سرويس اقتصادی جوان آنلاين: پرونده تولید پارچه چادرمشکی در ایران معادله‌ای پیچیده و پرابهام دارد. از یکسو مافیای قدرتمندی که سالانه ۵۰۰درصد سود می‌کنند و از سوی دیگر تولید‌کنندگانی که تولیدشان متوقف می‌شود یا با سازش با واردکنندگان پارچه با نام و برند خارجی تولید و عرضه می‌کنند. اکنون این سؤال مطرح است، در صنعتی که میلیون‌ها متر پارچه بافته می‌شود، چرا نباید یک درصدش چادرمشکی باشد.
برخی معتقدند در صنعت تولید چادرمشکی یک تابلوی نامریی ورود ممنوع وجود دارد و هر کسی از آن عبور کند، آینده روشنی در انتظارش نخواهد بود. ۲۵ سال پیش، کارخانه «کرپ ناز» در کرمانشاه به منظور تولید پارچه چادرمشکی احداث شد. این کارخانه بار‌ها به تعطیلی کشیده شد و آنچه امروز تولید می‌کند چادرمشکی نیست. مدیرعامل سابق این شرکت از وجود مافیا در این صنعت سخن می‌گوید که از پا گرفتن تولید چادر مشکی ممانعت می‌کند. به گفته وی سالانه ۱۰۰ میلیون مترمربع پارچه در کشور مصرف می‌شود، اما فقط ۷ درصد نیاز کشور در داخل تولید می‌شود. فعالان کارخانه حجاب شهرکرد که دو سال است پارچه چادری با کیفیت تولید می‌کنند، از درگیری با واردکنندگان چادر سخن می‌گویند. آن‌ها سال‌ها با مافیای واردات درگیر بوده‌اند و حتی در مقطعی از زمان پارچه بی‌کیفیت با نام حجاب شهرکرد وارد بازار و تا سال‌ها بازار این کارخانه کساد شد.
به گفته فعالان بازار چند کارخانه‌ای که در حال حاضر به تولید مشغولند، پشت‌پرده با واردکنندگان توافق کرده‌اند و برند خارجی را روی تولیداتشان درج می‌کنند تا اجازه تولید و عرضه را در کشور داشته باشند. عرضه‌کنندگان پارچه چادرمشکی نیز از تأمین جنس گله دارند و می‌گویند: «پارچه‌ای که در دوبی متری ۲۷ هزار تومن است در تهران متری ۵۰ هزار تومان به دست فروشنده می‌رسد.»
شبه مافیای چادر چگونه عمل می‌کند؟
مدیر کارخانه «نای زرین» که بیش از هفت ماه است از سوی بانک توقیف و تعطیل شده است از مشکلات اداره کارخانه‌اش سخن می‌گوید. این شرکت یکسال مخفیانه و با نام برند خارجی پارچه چادری تولید و تحت لیسانس کره، تولیداتش را عرضه می‌کرد، اما از زمانی که به صورت رسمی تبلیغات تلویزیونی‌اش را آغاز کرد و به اصطلاح وارد منطقه ممنوعه شد، به یکباره تعرفه واردات پارچه چادری از ۷۲ درصد به ۱۶درصد کاهش یافت و به این ترتیب در سال ۹۱ این کارخانه تعطیل شد.
به گفته تولیدکنندگان در حال حاضر ظرفیت تولید چادر مشکی با‌کیفیت در کشور وجود دارد، به شرطی که ۱۰ وارد‌کننده بزرگ پارچه چادر مشکی از سوی وزارت صمت و سایر سازمان‌ها مورد حمایت قرار نگیرند و تخصیص ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی برای واردات آن متوقف شود.
نظارتی در بخش چادر مشکی وجود ندارد
مدیرعامل انجمن تولیدکنندگان محصولات حجاب در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما با بیان اینکه واردات چادر مشکی انحصاری است، می‌گوید: «نظارتی بر این صنعت نیست و نامناسب بودن فضای کسب و کار در کشور نیز تعطیلی کارخانجات تولید چادر مشکی را در پی داشته است.»
اسدالله سلیمانی می‌افزاید: «اگر تولید در کشور به صرفه باشد، تجار این بخش خود کارخانه ایجاد می‌کنند، اما اکنون به دلیل حمایت نکردن دولت، ۹۰ درصد چادر مشکی کشور از چین، کره و ژاپن که کارخانجات بسیاری با فناوری بالا ایجاد کرده‌اند، وارد می‌شود. اینکه دولت تعرفه واردات چادر مشکی را افزایش داده است، حمایت از تولید داخلی از جیب مردم است و این خسارتی است که گمرک آن را وارد کرده است.»
وی می‌گوید: «واردات چادر مشکی تعرفه نداشت، اما، چون پارچه‌های دیگر را در قالب چادر مشکی وارد می‌کردند، گمرک برای اینکه کار خود را آسان کند به همه پارچه‌ها از جمله چادر مشکی نیز تعرفه بست.»
مدیرعامل انجمن تولیدکنندگان محصولات حجاب ادعای خودکفایی وزارت صمت را در تولید چادرمشکی طی دو سال آینده غیر‌واقعی می‌داند و می‌افزاید: «امکان ندارد در دو سال آینده به خودکفایی در چادر مشکی برسیم و حرف‌ها در این زمینه به این دلیل است که وزارت صمت از یارانه‌ای که باید به چادر مشکی اختصاص دهد، شانه خالی کند. برخی مسئولان به چادر مشکی حساسیت دارند و اگر محصول دیگری مانند شیلات بود اکنون به داد ما رسیده بودند، اما، چون اسم چادر روی آن است از ما حمایت نمی‌کنند و نخواهند کرد.»
