
شايد يكي از مهمترين تحولات پس از عيد نوروز فرمايشات مقام معظم رهبري درباره ضرورت حفظ توان موشكي و تقبيح توئيتر منتسب به يكي از شخصيتهاي نظام بود كه بازتاب بسيار فراواني در عرصه سياسي كشور داشت.
رهبر معظم انقلاب در واكنش به آن توئيتر در اين باره كه دنياي فردا دنياي گفتمانهاست چنين تفكري را ناشي از جهل يا خيانت و روزگار فعلي را روزگار همه چيز دانستند.
تأكيد رهبر معظم انقلاب بر چنين مسئلهاي سبب شد كه هاشمي رفسنجاني چندي بعد به صورت رسمي چنين توئيتي را تكذيب كرده و آن را مرتبط به چند سال پيش بداند. اين سخنان مقام معظم رهبري را ميتوان در راستاي تأكيد بر حفظ توان موشكي كشور و تلاش امريكاييها براي گفت و گو در اين باره دانست.
اما محتوای آن توئیت كه همسويي عجيبي با موضعگيريهاي امريكاييها داشت، ماجراي غريبي را در ذهنها متبادر ميكند؛ زماني كه در ابتداي انقلاب امريكاييها به دنبال پس گرفتن هواپيماهاي اف- 14 خود در ايران بودند؛ هواپيماهايي كه به علت سيستمهاي پيشرفته باعث نگراني آنها شدند.
آهنپارههايي كه بايد به امريكا برگردد
با سقوط رژيم شاهنشاهي يكي از وظايفي كه متوجه دولت موقت بود، الغاي قراردادهاي استعماري و از جمله قراردادهاي نظامي بود. در همين رابطه بسياري از قراردادهاي نفتي و نظامي ملغي اعلام شد. سخنگوي دولت موقت در يك مصاحبه مطبوعاتي اعلام كرد كه «قراردادهاي تسليحاتي با ايالات متحده امريكا شامل خريد جنگندههاي
اف- ۱۶ آواكس و ناوشكنهاي جنگي كه با حجم نزديك به ۹ ميليارد دلار بود لغو شده است... يكسري قراردادهاي ديگر با مستشاران نظامي امريكا بسته شده بود كه آنها نيز لغو شده است.»
اما اين تمام ماجرا نبود. بخشي از قراردادها مربوط به اقلاميميشد كه نقل و انتقال آنها و مبالغ پرداختيشان انجام شده بود كه مهمترين آنها جنگندههاي اف- 14 امريكايي بود كه دولت شاه براي آنكه بتواند ژاندارم امريكا در منطقه غرب آسيا باشد به اجازه امريكاييها از امريكاييها خريده بود. براي همين معروف بود كه فقط امريكا و ايران چنين جنگندههايي را در اختيار دارند.
ماجراي اف - ۱۴ها بهزودي به مسئلهاي اختلافي تبديل شد كه در يك سوي آن، اعضاي دولت موقت مصرانه خواستار عودت دادن يا فروختن هواپيماها بودند و در سوي ديگر آن، ياران انقلابي امام بهشدت اين اتفاق را براي امنيت و مصالح كشور خطرناك ميديدند.
استدلال دولت موقتيها بر چند محور استوار بود؛ در ابتدا بيان ميكردند كه اين اقدام كاملاً مبتني بر ديدگاههاي امام است. امام (ره) در برخي بيانات خود با «آهنپاره» خواندن هواپيماهايي كه شاه در قبال اهداي نفت به غربيها دريافت كرده بود گفته بودند كه «همه اين قراردادهايي كه [منعقد] كردند، قرارداد اسلحه [منعقد] كردند، باطل بوده اين قرارداد. بيايند پول ما را بدهند و آهنهايشان را ببرند. نفت ما را برديد پولش را بدهيد؛ آهنهايتان را هم ببريد مال خودتان.»
اين سخنان امام (ره) از سوي دولت موقتيها با برداشتي اشتباه و غلط روبهرو شد. منظور امام از اين هواپيماها نه جنگندههاي نظامي كه هواپيماهاي گرانقيمت مسافرتي بود كه دولت پهلوي در ازاي وجهالمعامله نفت از غربيها خريده بود.
اما دولت موقتيها استدلالهاي ديگري هم داشتند؛ دكتر ابراهيم يزدي، وزير خارجه دولت موقت در مصاحبهاي اختصاصي با كيهان از چرايي اقدام دولت متبوعش براي بازگرداندن يا فروش اف - ۱۴ها پرده برداشت: «وقتي كه گزارشاتي كه در مورد اين هواپيماها تهيه شده بود بررسي شد، ما برخورديم به اين مسئله كه تاكنون ايران ۵ ميليارد دلار بابت خريد اين هواپيماها پرداخته و نگهداري آنها هرساله ۵۰۰ ميليون دلار خرج برميدارد، يعني ظرف 10 سال ۵ ميليارد دلار به ميزان قيمت اين هواپيماها افزوده ميشود... و سيستم پرواز اين هواپيما بسيار پيچيده است و حتي موشكهايي كه اين هواپيما حمل ميكند (فونيكس) هنوز آزمايش نشده و بهطور كلي به كار انداختن اين هواپيماها براي خود امريكا هم بسيار مشكل است و اگر دولت ايران بخواهد اينها را به كار بيندازد، حداقل به 400 مستشار امريكايي براي آموزش خلبانها نياز داريم... با در نظر گرفتن گراني بيش از حد اين هواپيماها اينكه هر ساعت پروازش براي ايران هزینه فراوانی برميدارد و ثانياً نگه داشتن اين هواپيماها باعث وابستگي شديد ما خواهد شد، دولت تصميم گرفته اين هواپيماها را به امريكا يا هر دولت ديگري كه حاضر باشد بفروشد.»
