پژوهشهایی که باید جدی گرفته شود
بر اساس پژوهشهای معتبر انجامشده توسط مراکز تخصصی در داخل کشور، بیش از ۶۰ درصد از کودکان و نوجوانان ایرانی به نوعی با بازیهای رایانهای درگیر هستند؛ چه بهصورت تفریحی و محدود، چه بهصورت مستمر و حرفهای. این آمار نشان میدهد که بازی، دیگر یک سرگرمی حاشیهای نیست؛ بلکه بخشی از زندگی روزمره میلیونها کودک و نوجوان ایرانی محسوب میشود.با توجه به این واقعیت، بیتوجهی به سیاستگذاری و حمایت مالی هدفمند از این حوزه، به معنای رها کردن بخش بزرگی از فضای ذهنی و فرهنگی نسل آینده در اختیار جریانهای جهانی و طراحیهای فرهنگی بیگانه است.اگر چنین نفوذ گستردهای را با نبود نظارت، تولید محتوای بومی، و توسعه بازیهای ملی همراه ببینیم، پیامد آن تضعیف هویت فرهنگی، کاهش تعلق ملی و شکلگیری ذائقه رفتاری وابسته به الگوهای غیرایرانی خواهد بود. بنابراین اختصاص و تقویت بودجه برای مرکز بازیهای رایانهای، نه یک تصمیم صرفاً فرهنگی، بلکه اقدامی در راستای صیانت از نسل آینده است.
جایگاه بازی های رایانه ای در مواجهه با جنگ ترکیبی دشمن
در آبانماه ۱۴۰۳، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اعضای ستاد برگزاری کنگره ملی شهدای استان اصفهان، به نکتهای بسیار عمیق و راهبردی اشاره فرمودند: "امروز در دنیا بازیهای رایانهای یکی از ابزارهای انتقال پیام است؛ یعنی فقط بازی نیست. افرادِ بافکر مینشینند و( این بازیها را ) طراحی میکنند."
این سخن بیانگر درکی ژرف از ماهیت جنگ ترکیبی و اطلاعاتی در عصر جدید است. بازیهای رایانهای، همانند فیلم، رسانه و شبکههای اجتماعی، ابزار انتقال جهانبینی، ارزشها و روایتهای فرهنگی هستند. در میدان جنگ ترکیبی، قالب بازی برای نفوذ فرهنگی بسیار مؤثرتر از شعارها و تبلیغات مستقیم عمل میکند.رهبر انقلاب با این هشدار، مسیر را روشن کردند: باید با تدوین سیاستهای حمایتی و تخصیص بودجه مناسب، سرمایه انسانی و فکری کشور را به سمت تولید بازیهای اثرگذار و بومی هدایت کرد.بدون پشتیبانی مالی و مدیریتی، این مسیر هرگز هموار نمیشود. بنابراین، تصمیم مجلس در تأمین بودجه مرکز بازیهای رایانهای، معنایی فراتر از حمایت صنعتی دارد؛ این تصمیم، گامی در جهت مقابله فرهنگی هوشمند با جنگ نرم دشمن است.
سرمایهگذاری بر تربیت فردی و اجتماعی نسل آینده
بازیهای رایانهای، برخلاف تصور سادهای که از آن بهعنوان سرگرمی وجود دارد، یکی از عمیقترین ابزارهای تربیت جمعی نسل جدید هستند. رفتار گروهی، تصمیمگیری در شرایط بحرانی، شناخت دوست و دشمن، و حتی نوع نگاه به موفقیت و شکست، همه از طریق تجربه در بازی شکل میگیرد.بنابراین، استفاده مستمر و متعهدانه از ظرفیت ملی در تولید و توزیع بازیهای رایانهای مؤثر، سرمایهگذاری بر تربیت فردی و اجتماعی یک نسل است. این سرمایهگذاری باید نظاممند، بلندمدت و با رویکرد ملی باشد.مرکز بازیهای رایانهای کشور طی سالهای گذشته تلاش کرده است با حمایت از بازیسازان داخلی، تشکیل شتابدهندهها، برگزاری جشنوارهها و نظارت بر محتوای بازیها، شبکهای ملی از خلاقیت دیجیتال ایجاد کند. اما این تلاشها بدون پشتیبانی مالی و قانونی کافی، آسیبپذیر خواهند بود. اکنون با رشد سریع فناوریهای هوش مصنوعی، واقعیت مجازی و بازیهای آنلاین، ظرفیت این صنعت برای اثرگذاری بر تربیت و اقتصاد فرهنگی کشور چندین برابر شده است. مجلس باید این فرصت را در بودجه سال جدید جدی بگیرد و حمایت هدفمند از مرکز بازیهای رایانهای را وظیفهای ملی بداند.
جمعبندی و توصیه نهایی
اگر بودجه مرکز بازیهای رایانهای با نگاه توسعهای تصویب و اجرایی شود، میتوان انتظار داشت که ایران در چند سال آینده، از مصرفکننده صرف، به تولیدکننده بازیهای اثرگذار فرهنگی-اجتماعی تبدیل شود،ارزشهای ملی، انقلابی و انسانی را در قالبهای جذاب، جهانی و قابل پذیرش منتقل کند،و از ظرفیت اقتصادی این صنعت برای اشتغال جوانان، صادرات فرهنگی و ارتقای برند ملی بهره ببرد.در شرایطی که قدرتهای جهانی از بازیهای رایانهای بهعنوان ابزار نفوذ فرهنگی بهره میبرند، بیتوجهی به بودجه و برنامههای این حوزه مساوی با عقبماندن در جنگ نرم جهانی است. از اینرو، مجلس شورای اسلامی و دولت محترم باید این ظرفیت عظیم را جزو اولویتهای ملی بدانند و با تخصیص منابع کافی، از پایهگذاران یک تحول فرهنگی و تربیتی نو در کشور حمایت کنند.این اقدام، نه هزینه، بلکه سرمایهگذاری برای آیندهای است که در آن نسلهای ایرانی با هویت مستقل و قدرت روایتگر خویش، در میدان رقابت فرهنگی دنیا حضور خواهند داشت.
