آنچه از مواضع گروه‌هاي شبه روشنفكر درباره تسخير لانه جاسوسي امريكا مي‌خوانيد، اگرچه امروز شگفت‌آور و عجيب مي‌نمايد، اما كاملاً واقعي است. امروزه مروري بر اين مواضع مي‌تواند براي نسل جوان كه مواضع امروزين اين گروه‌ها را رصد مي‌كند، بس آگاهي بخش و عبرت‌آفرين باشد و چنين باد.
رخداد تسخير لانه جاسوسي امريكا، ازجنبه‌هاي گوناگون، يك اتفاق شگرف وكم مانند در كشورما به شمار مي‌رود. جنبه‌اي از اين رويداد، به حمايت‌هاي جالبي بازمي‌گشت كه توسط عناصر وجريانات گوناگون از جمله گروه‌هاي شبه روشنفكري از اين واقعه انجام گرفت. همگان شاهد بودند كه جريان‌هاي طرفدار ارتباط با امريكا و مرتبط با امريكا و خط سازش - كه اسناد ارتباط بسياري از سردمداران آنان با لانه جاسوسي بعداً به دست آمد- و نيز حزب توده - كه وابستگي آن به شوروي و نظام كمونيستي بر كسي پوشيده نمانده است- جزو اولين گروه‌هايي بودند كه با عجله تسخير لانه جاسوسي توسط دانشجويان مسلمان پيرو خط امام را تأييد كردند و حتي از دانشجويان پيرو خط امام تندتر و انقلابي‌تر شدند!يقيناً هدف جريان‌هاي مرتبط با امريكا زدن نعل وارونه و دستِ جلو گرفتن براي پس نيفتادن و گم كردن سرنخ ارتباطات خود با سفارت امريكا بوده است. اگر چه بعد از پايان يافتن افشاي اسناد لانه جاسوسي افرادي از اين گروه‌ها كه با لانه جاسوسي و جاسوسان امريكايي ارتباط داشتند و از نابودي اسناد ارتباطشان مطمئن شدند و يقين حاصل كردند اسنادشان به دست دانشجويان نيفتاده است و از بابت لو رفتن و رسوا شدن خيالشان راحت شد، به شرارت‌هاي خود ادامه دادند. حزب توده نيز كه منافقانه از نظام جمهوري اسلامي حمايت مي‌كرد و مانند ساير گروه‌هاي ضد انقلاب از تنفر ملت مسلمان ايران نسبت به امريكا سوء استفاده و سلاح مبارزه با امپرياليسم را بلند كرده بود، براي جلوگيري از خلع سلاح شدن از دانشجويان مسلمان پيرو خط امام شديداً حمايت مي‌كرد. در زير اطلاعيه‌هاي هر يك براي قضاوت تاريخ ذكر مي‌شود.
1
ـ نهضت آزادي تعدادي از مرتبطين با لانه جاسوسي از اعضاي مهم اين گروه بوده‌اند و با هماهنگي جاسوسان امريكايي در بسياري از توطئه‌هاي براندازانه نظام جمهوري اسلامي شركت داشته‌اند. مهم‌ترين توطئه‌اي كه اعضاي اين گروه همگام با ساير گروه‌هاي مرتبط با لانه جاسوسي طراحي و اجرا كردند، ماجراي انحلال مجلس خبرگان و آمادگي براي استعفاي دسته‌جمعي اعضاي دولت موقت براي تهديد امام جهت پذيرش انحلال مجلس خبرگان و در صورت عدم پذيرش توسط امام برپايي شورش بوده است. در اين توطئه كه سازمان‌دهنده اصلي آن عباس اميرانتظام و جاسوسان امريكايي بودند، شخص مهندس مهدي بازرگان و اعضاي دولت موقت كه اكثراً از نهضت آزادي بوده‌اند و تعدادي از مرتبطين با سفارت امريكا مانند رحمت‌الله مقدم مراغه‌اي شركت داشته‌اند.
اشخاصي كه از اين گروه با سفارت امريكا تماس داشته‌اند، عبارتند از:
ـ عباس اميرانتظام از اعضاي اوليه اين گروه كه با رسوايي او در قضيه انحلال مجلس خبرگان، دستگيري و محاكمه وي اين گروه به روش هميشگي و در ميان بهت و ناباوري حتي شخص عباس اميرانتظام عضويت او را در نهضت آزادي انكار و اعلام كرد كه فقط چند ماه با ما بيشتر همكاري نكرده است.