وی تأکید می‌کند: «۴۰ هزار نفر در حوزه محصولات مربوط به حجاب شاغل هستند و ۳۰ درصد شاغلان در این حوزه به دلیل نبود مواد‌اولیه بیکار شده‌اند. اگر برای حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد نیاز بازار چادر مشکی در کشور سرمایه‌گذاری شود ۱۰ هزار اشتغال ایجاد خواهد شد.»
حمایت از تولید داخل از جیب مردم
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان محصولات حجاب نیز معتقد است به دلیل نبود نظارت بر تولید و واردات و عرضه چادر مشکی، واحد‌های تولیدی چادر مشکی در کشور تعطیل شده است.
علی قلعه قوند که در این برنامه سخن می‌گفت، می‌افزاید: «بر فرض که وزارت صنایع می‌خواهد از تولیدکنندگان چادر مشکی حمایت کند، پس چرا با وضع تعرفه ۳۲ درصدی این حمایت را از جیب مردم انجام می‌دهد. تولید چادر مشکی بخش‌های تولید نخ، بافت و تکمیل دارد که باید این زنجیره برای حمایت از تولیدکنندگان ایجاد می‌شد، اما وزارت صمت این کار را انجام نداد. تولید چادر به تجربه طولانی نیاز دارد و اینطور نیست که دو ساله به خودکفایی در این عرصه برسیم.»
وی تأکید می‌کند: «کارخانجات بافندگی در کشور ظرفیت‌های خالی دارند و اگر وزارت صمت بر قیمت چیپس‌های پلی‌استریل که در اختیار شرکت‌های تولید‌کننده نخ قرار می‌دهد، نظارت کند حتماً در چادر مشکی کاهش قیمت خواهیم داشت.»
وی می‌گوید: «چند نوع پارچه خاص گلدار ژاپنی و کره‌ای وجود دارد که واردات و فروش آن در انحصار چند نفر است و می‌توانند این پارچه‌ها را با هر قیمتی در بازار بفروشند. با سرمایه‌گذاری معادل واردات یک سال چادر مشکی تقریباً ۷۰ تا ۸۰ درصد نیاز بازار به این محصول تأمین می‌شود.»
بسته حمایتی از تولیدکنندگان در انتظار تأمین مالی
مدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در این برنامه از بسته حمایتی تولیدکنندگان پارچه چادری خبر می‌دهد و می‌گوید: «بسته حمایتی از تولیدکنندگان چادر مشکی یک سال است که آماده شده و نیاز به تأمین مالی دارد.»
افسانه محرابی می‌افزاید: «در یک سال اخیر به صنعت نساجی به‌عنوان صنعت پیشران و اشتغالزا نگاه کرده‌ایم و برای تولید ۸۰ میلیون مترمربع چادر مشکی هشت طرح ۱۰ میلیون مترمربعی پیش‌بینی کرده‌ایم که نیازمند ۱۵۰ میلیون یورو و ۸۰۰ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری است. در مذاکراتی که در بانک‌ها انجام شده است به ما قول داده‌اند منابع این طرح تأمین شود.»
وی می‌گوید: «بحث مافیا در واردات چادر باید مستند اعلام شود. در سال ۹۲ برای فرهنگ‌سازی استفاده از چادر، تعرفه واردات ۲۰ درصد بود و زمانی که قیمت ارز افزایش یافت ۱۰ درصد همه تعرفه‌های واردات از جمله تعرفه واردات چادر مشکی کاهش یافت. اکنون بالاترین تعرفه برای چادر مشکی است.»
سود ۴۰۰تا ۵۰۰ درصدی واردکنندگان
عضو هیئت مدیره اتحادیه صنف فروشندگان و تولیدکنندگان پوشاک نیز در این برنامه می‌افزاید: «قیمت هر متر پارچه چادر مشکی که در کشور‌های کره، ژاپن و چین تولید می‌شود بین ۵/۱ تا ۵ دلار است. اگر میانگین برای یک قواره چادری ۵/۳ متر پارچه مصرف شود مشخص است واردکنندگان چادر با قیمتی که در بازار برای پارچه درجه یک وجود دارد سود ۴۰۰ تا ۵۰۰ درصدی دارند.»
مجید افتخاری می‌گوید: «وارد‌کننده چادر مشکی با سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت در دو سه ماه به این سود می‌رسد و با این سود دیگر کسی به تولید داخلی توجه نمی‌کند. با سرمایه‌گذاری ۲۵ میلیون دلاری می‌توان کارخانه‌ای که ۱۰ میلیون متر چادر مشکی تولید می‌کند تأسیس و با مبلغی حدود ۱۵۰ میلیون یورو کل نیاز داخلی به این محصول را تأمین کنیم.»
وی تصریح می‌کند: «تعداد واردکنندگان چادر مشکی محدود است و یکی از واردکنندگان، کارخانه تولیدی که توان تولید چادر مشکی را با این فضای کسب و کار ندارد خریده و تولید این واحد صفر است.»
