سالهاست که مدیریت شهری قرار است برای حفظ باغات باقی مانده در شهر تهران شناسنامه صادر کند، ولی نهتنها از شناسنامه باغات خبری نشده، بلکه طرح پلاککوبی درختان پایتخت هم رها شدهاست.
هویت ندادن به باغات و درختان ابرشهر تهران، دست درازکردن به میراث سبز پایتخت را سهل و آسان کردهاست. بسیاری از باغات شهر تهران در همین یک دهه و اندی در مناطق شمالی شهر از بین رفته و با تغییر کاربری به برجی از سیمان و آهن تبدیل شدهاست. اگر سری به مناطق یک، ۲، ۴، ۵ و ۲۲ بزنید اثری از باغات سرسبز قدیمی نخواهید یافت. سازههای بلندمرتبه یکی پس از دیگری در این مناطق احداث یا در حال احداث است و وقتی به سوابق اراضی این سازهها رجوع میشود، مشاهده میشود باغی بوده که دیگر اثری از درختان سرسبز و دیوارهای کاه گلی و پرچینی و جویها و پرندگان نیست.
حالا این سازهها سایه سنگین خود را بر سر شهر و شهروندان گستردهاند. در خصوص حفظ باغات پایتخت معاون سابق خدمات شهری شهرداری تهران گفته بود، در شهر تهران ۶ هزارو ۱۸۳ ملک مشجر شناسایی شده که شناسنامه ۳ هزارو ۴۲۸ ملک مشجر شامل شناسنامه شهرسازی و اکولوژیکی تهیه شدهاست و به همراه لایحه پیشنهادی شهرداری تهران در خصوص باغات و اراضی مشجر شهر تهران و مستندات مربوط جهت سیر مراحل اداری به شورای شهر ارجاع شدهاست. حالا رئیس شورای اسلامی شهر تهران گفتهاست: شناسنامهدار کردن باغات پایتخت از سال ۹۴ و در دوره چهارم شورا در دستور کار قرار داشت و از سال ۹۵ طرح تصویب شد، اما زمان کاری شورای چهارم به پایان رسید و طرح نیمهتمام ماند؛ شورا با طرح یک فوریتی در این مورد کار خود را آغاز کرد.
مهدی چمران با اشاره به اینکه در این طرح مصوب شد تمامی باغات و فضاهای سبز شخصی در تهران طی یک نقشه طرح جامع مورد برسی قرار بگیرد، گفت: ۱۲ هزار مورد باغ و فضای سبز در تهران شناسایی شدهاند که نقشهبرداری ۶ هزار از این فضاها انجام شدهاست. کارشناسان به این ۶ هزار باغ و فضای سبز رفتهاند و تکتک درختان را شمردهاند و آن ۶ هزار باقیمانده نیز باید انجام شود.
با این حال، یکی از اعضای سابق شورای شهر تهران از پلاککوبی نکردن درختان پایتخت در راستای حفظ حریم آنها گلایه کرد. آرش میلانی با اشاره به لزوم شناسایی و پلاککوبی درختان پایتخت گفت: در برنامه سوم توسعه شهر تهران به سازمان بوستانها تکلیف شده که نسبت به شناسایی درختان کهنسال هر محله و پلاککوبی آنها اقدام شود.
میلانی با بیان اینکه متأسفانه این تکلیف بر زمین مانده است، گفت: در تهران درختانی قدیمی وجود دارد که هر کدام بخشی از تاریخ این شهر هستند. در محله درکه ۱۳ چنار که منشعب از یک چنار هستند، وجود دارد و متأسفانه باخبر شدیم در اطراف این درختان، ساخت و ساز شروع شدهاست.
رئیس سابق کمیته محیطزیست شورای شهر پنجم افزود: متأسفانه میبینیم که نهتنها پلاککوبی درختان میراثی متوقف شده، بلکه در سایه این تعلل، ثبت ملی و تعیین حریم درختان کهنسال نیز مورد غفلت قرار گرفتهاست؛ این در حالی است که این غفلت خسارات و صدمات جبرانناپذیری به درختان قدیمی شهر و در نهایت تهران میزند.
میلانی با تأکید بر اینکه باید فکری به حال حفظ درختان کهنسال تهران کرد، به ایسنا اعلام کرد: درختان قدیمی، ریشههای عمیق و گستردهای دارند که باید حریم آنها از گودبرداری ساخت و سازهای اطراف در امان بماند و شهرداری باید فکری به حال آنها کند.
وی ضمن نگرانی از توسعه ناسازگار با محیطزیست در محدوده رود دره فرحزاد گفت: شنیده شدهاست که سازمان اوقاف با کمک شهرداری منطقه ۲ در نظر دارد نسبت به توسعه امامزادههای عینعلی و زینعلی و ایجاد دسترسی به رود دره فرحزاد اقدام کند. این در حالی است که شهرداری باید نسبت به اقداماتی که در رود دره فرحزاد در نظر دارد، شفافسازی کند تا مبادا به بهانه توسعه امامزاده، ساخت و ساز شدیدی در این رود دره اتفاق بیفتد و درختان زیادی قطع شود.
گفتنی است در منطقه ۲ محله پونک باغات چند ده هکتار که دارای درختان کهنسال چندین ساله بودهاند یکی پس از دیگری نابود شدهاند. دیوارهای شیک و باشکل و شمایل زیبا اراضی باغات را محصور کردهاست، اما از درختان و فضاهای سرسبز باغی دیگر خبری نیست. گفته میشود این باغات شخصی نیستند؛ چرا برخی دستگاهها و ارگانها توانستهاند در این باغات ساخت وساز کنند؟! متأسفانه با مقایسه عکسهای هوایی این محله و سایر محلات دارای باغ میتوان به میزان تغییر کاربریها و تخریب میراث سبز پایتخت پی برد. اضافه و کم کردن حتی یک رج دیوار در پایتخت نیازمند کسب مجوز است؛ چگونه تخریب این حجم از باغات بدون مجوز و پیگیری صورت گرفتهاست؟ کاستن از حق مردم برای برآوردن مطامع نهادها و ارگانهای دولتی و غیردولتی، جرم قابل پیگرد است.