ـ حسن نزيه از بنيانگذاران اوليه اين گروه و رئيس شركت نفت در دولت موقت
ـ ناصر ميناچي وزير ارشاد دولت موقت
نهضت آزادي كه اعضاي آن دولت موقت را تشكيل داده بودند و از جانب نيروهاي انقلاب به علت سازشكاري با امريكا و مذاكره با برژينسكي شديداً تحت تهاجم قرار گرفته‌اند، طي اعلاميه‌اي اعجاب‌انگيز خواستار «قطع رابطه ايران با امريكا»! مي‌شوند. در اين اطلاعيه با تكيه بر شعار «استقلال، آزادي، جمهوري اسلامي» كه در آن خصلت ضد‌استعماري انقلاب اسلامي ايران آشكارا مشاهده مي‌شود آمده است:«دانشجويان انقلابي مسلمان با تصرف سفارت امريكا با وضوح تمام خصلت ضد‌استعماري انقلاب اسلامي ايران را اعلام كرده و مردم مبارز ايران با تأييد خود نشان داده‌اند به‌خوبي راهي را كه بايد در پيش بگيرند، تشخيص مي‌دهند. غرض ما از صدور اين بيانيه دوباره‌كاري و تأييد نيست. غرضمان آن است كه از اين برداشت ضد استعماري انقلابي درس بياموزيم و نتيجه بگيريم. تصرف سفارت امريكا يك اعتراض ساده به سياست امريكا نيست. اعتراض به راه و رسمي است كه استعمار كور و خشن امريكا در سراسر جهان رهبري مي‌كند و يكي از مصاديق كوچك آن حمايت از محمدرضا پهلوي و اطرافيان او و پذيرايي آنان در خاك خود يا با كمك و تأييدش در گوشه و كنارهاي ديگر دنياست. از اين‌رو منطق مبارزه ضد استعماري دانشجويان و همه مردم انقلابي ضد استعماري ايران را نبايد نيمه كاره رها ساخت. شوراي انقلاب كه از طرف امام امت مسئول اداره امور كشور شده است، بايد به دنبال يادداشت دولت برادر مبارزمان آقاي مهندس بازرگان، در خصوص استرداد محمدرضا پهلوي درصدد قطع روابط سياسي با امريكا برآيد. در اينجا نمي‌توان از نحوه كار سخن گفت. شوراي انقلاب با توجه به امكانات موجود مي‌تواند و بايد هر چه زودتر بهترين راه را در باره اشغال سفارت امريكا و خصوصاً با پيروي از رهنمودهاي امام امت تعيين كند و به اين قطع روابط كه عملاً توسط امام و امت اعلام شده است، جنبه رسميت ديپلماتيك ببخشد.» (1)
2ـ
حزب ملت ايران (از احزاب تشكيل دهنده جبهه ملي)اين حزب در اطلاعيه‌اي اينگونه در باره تسخير لانه جاسوسي اظهار نظر كرده است:
«اعتراض‌هاي وظيفه‌داران سياست خارجي براي مردم قانع‌كننده به نظر نرسيد و ملاقات‌هاي معني‌دار رجال مملكتي با شخصيت‌هاي بيگانه آن هم در مجمعي [در الجزاير] كه به عنوان يكي از نخستين سنگرهاي مبارزات ضد استعماري ملت‌هاي مسلمان شناخته شده خشم ملي را فزون‌تر ساخت و سرانجام دانشجويان قهرمان كشور به گونه نمايندگان پيشتاز مردم ستمديده ايران براي بيان خواسته‌هاي انقلابي جامعه كه دولت نتوانسته بود آن را آشكار سازد، سفارت امريكا را اشغال كردند و بدين وسيله صداي مظلوميت و حق‌طلبي هم‌ميهنان خود را به گوش جهانيان رساندند. برد سياسي اين اقدام شجاعانه مورد تأييد ملت است و اكنون بايد ديد آيا با اقدامات سنجيده بين‌المللي و به كار بردن ديپلماسي ملي دولت مي‌تواند رسالت خود را در هماهنگي با انقلاب آشكار كند؟.» (2)
3ـ
جبهه ملي همزمان با تسخير لانه جاسوسي جبهه ملي ايران طي بيانيه‌اي توطئه‌هاي امپرياليسم امريكا را به‌شدت محكوم كرد:«اقامت محمدرضا پهلوي شاه خائن و مخلوع ايران در امريكا و اجتماع عناصر مرتبط با بيگانه و دست‌نشاندگان سياست‌هاي استعماري در خاك امريكا و طرح توطئه عليه انقلاب ايران ابعاد جديدي به خود گرفته است.
