دیدگاه تمدنساز رهبر معظم انقلاب درباره «بازگشت تاریخی به فرهنگ شرق» در مقابل تهاجم فرهنگی غرب، با اینکه هنوز در جمهوری اسلامی ایران، نهادینه نشده و در غبار «حجاب معاصرت» است، ولی شخصیتها و چهرههای فرهنگی- سیاسی- اجتماعی و دانشگاهی زیادی در منطقه هستند که به دیدگاه و افکار ایشان به عنوان «مصلح شرقی معاصر» نگاه میکنند و حتی منادی آن میشوند.
پروفسور سرور بختی، دیپلمات بلندپایه فرهنگی از کشور تاجیکستان یکی از همین شخصیتهایی است که فراتر از مرزهای جغرافیایی و سیاسی، «بازگشت تاریخی به فرهنگ شرق» را بهترین راهبرد فرهنگی برای منطقه دانسته و به عنوان رئیس مؤسسه بینالمللی فرهنگی اکو (ECI) از هیچ کوششی در تبیین و نهادینهسازی آن کوتاهی نکردهاست.
سرور بختی این اصالتطلبی را از پدر گرامی خود استاد مهمان بختی آموخته که قریب ۷۰ سال است عاشقانه زبان فارسی را پاس داشته و از بزرگی ایران - در جایگاه رئیس اتحادیه نویسندگان تاجیکستان- به عنوان یکی از مهمترین پلهای «بازگشت تاریخی به فرهنگ شرق» دفاع کردهاست.
سرور بختی با حضور پربرکت ۲۷ ماهه خود در جمهوری اسلامی ایران به عنوان رئیس مؤسسه بینالمللی فرهنگی اکو (ECI)، علاوه بر آنکه اجازه خاموششدن چراغ اکو فرهنگی را در دوران همهگیری کرونا نداد، با انجام چندین سفر به استانهای مختلف کشور، سخنرانیها و مصاحبههای متعدد موفق شد کلید واژه «احیای هویت شرقی» را وارد گفتمان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای منطقه اکو، کند و با همین روش زمینه اشتراک میان کشورها و زدودن اختلافات فرهنگی فیمابین را مهیا کرد.
در فرایند احیای هویت شرقی که کاملاً متأثر از اندیشههای مصلحان بزرگ شرقی نظیر رهبر معظم انقلاب است، کلیدواژههایی نظیر «پان ترکیسم»، «پان عربیسم» و حتی «پان ایرانیسم» جای خود را به «احیاگران هویت شرقی» میدهند تا به این وسیله مسیر ایجاد تمدن نوین شرقی را هموار کند.
البته در تحقق این آرزوی تمدنساز موانع بسیاری هست که شاید بخش خودیهای آن بسیار پررنگتر باشد که میتواند رئیس مؤسسه بینالمللی فرهنگی اکو (ECI) وادار کند تا قریب ۱۰ ماه قبل از پایان دوره ریاستش، عطای آن را به لقایش ببخشد و به ظاهر و به درخواست کشورش، ایران را ترک کند!
این وجیزه ناقابل اول در ستایش و تجلیل از خدمات پروفسور سرور بختی دیپلمات برجسته تاجیک است که - بیهیچ ادعا و سروصدایی- منادی منطقهای دیدگاه فرهنگی رهبری شد و دوم هم یادآوری دوباره فرصتسوزیهای دیرین فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران است، آن هم نسبت به دیدگاه تمدنساز رهبر معظم انقلاب درباره «بازگشت تاریخی به فرهنگ شرق» که گسترش همهجانبه امروزی «شرقهراسی»، هنوز از نتایج سحر آن است!.
از وزیر محترم امور خارجه انتظار میرود که اجازه ندهد تداوم چنین فرصتسوزیهایی و از دست همراهان صدیق و وفاداری همچون پروفسور سرور بختی تاجیک در این روزها و پروفسور عارف افتخار حسین پاکستانی در گذشتههایی نهچندان دور، به عنوان معدود رؤسای خارجی مؤسسه بینالمللی فرهنگی اکو (ECI)، مهمترین قرارگاه فرهنگی منطقهای را برای احیای هویت شرقی و مقابله با شرقهراسی، خلع سلاح کنند! شاید اصلاح این خطای «راهبردی و پنهان»، «مهمترین تحول» وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم باشد. انشاءالله
*کارشناس فرهنگی