نگاه تجاری به تئاتر عاملی شده تا نمایشها یا به سمت تئاترهای موزیکال لاکچری بروند یا در حد کمدیهای سخیف و سطح پایین با حضور چند چهره مطرح خلاصه شوند جوان آنلاین: یک سال گذشته برای تئاترشهر سالی خوب و آرام نبود. مهمترین سالن نمایشی کشور در یک سال اخیر با بحران مدیریتی شدیدی روبهرو بود و هنرمندان پیشکسوت و اصیل تئاتر با چشمانی نگران، نظارهگر وضعیت نابسامان تئاترشهر بودند. آنها مدام از بیبرنامگی، نبود حمایت و بیتوجهی گلایه میکردند و میگفتند مگر ممکن است جایی با اهمیت تئاترشهر این گونه به حال خود رها شود.
یکی از نقاط تاریک در کارنامه مدیریتی نادره رضایی به عنوان معاون هنری وزیر ارشاد، بلاتکلیف گذاشتن تئاترشهر بود. رضایی به قدری در انتخاب مدیر برای تئاترشهر دست دست و تعلل کرد تا اینکه در نهایت خودش از معاونت هنری برکنار شد، ولی کسی را برای مدیریت تئاترشهر انتخاب نکرد.
سال سخت تئاترشهر
از ۱۸ تیر سال گذشته که جواد طاهری از مدیریت مجموعه تئاترشهر کنار رفت تا ۲۷ شهریور امسال، تئاترشهر دوران عجیبی را پشت سر گذاشت. ناپایداری مدیریتی، بحران برنامهریزی را به همراه داشت و باعث شد سالنهای مجموعه اغلب بدون برنامه بلندمدت یا سیاست مشخص اداره شوند.
این موارد باعث شده بود تا گروههای تئاتری نتوانند برنامهریزی درستی برای به روی صحنه بردن نمایش در تئاترشهر داشته باشند و اصلاً ندانند برای گرفتن سالن باید با چه کسی طرف باشند.
همچنین تئاترشهر به عنوان یکی از ساختمانهای قدیمی و باارزش تهران با مسئله نگهداری و حفظ زیرساختهایش مواجه است و رها کردن آن به حال خود، کار را برای هنرمندان و تماشاگران سخت میکند. مثل همین تابستان امسال که تئاترشهر با مشکل قطعی مداوم آب و مشکل تهویه دست به گریبان بود و مدیری نبود تا کاری برای آن انجام دهد.
بیش از یک سال این مجموعه بدون مدیر اداره شد و داستانها و حاشیههای به وجود آمده به خاطر حریم تئاترشهر، وضعیت این مکان فرهنگی مهم پایتخت را با سؤالات و ابهامات زیادی روبهرو کرده بود. در سالی که باید تئاترشهر مرکز تولید جریانساز باشد، بسیاری از هنرمندان شناختهشده ترجیح دادند آثارشان را در سالنهای خصوصی روی صحنه ببرند، نشانهای روشن از کاهش اعتماد به مجموعهای که با بحران و بیثباتی مدیریتی روبهرو بود.
انتخابی درست به نام کوروش سلیمانی
بالاخره پس از وقفهای طولانی کوروش سلیمانی بر مسند مدیریت تئاترشهر نشست. اهالی تئاتر از این انتخاب استقبال کردند و گفتند تئاترشهر به مدیری از جنس تئاتر نیاز دارد. کسی که بتواند فاصله سالهای اخیر میان مدیریت و هنرمندان را کم کند. سلیمانی که دانش تئاتری و نیروی جوانی را توأمان با هم دارد، از بهترین گزینههایی بود که برای تئاترشهر انتخاب شد و حالا حرفها و برنامههایش نوید روزهای خوب و روشنی را برای این مجموعه میدهد.
سلیمانی ۵۲ ساله در اولین نشست خبری رسمیاش، نشان داد برنامههایی جدی و حرفهای برای تئاترشهر دارد و با این چشمانداز باید منتظر بازگشت این مجموعه به جایگاه اصلی و اصیلش باشیم. یکی از اتفاقات خوبی که کوروش سلیمانی روی آن دست گذاشته، حذف فراخوان عمومی برای به روی صحنه بردن نمایش در تئاترشهر است.