محافل امپرياليستي امريكا با فراهم ساختن امكانات ارتباط و كمك به طرح‌ريزي توطئه‌هاي جديد به شكل مركز فعال ضد انقلاب ايران در آمده‌اند. اظهارات سفير عراق در لبنان عليه ايران و طرح ادعاهاي جديد دولت عراق كه به دشمني، نفاق و برادركشي در سرزمين ما دامن مي‌زند به نوبه خود جنبه ديگري از هجوم امپرياليسم جهاني عليه انقلاب بزرگ كشور ما محسوب مي‌شود. اكنون موقع آن است كه يك‌دل، يك‌زبان، هوشيار و آگاه در برابر دسايس امپرياليسم با وحدت و همبستگي هر چه بيشتر اقدام كنيم و نقشه‌هاي شوم دشمنان حاكميت و استقلال ملي را خنثي سازيم.» (3)
4ـ
سازمان مجاهدين خلق (منافقين)
سازمان مجاهدين خلق ايران با صدور اطلاعيه‌اي با عنوان «به نام خدا و به نام خلق قهرمان ايران» بيان كرد:(4)
«همراه با برگزاري بزرگداشت روز 13 آبان روز دانشجو و روز تظاهرات گروه‌هاي مختلف مردم در تأييد انقلاب اسلامي ايران و ضمن تقبيح امپرياليسم جهاني امريكا موارد زير را به حضور رهبر انقلاب اسلامي ايران، امام خميني و مردم ايران پيشنهاد مي‌دهيم و خاطرنشان مي‌سازيم انقلاب بزرگ مردم ايران بايد تا حصول نتيجه نهايي همچنان شور انقلابي خود را حفظ كند و براي نيل به اهداف از هيچ‌گونه تلاش و مبارزه‌اي دريغ نكند:
1ـ افشا و لغو تمامي قراردادهاي مختلف امپرياليست‌ها (قراردادهاي نظامي و نفتي)
2ـ مصادره كردن تمامي سرمايه‌هاي ايران و امريكا، به‌ويژه در ايران كه سال‌هاي سال منابع مردم ما را چپاول كرده‌اند.
3ـ افشاي اسامي تمامي مأموران، شبكه‌ها و روابط سازمان سيا در ايران و پرونده‌هاي آنان.
4ـ قطع كامل روابط ايران و امريكا تا تحويل شاه خائن به ايران.
مرگ بر امپرياليسم جهاني به سركردگي امپرياليسم امريكا
سلام بر مبارزه متحد ضد امپرياليستي خلق ايران.» (5)
5ـ
جنبش مسلمانان مبارز
اين گروه كه رهبري آن را يك دندانپزشك به نام حبيب‌الله پيمان به عهده داشت و شعار ضد‌امپرياليستي او گوش فلك را كر كرده و مدعي بود: ليبراليسم و ارتجاع پايگاه‌هاي امپرياليسم در ايران هستند و به همين دليل با دولت موقت به عنوان مظهر ليبراليسم و حزب جمهوري اسلامي و شخص آيت‌الله بهشتي به عنوان مظهر ارتجاع به سختي در افتاده و در بدبين كردن مردم نسبت به آيت‌الله بهشتي نقش عمده‌اي داشت، اولين گروهي بود كه با صدور اطلاعيه‌اي خطاب به دانشجويان خط امام از اقدام آنان حمايت كرد: «اشغال مقر امپرياليسم خونخوار امريكا به دست پر توان شما نشانه اعتراض و نفرت عميق ملت ايران از اعمال جنايتكارانه امپرياليسم امريكاست. اين امريكا حامي شاه جنايتكار است كه باعث شكنجه و كشتار عزيزترين فرزندان انقلابي مي‌شود. شما با اشغال لانه جاسوسي سيا و مقر طرح نقشه‌هاي شوم ضد انقلابي و ضد مردمي بار ديگر پيام شهداي به خون خفته خلق مسلمان ايران را به گوش جهانيان مي‌رسانيد كه تا نابودي كامل امپرياليسم جهاني به سركردگي امريكا نهضت انقلابي ما ادامه دارد.» (6)
البته اين گروه انقلابي‌نما در نشريه خود به نام «امت» تا دو هفته بعد هيچ‌گونه اشاره‌اي به اين اطلاعيه و اظهارنظري در باره تسخير لانه جاسوسي نكرد!
