ولادیمیر الکساندرویچ زلنسکی در سال ۲۰۱۵ و در سریالی به نام «خادم ملت»، نقش معلم تاریخ را داشت که بنابر اتفاقاتی غیرمنتظره به مقام ریاست جمهوری اوکراین میرسد و سعی میکند با فساد و فقر در کشور مبارزه کند. حالا که چهار سال از آن زمان گذشته، او فرصت این کار را پیدا کرده و قول داده تا همان نقش را در عالم واقعی سیاست ایفا کند. او برای رسیدن به این موقعیت چهرههای باتجربهای مثل پترو پروشنکو، رئیسجمهور فعلی و معروف به سلطان شکلات، و یولیا تیموشنکو، نخستوزیر پیشین اوکراین و معروف به شاهزاده خانم گاز، را با اختلاف بسیار زیاد پشت سر گذاشته و باید دید که این بازیگر کمدی و بدون تجربه سیاسی در اوکراین آشوبزده چه خواهد کرد و در مقابل روسیه و غرب چه سیاستی را دنبال میکند.
شکی نیست که پروشنکو بعد از رسیدن به مقام ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۴ نتوانست به وعدههای خود به خصوص در دو زمینه اصلی مبارزه با فساد و حل و فصل جنگ در شرق کشور عمل کند. تمام شعارهای او برای مبارزه با فساد محدود به تأسیس دفتر تحقیقات ضد فساد شد، اما در این مدت قدم واقعی برای ریشهکن کردن فساد برداشته نشد و پروندهای هم به دادگاهها فرستاده نشد. وعده او برای صلح بدتر از وعده قبلی بود چرا که عملاً نهتنها آتش جنگ را با جداییطلبان در شرق اوکراین شعلهور کرد بلکه با کارشکنی در توافق مینسک راه رسیدن به هرگونه صلحی را هم مسدود کرد. نتیجه این وضعیت گسترش فساد، تأثیر مخرب جنگ داخلی و اوضاع نابسامان اقتصادی به جایی رسید که نظرسنجیهای سال گذشته نشان میداد یک سوم از مردم اوکراین تمایل به خروج از کشور دارند. مؤسسه بینالمللی جامعهشناسی کییف در این مورد گفته که در حال حاضر ۷ درصد از سؤالشوندگان در نظرسنجیها روی چمدانهای خود نشستهاند و ۲۷ درصد هم به فکر مهاجرت هستند. در واقع، همین کارنامه از پروشنکو طرفدار غرب کافی بود تا موفقیتی در این انتخابات نداشته باشد و به همین جهت هم بود که زلنسکی در مناظره انتخاباتی به او گفت: «من نتیجه اشتباهات و وعده و وعیدهای شما هستم. من رقیب شما نیستم؛ مجازات شما هستم.»
این جمله زلنسکی به خوبی گویای نظر مردم اوکراین بود که از اشتباهات دولتمردان این کشور خسته شدهاند و دیگر اعتمادی به آنها ندارند. از سوی دیگر، این خستگی و بیاعتمادی عمومی فرصت طلایی برای زلنسکی ایجاد کرد تا برگ برنده انتخابات را به دست آورد و به ریاست جمهوری کشوری برسد که نقطه کانونی در نزاع فعلی بین روسیه و غرب است. بیتجربگی سیاسی زلنسکی باعث شده نوعی سردرگمی نسبت به سیاست او در قبال روسیه یا غرب ایجاد شود و حتی دیمیتری مدودف، نخستوزیر روسیه، هم پیام تبریکش به او را با نوعی احتیاط بیان کرد و گفت که در مورد بهبود روابط بین دو کشور «خیالپردازی» نمیکند. پروشنکو و همدستانش مدام به زلنسکی تهمت زدهاند که دستنشانده روسیه است، اما دستکم ادبیات زلنسکی در این مدت کم از تبلیغات انتخاباتی چیزی کمتر از خود پروشنکو در ضدیت با روسیه نداشته است. با وجود این، زلنسکی روز یک شنبه همین هفته وعده داده بود که میخواهد فرایند مذاکرات صلح را با مشارکت روسیه از سر بگیرد تا جنگ در کشور پایان یابد و اسرای اوکراینی هم آزاد شوند. این وعده او میتواند امیدی از تغییر سیاست اوکراین در قبال روسیه یا دست کم جداییطلبان شرق اوکراین ایجاد کند و فرصتی به اجرای توافقنامه مینسک بدهد. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، از حالا آمادگی کشورش را برای ادامه مذاکره با اوکراین برای اجرای توافقنامه مینسک اعلام کرده و روز دو شنبه گذشته گفت که تلاش میکند رهبران جداییطلب شرق را متقاعد به مذاکره با کییف کند.
این اعلام آمادگی لاوروف حکایت از نگاه خوشبینانه مسکو به ریاست جمهوری زلنسکی دارد که برخلاف پروشنکو، همکاری با زلنسکی منجر به اجرای توافقنامه صلح و پایان جنگ داخلی در این کشور شود. در واقع، شکست یوری بوژکو در دور اول انتخابات این تصور را ایجاد کرد که نامزد انتخاباتی مورد نظر روسیه از دور رقابتها حذف شد، اما حالا به نظر میرسد که بوژکو تنها کارت روسیه در اوکراین نبود و مسکو به رئیسجمهور جدید این کشور هم امیدوار است. اگر زلنسکی به وعده خود برای مذاکرات صلح عمل کند، آنگاه روسیه میتواند با ایجاد صلح در اوکراین مهمترین ابزار تهاجمی را از دست غرب خارج کند و صحنه رویارویی با غرب را به طور کلی متحول کند.