این رسم نامبارک موجب شده بود گروههای تئاتری مختلفی بدون توجه به سابقه، اعتبار و کیفیت هنریشان، بخواهند در تئاترشهر به روی صحنه بروند، در حالی که تئاترشهر از گذشته، همیشه جای هنرمندان قدیمی و استخوانخردکرده این حرفه بود. یا گروههای تئاتری بااستعداد، خلاق و باکیفیت میتوانستند خودشان را به سالن اصلی تئاترشهر برسانند و اثری قابل قبول و درخور را به تماشاگران ارائه دهند.
حالا با این تصمیم، تئاترشهر دوباره روی همان ریل همیشگی خودش قرار میگیرد. سلیمانی در مورد جزئیات حذف فراخوان عمومی چنین گفت: «پیش از این با صدها اثر مواجه میشدیم که امکان پاسخگویی به همه نبود. این روش طبیعیتر است. از این پس معیارهای انتخاب آثار مواردی همچون کیفیت به عنوان اصلیترین معیار، فارغ از پیشکسوت یا جوان بودن هنرمند، توجه به همه نسلها و گونههای مختلف نمایشی، لزوم داشتن تجربه موفق برای اجرا در سالنهای اصلی خواهد بود و اولویت با متون قوی و آثار جدید و توقف اجراهای بازتولید خواهد بود.»
تئاترشهر امیدوار به روزهای خوش آینده
سلیمانی درباره بازگشت مرجعیت تئاتری به تئاترشهر شیوهنامهای تنظیم کرده که همین کمک زیادی به تقویت بنیه هنری نمایشها میکند. سلیمانی این شیوه را اینگونه تشریح کرد: «شیوهنامهای از این پس خواهیم داشت که براساس آن کسی که به تئاتر شهر میآید باید تجربه موفق در کارهای قبلی را تجربه کرده باشد و کسی نمیتواند برای اولین اجرا به تئاتر شهر بیاید، از این رو برای هر سالن سازوکارهای خاص خودش را داریم تا همه عزیزان تئاتری تلاش کنند خودشان را به اجرا در تئاتر شهر برسانند. انتخاب آثار صرفاً باید بر اساس کیفیت و شایستگی هنری صورت گیرد. افرادی با پیشنهادهای غیرمتداول مراجعه میکنند، از جمله پیشنهاد اسپانسری در ازای دریافت امتیازات خاص، اما هدف ما این است که در تئاتر شهر تنها کار باکیفیت اجرا شود.»
دور کردن تئاتر از فضای بیزینسی و تجاری، یکی از کارهای مهمی است که زودتر از اینها باید اتفاق میافتاد. نگاه تجاری به تئاتر عاملی شده تا نمایشها یا به سمت تئاترهای موزیکال لاکچری بروند یا در حد کمدیهای سخیف و سطح پایین با حضور چند چهره مطرح خلاصه شوند.
در چنین شرایطی جایی برای تئاتر اندیشهورز، دغدغهمند و اصیل باقی نمیماند. سلیمانی در یکی از گفتوگوهایش به همین موضوع اشاره کرده بود که هنرمندان واقعی و معتبر تئاتر به حاشیه رانده شدهاند و فضایی برای کار کردن ندارند. او با ناراحتی بسیار از وضعیت این روزهای تئاتر یاد کرده بود و حالا در تلاش است تغییری در این وضعیت به وجود بیاورد.
کوروش سلیمانی قطعاً مسیری سخت و دشوار را برای پیاده کردن برنامههایش دارد، ولی اگر جامعه تئاتری پشتش قرار بگیرد، تمام این تصمیمات به خوبی محقق خواهد شد. تئاتر کشور به تصمیمات سفت و سختی از این دست نیاز داشت تا به جایگاه واقعی و حقیقی خود برگردد. اهالی تئاتر این روزها بیشتر از همیشه از خود میپرسند تئاترشهر پس از یک سال سخت، روزهای خوش آینده را به زودی میبیند یا نه.