیریت شده‌اند و حضور متولدین این دهه در سطح مدیران صداوسیما در قیاس با سن و سال مدیران پیشین یک جوانگرایی است. برمهانی متولد۱۳۵۸ است، در حالی که شاه آبادی در سال ۱۳۴۳ به دنیا آمده است.
در شبکه یک، میثم مرادی بینا باج، متولد سال۱۳۶۱ که دانشجوی دکترای فرهنگ و ارتباطات دانشگاه آزاد است، جایگزین مجید زین‌العابدین شد که متولد سال۱۳۵۶ بود و در مقطع کارشناسی ارشد علوم سیاسی خوانده بود. زین العابدین که از مدیران با سابقه تلویزیون بود، روز گذشته به سمت مشاور وزیر ارشاد و مدیر مجموعه بنیاد رودکی منصوب شد تا از صداوسیما به دولت برود. در شبکه دو سیما، حامد بامروت نژاد، متولد ۱۳۶۵ که در دانشگاه شهید باهنر کرمان مهندسی مکانیک خوانده، جایگزین محمدرضا جعفری جلوه شد که در سال ۱۳۳۸ در تهران متولد شده و مهندسی شیمی خوانده است. جعفری جلوه که از مدیران بازنشسته به شمار می‌رود، پس از قانون منع به کارگیری بازنشسته‌ها توانسته بود از طریق حکم حکومتی همچنان بر مسند مدیریت شبکه دو باقی بماند. با آمدن بامروت‌نژاد به شبکه دو سیما، پیمان جبلی رئیس رسانه ملی در حکمی جعفری جلوه را به سمت مشاور خود برگزید. شبکه چهار سیما، نیز با آمدن حسین شاه مرادی، که متولد ۱۳۶۷ است و روابط بین الملل را در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه علامه طباطبایی خوانده، با مدیر سابق خود مسعود‌معینی‌پور خداحافظی کرد. معینی‌پور متولد۱۳۵۹ و دارای مدرک دکترای معارف اسلامی بود. گفته می‌شود معینی‌پور پس از جدا شدن از صداوسیما در دانشگاه مشغول به تدریس خواهد شد.
اما مسن‌ترین مدیر جدید در دور تازه تغییرات در سطح معاونت سیما، علی عبدالعالی است. عبدالعالی متولد ۱۳۵۳ است و دکترای برق از دانشگاه علم و صنعت دارد. بینندگان تلویزیون عبدالعالی را با حضور در برنامه خندوانه به یاد دارند که در آن از نظام آموزشی انتقاد می‌کرد. وی که سابقه معاونت در بنیاد علم ایران را دارد، جانشین مسعود احمدی افزادی در شبکه آموزش شده است. احمدی افزادی متولد سال۱۳۴۹، مدیر باسابقه شبکه آموزش که در رده‌های مختلف سازمان صداوسیما مدیریت کرده است، بیشتر به خاطر راه اندازی «مدرسه ایران» در ایام شیوع کرونا و آموزش تلویزیونی دروس مدرسه به دانش آموزان شهرت دارد.
دیگر تغییر از سلسله جا به جایی‌ها در سطح مدیران تلویزیون، محمدصادق باطنی، متولد سال۱۳۶۷، دارای دکترای ارتباطات و مستندساز است که برای هدایت شبکه امید سیما جایگزین روح الله رجبی شد. رجبی آذر سال۱۴۰۰ از سوی معاون وقت سیما به عنوان سرپرست شبکه امید منصوب شده بود. شبکه امید چند سالی با مدیریت مهدی سالم هدایت می‌شد که با روی کارآمدن دولت سیزدهم به وزارت ارتباطات رفته است و ریاست مرکز روابط عمومی این وزارتخانه را برعهده گرفته است.
معاون جدید سیما، مدیر شبکه قرآن را هم تغییر داد. با آمدن محمدحسین کشکولی که متولد سال۱۳۶۴ است و در حال تحصیل در مقطع دکترای رشته فرهنگ و ارتباطات است، جواد شیخ‌اکبری متولد سال۱۳۵۷ دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد معارف اسلامی از دانشگاه امام صادق (ع)، از شبکه قرآن سیما رفت.
نکته قابل توجه در مورد انتصاب معاون و مدیران جدید معاونت سیما، ارتباط و همکاری آن‌ها با وحید جلیلی، قائم مقام سازمان صداوسیما است. برمهانی، بامروت‌نژاد و باطنی، در برگزاری جشنواره مردمی فیلم عمار نقش داشته‌اند و دبیری چند دوره از این جشنواره بر عهده بامروت‌نژاد بوده است. مرادی بیناباج، نیز در دوره‌ای که جلیلی در شهرداری مشهد مسئولیت داشته است، قائم‌مقام او در معاونت فرهنگی بوده‌است. وی همچنین به همراه شاه مرادی، از جمله داوران جشنواره عمار بوده‌اند.
جوان‌تر‌ها و جوانگرایی
آمار‌های مرکز تحقیقات صداوسیما، حکایت از کاهش میزان بیننده‌های صداوسیما دارد. تلویزیون در سال‌های اخیر با روند تند‌تری بیننده‌های خود را از دست داده است. بخشی از این کاهش مخاطب را می‌توان طبیعی و ناشی از گسترده‌تر شدن امکانات سرگرمی و رسانه برای مخاطبان دانست که هر روز بیش از گذشته به شبکه‌های اجتماعی روی می‌آورند. ولی بخش نگران کننده این است که صداوسیما دچار یک انقطاع نسلی در میان بینندگان تلویزیون شده باشد و نسل جوان و نوجوان با دور شدن از تلویزیون، مخاطب برنامه‌های صداوسیما نباشند. کاهش سن مدیران تلویزیون می‌تواند به رسیدن به یک زبان مشترک میان مدیر جوان و مخاطب جوان نزدیک شود، اگرچه جوان گرایی یک مفهوم کیفی است و الزاماً به سن شناسنامه‌ای افراد ربط مستقیمی ندارد. اکنون شش‌مدیر جدید تلویزیون فرصت دارند تا توانایی‌های خود را در بوته آزمایش قرار دهند. توقیف روند ریزش مخاطبان تلویزیون و سختی ایجاد مسیر معکوس برای بالابردن مخاطبان رسانه‌ملی می‌تواند یکی از مهم‌ترین اهداف پیش روی برای مدیرانی باشد که از این هفته رسماً بر صندلی مدیریت شبکه‌های تلویزیونی تکیه زده‌اند.