6ـ
حزب جمهوري اسلامي خلق مسلمان ايران
اين حزب كه وابسته به آيت‌الله سيد‌كاظم شريعتمداري و اطرافيان او بود و در چند هفته پيش از تسخير، در شهر تبريز شورش و اغتشاش به راه انداخت و استانداري و صدا و سيماي اين استان را اشغال كرد و در جريان انحلال مجلس خبرگان و حمله به اصل ولايت فقيه پيشتاز ساير گروه‌هاي ضد انقلاب بود، در باره تسخير لانه جاسوسي امريكا و توطئه‌هاي ضد انقلابي امريكا بيانيه‌اي صادر كرد:«ما ضمن تأييد هرگونه مبارزه اصيل ضد امپرياليستي عليه قدرت‌هاي استعمارگر علي‌الخصوص امريكا و انگليس استمرار مبارزه اصولي، منطقي و بنيادي را عليه كليه قدرت‌هاي استعمارگر خواهانيم و مطمئنيم ملت آگاه ايران هميشه پشتيبان مبارزات حقيقي با ابرقدرت جهانخوار و اراده ملت مبارز ايران بر توطئه‌هاي خائنان پيروز خواهد شد و استعمارگران بايد بدانند كسي كه باد مي‌كارد طوفان درو خواهد كرد. حزب جمهوري اسلامي خلق مسلمان ايران.» (7)
7ـ
جبهه دموكراتيك ملي ايران
اين گروه كه در ماه‌هاي آغازين پيروزي انقلاب در برابر تمام اقدامات نظام نوپاي اسلامي، از جمله رفراندوم جمهوري اسلامي و تشكيل مجلس خبرگان صف‌بندي كرد و به شورش‌هاي كور دست زد و رهبر آن هدايت‌الله متين‌دفتري توسط دادستاني احضار شد و قبل از دستگيري به خارج از كشور گريخت و دادستاني نيز دستور مصادره اموالش را صادر كرد، با صدور اعلاميه‌اي در اين باره از اقدام دانشجويان حمايت كرد. اگر چه نتوانست در اين اطلاعيه نيز كينه و خشم خود را از انقلاب اسلامي و نهادهاي آن پنهان سازد. در گوشه‌اي از اين اطلاعيه آمده است:«اينك بار ديگر به بركت خيزش و خروش توده‌هاي مردم مبارزه ضد امپرياليستي در ميهن ما دو باره اوج گرفته است. بكوشيم از هر گونه انحرافي كه مي‌خواهند به آن تحميل كنند، جلوگيري كنيم. بكوشيم تا براي پيروزي اين مبارزه، آزادي و دموكراسي يعني حق مردم در تعيين سرنوشت خويش را كه اينك لگدمال خبرگان شده است، احيا كنيم و بكوشيم تا امپرياليسم را با پايگاه هميشگي‌اش ارتجاع يك‌جا به زباله‌دان تاريخ بفرستيم.
ـ باز پس گرفتن شاه خائن لازم است، اما كافي نيست.
ـ مصادره سرمايه‌هاي امپرياليستي در ايران
ـ افشاي نام تمام عمّال امپرياليسم و انتشار اسناد، مدارك و قراردادهاي امپرياليستي
ـ گسترش مبارزه براي قطع نفوذ اقتصادي، سياسي و فرهنگي امپرياليسم از ميهن ما
ـ اينها خواست امروز همه مبارزان ضد امپرياليسم است. جبهه دموكراتيك ملي ايران.» (8)
8ـ
كانون نويسندگان كانون نويسندگان ايران در پيامي به دانشجويان مبارز تسخيركننده سفارت امريكا احساسات ضد امپرياليستي آنان را ستود. متن پيام چنين است:
دانشجويان عزيز!
