سرویس اقتصاد جوان آنلاین: همه‌گیری کرونا به گذار جهانی انرژی سرعت چشم‌گیری داده است. بسیاری از افراد در خانه مشغول انجام کار‌های اداری خود و شرکت‌ها و دولت‌ها در حال کاهش انتشار گاز کربن اقتصاد‌های خود هستند، اما در شرایط کنونی، کدام یک از کشور‌ها از بهترین جایگاه در این گذار بزرگ به عصر جدید برخوردار است؟
دانیل یارگین، کارشناس برجسته انرژی، پاسخ روشنی به این پرسش دارد. چینی‌ها برنده این کارزار بزرگ هستند. یارگین که معاون مدیرعامل مؤسسه‌ای اچ اس مارکیت است، در سال ۱۹۹۲ میلادی جایزه پولیتزر را به پاس انتشار کتاب «غنیمت، جست‌وجو برای یافتن نفت، پول و قدرت» دریافت کرد.
یارگین که در کتاب جدید خود از چندپارگی جهانی‌سازی خبر می‌دهد، در گفتگو با نیکی آسیا اظهار کرد: «موانع تجاری کاهش یافته‌اند، اما هم‌اکنون ژئوپلتیک با تجارت جهانی پیوند خورده است. ما در آغاز این مسیر هستیم و در آینده شاهد نقش‌آفرینی بیشتر ژئوپلتیک در تجارت جهانی خواهیم بود.»
یارگین در مورد تأثیر همه‌گیری ویروس کرونا بر تقاضای انرژی می‌گوید: «همه‌گیری کرونا به توسعه دیجیتالی شدن سرعت بخشیده است. در هفت ماه گذشته ما برابر با هفت سال گذشته پیش از آن، شاهد پیشرفت این فناوری بوده‌ایم، اما پرسش کلیدی این است که کارمندان در کجا کار خواهند کرد.»
چه کشوری برنده است؟
دیجیتالی شدن که با کرونا سرعت گرفته، مصرف انرژی در بسیاری از کشور‌ها را تغییر داده است. دولت چین ۷۰درصد نفت مصرفی خود را وارد می‌کند و کاهش تردد‌ها و افول تقاضای نفت به دلیل کاهش واردات، برای رهبران پکن سودآور خواهد بود. در این شرایط، چینی‌ها برنده‌اند و در مقابل روسیه و دولت‌های خاورمیانه، بازندگان بزرگ این وضعیت خواهند بود. این کشور هم اکنون یک زنجیره تأمین گسترده از سلول‌های خورشیدی و باتری‌های لیتیوم یونی دارد که چینی‌ها را به کشور پیشرو در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل کرده است. کشور‌های اروپایی به سازمان تجارت جهانی شکایت کرده‌اند که دولت چین از مقررات بین‌المللی تجارت تبعیت نمی‌کند.
قدرتمندشدن رهبران پکن و تبدیل شدن آن‌ها به شریک تجاری اکثر کشور‌های دنیا، زنگ خطر برای بلوک غرب و متحدان آن‌ها به شمار می‌رود.
یارگین می‌گوید: «یکی از رهبران امریکای لاتین چندی پیش در دیداری خصوصی به من گفت که نمی‌خواهد کشورش در میانه رقابت دو قدرت غرب و چین در دام بیفتد.»
چین بزرگ‌ترین خریدار نفت اکثر دولت‌های صادرکننده طلای سیاه محسوب می‌شود و صد‌ها میلیارد دلار پروژه نیز در این کشور‌ها سرمایه‌گذاری کرده است. هرگونه تغییر در شرایط کنونی، آسیب‌های اقتصادی هنگفت برای تولیدکنندگان نفت بر جای خواهد گذاشت.
یارگین در بخشی دیگری ازاین گفتگو می‌گوید: «تغییر ساختار اقتصادی کشور‌های نفت‌خیز بسیار دشوار است. یکی از مشاوران سیاست‌گذاری دولت عربستان سعودی در گفتگو با وی اعلام کرده که حتی اگر نیمی از راهبرد متنوع‌سازی اقتصاد ریاض به رهبری شاهزاده محمد بن سلمان عملی شود، یک موفقیت بزرگ برای آنان خواهد بود.»
آینده بازار انرژی دنیا
هم‌اکنون ۴/ ۱ میلیارد خودرو در جاده‌های دنیا وجود دارد و در سال ۲۰۵۰ میلادی، تعداد این خودرو‌ها از مرز ۲میلیارد دستگاه فراتر خواهد رفت.
در سال ۲۰۵۰ میلادی، ۶۰ تا ۸۰ درصد خودرو عرضه شده در بازار برقی یا هیدروژنی خواهند بود. در مجموع یک سوم خودرو‌ها در سال ۲۰۵۰ میلادی از برق یا هیدروژن استفاده خواهند کرد، اما دوسوم بقیه از سوخت‌های فسیلی برای پیمایش بهره می‌گیرند. از سوی دیگر، محصولات پتروشیمی نظیر پلاستیک‌ها نیز همچنان سهم بازار قایل توجهی خواهند داشت.
یارگین می‌گوید: «با همه‌گیری ویروس کرونا، اهمیت پلاستیک‌ها پررنگ‌تر شده است.» وی پیش‌بینی می‌کند: «در قرن بیست و یکم، نفت و گاز طبیعی همچنان در سبد انرژی دنیا باقی خواهد ماند، اما فناوری‌های جذب و ذخیره‌سازی کربن به سرعت توسعه می‌یابد، اما یارگین به نکته‌ای کلیدی نیز اشاره می‌کند؛ دنیای ما در شرایطی غیرقابل پیش بینی به سر می‌برد و پیش بینی آینده دشوارتر از همیشه شده است. تعدادی از اعضای ستاد انتخاباتی ایالات متحده از ممنوعیت عملیات شکست هیدرولیک و توقف اکتشاف و تولید از سازند‌های شیل برای حفاظت از محیط‌زیست سخن گفته‌اند. این وضعیت نگرانی زیادی در میان شرکت‌های نفتی پدید آورده است.»
جو بایدن به عنوان نامزد دموکرات‌ها از سابقه طولانی فعالیت در کاخ سفید برخوردار است. او اقتصاد ایالات متحده را به خوبی می‌شناسد و هیچکس نمی‌تواند قدرت و نفوذ انقلاب شیل برای امریکایی‌ها را نادیده بگیرد.
منبع: Nikkei
