جوان آنلاین: براساس اعلام سرهنگ رابعه جوانبخت، رئیس اداره تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ، در آبان‌ماه امسال، ۴۷ درصد قربانیان تصادفات رانندگی را خودرو‌سواران تشکیل داده‌اند، در حالی که سهم موتورسواران ۲۶ درصد و عابران پیاده ۲۷ درصد بوده است. این اعداد به‌خوبی نشان می‌دهد خطر دیگر فقط در پیاده‌رو‌ها یا بین موتورسیکلت‌ها نیست؛ خطر پشت فرمان نشسته است. اما شاید نگران‌کننده‌تر از سهم بالای خودرو‌سواران، محل وقوع این حوادث باشد. ۷۹ درصد تصادفات مرگبار آبان‌ماه در بزرگراه‌ها رخ داده‌اند، جایی که سرعت، وسوسه‌ای همیشگی است و عبور از مرز آن، اغلب به قیمت جان تمام می‌شود. همانطور که سرهنگ جوانبخت می‌گوید: «وقتی از خودرو صحبت می‌کنیم، یعنی از سرعت سخن می‌گوییم و سرعت، خط قرمزی است که عبور از آن چیزی جز مرگ به همراه ندارد.»
ترکیب سنی قربانیان؛ جوانی که قربانی هیجان شد
نگاهی به آمار سنی جانباختگان نیز مؤید یک واقعیت تلخ است؛ جوانان، اصلی‌ترین قربانیان تصادفات تهران هستند.
زیر ۲۰ سال، ۶ درصد؛ ۲۰ تا ۳۰ سال، ۳۵درصد (بیشترین سهم)؛۳۰ تا ۴۰ سال، ۱۸ درصد؛ ۴۰ تا ۵۰ سال، ۲۴درصد؛ بالای ۵۰ سال و ۱۷درصد.
جوانان ۲۰ تا ۳۰ ساله، همان نسلی هستند که بیش از همه از بی‌احتیاطی، هیجان و لایی‌کشی قربانی می‌شوند. بسیاری از تصادفات مرگبار، نه نتیجه نقص فنی یا شرایط جاده، بلکه حاصل تصمیم‌های چند ثانیه‌ای و ناپخته است.
جاده‌های مرگ در نیمه‌شب
الگوی زمانی تصادفات نیز نشان می‌دهد که خطر در تاریکی شب جان می‌گیرد. ۳۸ درصد از تصادفات مرگبار بین نیمه‌شب تا ۴ صبح رخ می‌دهد، زمانی که شهر در خواب است، اما برخی رانندگان با سرعت‌های مرگبار در بزرگراه‌ها تاخت‌وتاز می‌کنند. پلیس می‌گوید در بسیاری از این موارد، رانندگان یا دچار «جنون سرعت» هستند یا تحت‌تأثیر مواد روانگردان و نوشیدنی‌های غیرمجاز، کنترل خود را از دست می‌دهند.
روایت ۲ حادثه، ۲ پایان تلخ
در بزرگراه امام علی (ع)، برخورد خودروی پرسرعت با ستون پل، جان دو جوان ۱۹ و ۲۰ ساله را گرفت. در محور صالح‌آباد، یک وانت‌پیکان به‌دلیل خواب‌آلودگی راننده با خودروی حمل زباله برخورد کرد و یک خانواده سه‌نفره جان باختند. اینها فقط نمونه‌هایی از ده‌ها حادثه‌ای هستند که در آبان‌ماه، زندگی را در چشم‌بر‌هم‌زدنی پایان دادند.
وقتی انتخاب یک راننده، سرنوشت یک خانواده را تغییر می‌دهد
در تحلیل نهایی، تصادف دیگر «حادثه» نیست، انتخابی است میان احتیاط و بی‌مسئولیتی. هر راننده در لحظه فشردن پدال گاز، تصمیمی می‌گیرد که می‌تواند سرنوشت یک خانواده را تغییر دهد. اگر خودرویی ایمن نیست، اگر راننده خسته یا عصبانی است، اگر شرایط روحی مناسب ندارد، جاده جای آزمون و خطا نیست.
سرهنگ جوانبخت در پایان یادآور می‌شود: «رانندگی مسئولانه، یعنی احترام به زندگی؛ آرام‌تر برانید، چون مقصد شما زندگی است، نه پایان آن.» الگوی تصادفات اخیر تهران نشان می‌دهد مرحله تازه‌ای از بحران ترافیکی آغاز شده است، بحرانی که از سطح زیرساخت فراتر رفته و به حوزه فرهنگ رانندگی رسیده است. در شهری که سرعت، خستگی، هیجان و بی‌قانونی درهم تنیده‌اند، دیگر نمی‌توان با هشدار و تذکر‌های مقطعی از مرگ پیشگیری کرد. وقت آن رسیده که سیاست‌گذاران، روانشناسان و جامعه‌شناسان در کنار پلیس، به اصلاح رفتار رانندگی به‌عنوان یک مسئله اجتماعی و فرهنگی بنگرند، نه صرفاً تخلفی قابل جریمه.