بنابراين دولت موقتيها معتقد بودند كه نگهداري اف- 14ها هزينهبردار است و جداي از آن، اساساً «اين نوع هواپيماها به درد ما نميخورد.» مدعاي «به درد نخوردن» اف-۱۴ها مبتني بر يك تفاوت فكري مهم در ميان دولت موقتيها و نيروهاي انقلابي بود كه مطابق با ادبيات سياسي آن روزها اينگونه تعبير ميشد كه جمهوري اسلامي بايد «سياست تهاجمي» هم داشته باشد يا نه؟
خلبانها جلوي بازگشت اف- 14ها را گرفتند
تفكري نزد ياران انقلابي امام بهشدت محل تأمل بود. زرورق زيباي اين سخنان نبايد توجهات را از باطن خطرناك آن منصرف ميكرد. نه هزينه زياد دليلي بود براي از دست دادن هواپيماها و نه واقعاً هواپيماها به دردنخور بودند.
اشتياق امريكاييها براي بازگرداندن اف- 14ها و خطر تجاوز نظامي ايالات متحده به كشورِ تازهانقلابي ايران كه منافع اين كشور را بهشدت به چالش كشيده بود براي انقلابيون تأملبرانگيز بود. (خطري كه البته نه با تجاوز امريكا كه با جنگ نيابتي صدام عليه نظام جمهوري اسلامي و حدود 13ماه بعد بر ملت ايران با چشمِ سر ديده شد.) به اين ترتيب بود كه با همه توان به صحنه آمدند و هم از طريق رسانههاي عمومي به آگاهسازي ملت پرداختند و هم در شوراي انقلاب براي جلوگيري از اين اتفاق خطرناك كوشش كردند.
در همان زمان هم خلبانهاي نيروي هوايي تلاش خود را براي جلوگيري از چنين مسئلهاي بسيج كردند و اجازه خروج حتي يك فروند هواپيماي اف- 14 را به امريكاييها ندادند.
خلبان مازندراني از خلبانان تيزپرواز نيروي هوايي در اين رابطه ميگويد: بحث فروش تامكتها را بعد از انقلاب همين آقاي (ابراهيم) يزدي مطرح كردند. استدلالشان هم اين بود كه اين هواپيماها، هواپيماهاي گرانقيمتي هستند و نگهداريشان فوقالعاده گران است. مغز آقاي بازرگان را هم خوب شستوشو داده بودند. همان موقع من خودم يكي از كساني بودم كه به تهران آمدم و به مدرسه رفاه رفتم و موضوع را براي امام(ره) و بقيه آقايان توضيح دادم. خيلي از افراد در جلسه بودند. از احمدآقا گرفته تا آقاي بهشتي و موسوياردبيلي و موسوي تبريزي و صانعي. البته آقايان وزارت خارجه همزمان يك تيم خارجي (كانادايي- استراليايي) را به اصفهان آورده بودند تا تامكتها را از نزديك ببينند و آنجا جناب خليلي با آن تيم درگير بود و طوري برايشان توضيح داده بود كه اينها ترسيده بودند كه نميتوانند از پس اين هواپيماها با اين عظمت بربيايند.
شباهت عجيب توئیت جنجالی و مليمذهبيها
حسن روحاني در سال ۱۳۶۴، بهعنوان رئيس كميسيون دفاع مجلس شوراي اسلامي به نماز جمعه تهران آمد و از دوگانه جهل- خيانت دولت موقتيها گفت:«براي استقرار صلح در يك جامعه، تنها نيروهاي دفاعي نياز نيست بلكه آمادگي جنگي بايد باشد. آن وقتي دشمن ميترسد به ملتي هجوم آورد كه بداند اگر هجوم كند مقابلهبهمثل ميشود و هجوم متقابل را بايد تحمل كند. اگر ملتي قدرت تهاجم را نداشته باشد قدرت دفاع هم نخواهد داشت. اگر ناداني دولت موقت نبود شايد جنگي اين چنين بر ما تحميل نميشد. آنهايي كه حتي تصميم داشتند هواپيماهاي اف- ۱۴ ما را به امريكا پس دهند و اگر شهيد بهشتيها و عزيزاني چون خامنهايها و هاشميها در شوراي انقلاب نبودند، دولت موقت در تابستان ۵۸ آنها را به امريكا پس داده بود.
من نميگويم خيانت يا عدم خيانت بلكه اين يك ناداني و عدم تفكر صحيح براي يك ملت انقلابي بود.» حالا سؤال اصلي اينجاست كه همنوايي عجيب بين آن توئیت و استدلالي كه مليمذهبيها 37 سال پيش بيان ميكردند چه ميتواند باشد. اين مسئله به غير از اين است كه اين سخنان تنها به همان دلايل دوگانه رهبري است.