جاي بسي شادماني است كه جوهر اصلي انقلاب ايران يعني مبارزه بي‌امان با امپرياليسم جهاني، به‌ويژه امريكا يك بار ديگر به همت شما فرزندان رشيد ملت در دستور روز قرار گرفت. اقدام شما در لحظه‌اي كه امپرياليسم امريكا شاه فراري را در دامان خود پناه داده است، نشان مي‌دهد دانشگاه همچنان سنگر مبارزه در راه آزادي و استقلال ميهن عزيز است و پرچم جهاد ضد امپرياليستي را قهرمانانه به دوش مي‌كشد. هيئت دبيران كانون نويسندگان ايران به نمايندگي از جانب تمامي اعضاي اين كانون وظيفه خود مي‌داند كه در اين لحظات حساس به روح ضد امپرياليستي مبارزه مقدس شما درود بفرستد و آرزو كند ميهن ما در پرتو همبستگي و يكپارچگي همه نيروهاي مترقي و ضد امپرياليست از سلطه جهانخواران بين‌المللي رهايي يابد و آزادي و دموكراسي مبتني بر حاكميت توده‌ها كه سنگ بناي شكوفايي انديشه، تفكر و اعتلاي فرهنگي جامعه است... دكتر باقر پرهام / دكتر غلامحسين ساعدي /احمد شاملو/ دكتر اسماعيل خويي/محسن يلفاني.» (9)
9ـ
جنبش انقلابي مردم مسلمان ايران (جاما)
جنبش انقلابي مردم مسلمان ايران كه رهبري آن را دكتر كاظم سامي، وزير مستعفي بهداشت و درمان دولت موقت به عهده داشت، طي اطلاعيه‌اي در باره اشغال انقلابي سفارت امريكا توسط دانشجويان مسلمان پيرو خط امام خاطرنشان ساخت:«انقلاب ايران عليه استعمار جهاني و امپرياليسم امريكا وارد مرحله جديدي مي‌شود. تظاهرات ضد امپرياليستي مردم ايران در روز عيد قربان با عمل انقلابي اشغال سفارت امريكا، جهت‌گيري جنبش ضد استعماري مردم مسلمان ايران را به اوج خود رساند و همانطور كه در روز 13 آبان در سال گذشته با شهادت جوانان جانباز ما در دانشگاه نقطه حركت قطعي به سوي پيروزي انقلاب شد، اقدام انقلابي دانشجويان جنبش پيروزمند ما را به فصل جديدي از مبارزه ضد استعاري وارد كرد. به اين اميد كه 13 آبان سال بعد را به روز پيروزي جنبش عليه سرمايه‌داري و استعمار بدل كنيم.» (10)
10ـ
حزب توده ايرانحزب توده ايران به رهبري نورالدين كيانوري، با توجه به سابقه سوء وابستگي به شوروي و بي‌آبرويي در سال‌هاي گذشته رويه نفاق‌آلودي را در پيش گرفته بود و با دورويي كامل، خود را طرفدار انقلاب اسلامي جا مي‌زد تا بتواند زمينه حضور خود را در اين مرحله فراهم و در آينده نيز امكان تسلط خود را بر سرنوشت كشور و انقلاب به دست آورد. اين حزب با صدور اطلاعيه‌اي بيان كرد:«مردم ايران با شنيدن خبر اشغال لانه جاسوسان و توطئه‌گران امريكا درست همانند روزي كه شاه خائن فرار كرد، در خيابان‌ها به شادي پرداختند و گل و نقل پخش كردند. همه نيروهاي انقلابي نيز پشتيباني خود را از اين عمل به‌جا و شجاعانه ابراز كردند. حزب توده ايران كه خود از مبارزان اصلي بر ضد امپرياليسم امريكاست، اين آگاهي و دليري مردم ايران و عزم راسخ و اراده را تحسين مي‌كند و تهنيت مي‌گويد. مردم ايران امپرياليسم امريكا را نه فقط به عنوان دشمني كه ددمنشي چون رژيم پهلوي را به آنان تحميل كرده بود، مي‌شناسد، بلكه دست جنايتكار و خون‌آلود اين دشمن را در تمام توطئه‌هاي 9 ماهه پس از انقلاب ايران، افروختن جنگ، برادركشي در كردستان و خوزستان و ترور شخصيت‌هاي سياسي، مذهبي و انقلابي، خرابكاري در اقتصاد كشور و دستگاه دولتي، كارزار تبليغاتي ضد انقلابي در داخل و خارج، تدارك اشغال نظامي خليج‌فارس و... به‌خوبي ديده‌اند و مي‌بينند.» (11)
*پي‌نوشت‌ها در سرويس تاريخ جوان موجود است.
